1 Joël Paillot dyrektor ds. oceny ryzyka Coface Deutschland Coface – ocena ryzyka

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień 2008 ryzyka krajów i branż  Ryzyko ryzyka kraju ocenia przeciętne ryzyko niewywiązywania się ze zobowiązań płatniczych przez firmy w danym kraju. Ocena dokonywana jest z perspektywy gospodarczej, finansowej i politycznej, z uwzględnieniem klimatu gospodarczego oraz wiedzy Coface na temat płatności. Ryzyko określane jest w siedmiostopniowej skali ocen : A1 do A4, B, C, D Regularnie aktualizuje się rating 155 krajów  Ryzyko ryzyka branży ocenia przeciętne ryzyko niewywiązywania się ze zobowiązań płatniczych przez firmy z danej branży. W branży, Coface bierze pod uwagę 3 grupy kryteriów: - perspektywy gospodarcze danej branży, - sytuację finansową firm - swoje doświadczenia w dziedzinie płatności Skala ocen jest dziesięciostopniowa: od A+ przy najniższym ryzyku do D przy najwyższym Regularnie aktualizuje się rating 15 branż

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień „Kryzys kredytowy” raz na dziesięć lat? 1-szy kryzys naftowy, recesja w USA i Europie 1-szy kryzys naftowy, recesja w USA i Europie Recesja w USA a następnie w Europie Pękniecie „bańki internetowej” w 2000, 11 września 2001 Wzrost na świecie (bieżący kurs walutowy) Payment incidents index - Wskaźnik niewywiązywania się ze zobowiązań (100 = średnia na świecie )

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień = spowolnienie + trudny dostęp do finansowania  Spodziewane spowolnienie gospodarki światowej, odczuwalne zwłaszcza w krajach wysokouprzemysłowionych  Trudniejszy dostęp do finansowania dla firm ze względu na zaostrzone warunki udzielania kredytów Wzrost PKB (%) Kraje wysoko- uprzemysłowione Kraje wschodzące Świat

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień Jakie konsekwencje dla firm w USA w porównaniu z rokiem 2001? 2001 = kryzys związany był z przeinwestowaniem firm; spadek PKB do 0,8% (z 3,7% w 2000 r.) w wyniku pęknięcia „bańki internetowej” i mocnego dolara 2008 = kryzys związany z nadmiernym zadłużeniem gospodarstw domowych: konsumpcja gospodarstw domowych składa się na 70% PKB, wzrost w Stanach Zjednoczonych powinien zwolnić do 1,5% w skali roku, w pierwszym półroczu możliwe gwałtowne spowolnienie, o ile gospodarstwa domowe nie zwiększą drastycznie oszczędności.  Firmy borykać się będą ze słabym popytem wewnętrznym, trudniejszym dostępem do kredytów i pogłębieniem kryzysu na rynku nieruchomości  na ich korzyść działać jednak będzie wyższa od 2007 roku rentowność, słaby dolar, zdecydowana reakcja w polityce gospodarczej i dynamizm krajów wschodzących (45% amerykańskiego eksportu).

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień Stany Zjednoczone (ocena obniżona do A2 w marcu 2008) Firmy w obliczu spowolnienia gospodarczego Wskaźnik niewywiązywania się ze zobowiązań (*) 12-miesięczna stopa ruchoma Skala ryzyka w branżach *Payment incident index 100: World basis Świat Stany Zjednoczone Największe ryzyko Najmniejsze ryzyko Przemysł motoryzacyjny / tekstylny i odzieżowy Telekomunikacja (operatorzy) / br. papiernicza / dystrybucja masowa Inżynieria mechaniczna / przem. farmaceutyczny / br. chemiczna Telekomunikacja (producenci sprzętu) Przemysł komputerowy / Budownictwo i inżynieria lądowa Transport lotniczy Komponenty elektroniczne / Stal Ewolucja negatywna * Payment incidents index - Wskaźnik niewywiązywania się ze zobowiązań 100: Świat

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień Kraje krajów Ocena krajów pod względem ryzyka styczeń 2007styczeń 2008marzec 2008 Kanada A1 A1  Japonia A1 A1  Stany Zjednoczone A1A1  A2 Niemcy A1 Austria A1 Belgia A1 Dania A1 Hiszpania A1A1  Francja A1 Irlandia A1A1  Wielka Brytania A1A1  Szwecja A1 Grecja A2 Włochy A2 Portugalia A2

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień Indie i Chiny – jakie konsekwencje spowolnienia w USA? Chiny Indie Realny udział we wzroście (%) Oszczędności i inwestycje (jako % PKB) Inwestycje Oszczędności i inwestycje (jako % PKB) Oszczędności inne inwestycje konsumpcja prywatna popyt zewnętrzny

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień … które przekładają się na ryzyko kredytowe firm Analiza Coface Chiny 2007 % firm z przeterminowanymi zobowiązaniami (od 0,5% do 2% wartości sprzedaży) % firm z przeterminowanymi zobowiązaniami (od 0,5% do 2% wartości sprzedaży) Główne przyczyny problemów finansowych Jakie są główne powody niewywiązywania się ze zobowiązań? przeterminowane od 6 do 12 miesięcy Chaos w zarządzaniu Kłopoty finansowe Spory handlowe Oszustwa i zachowania nieetyczne Inne Problemy finansowe Ostra konkurencja Brak zasobów finansowych Wpływ rosnących cen surowców Inne

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień Nowa ocena klimatu gospodarczego Określa jaki klimat gospodarczy panuje w danym kraju. Ściślej mówiąc, ocenia czy  księgowość firm jest wiarygodna i dostępna  system prawny gwarantuje sprawiedliwą i skuteczną ochronę wierzycieli  czy otoczenie instytucjonalne sprzyja transakcjom między firmami Doświadczenie Coface Jakość i dostępność informacji na temat finansów Ochrona wierzycieli i skuteczność windykacji zadłużenia Otoczenie instytucjonalne Stabilność polityczna Stabilność wzrostu Perspektywy gospodarcze, finansowe i polityczne Zachowania płatnicze firm Indywidualna stabilność finansowa Nadmierne zadłużenie zewnętrzne Kryzys płynności walut obcych Stabilność sektora bankowego

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień Indie i Chiny : ocena kraju A3 Indie: Ocena klimatu gospodarczego A4 Chiny: Ocena klimatu gospodarczego B Informacje na temat finansów Otoczenie instytucjonalne Ochrona wierzycieli Otoczenie instytucjonalne

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień Na rynkach wschodzących Azji stabilny wzrost lecz rating klimatu gospodarczego uwidacznia różnice Ocena kraju lepsza niż ocena klimatu gospodarczego Ocena klimatu gospodarczego lepsza niż ocena kraju

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień Wzrost zadłużenia sektora prywatnego, brak równowagi pod względem salda obrotów bieżących na europejskich krajach wschodzących Saldo obrotów bieżących (% PKB) Zadłużenie zewnętrzne przedsiębiorstw (mld USD) * Ostatnie dostępne dane za rok 2007 Kraje wschodzące Wschodząca Europa

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień Wschodząca Europa i business styczeń 2008marzec 2008 styczeń 2008 Czechy Estonia Węgry Polska Słowacja Litwa Łotwa Rumunia Bułgaria Serbia Turcja A2 A2  A2 A3 A2 A3 A2 A3  A3 A3  A3 A4  A4 A4  A4 CCC BB Country risk rating Business climate rating

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień Rosja B): boom gospodarczy lecz otoczenie prawne niewystarczająco bezpieczne Konsumpcja gospodarstw domowych Inwestycje biznesowe Rosja Informacje na temat finansów Otoczenie instytucjonalne Ochrona wierzycieli Kredyty bankowe / PKB (%)

Zarządzanie ryzykiem w transakcjach międzynarodowych – Warszawa, kwiecień Kraje byłego ZSRR i business styczeń 2008marzec 2008 styczeń 2008 Rosja Kazachstan Azerbejdżan Ukraina Uzbekistan BBB BBB CCC CCC DDD Country Risk Rating Business Climate Rating