Żołnierze wyklęci – niezapomniani bohaterowie „Ponieważ żyli prawem wilka, historia o nich głucho milczy”
1944-1963 Żołnierze wyklęci to nazwa żołnierzy niepodległościowego podziemia walczących przeciwko podporządkowaniu Polski władzom Rosyjskim pod koniec wojny, a także po jej zakończeniu.
„NIE’’ W związku z porażkami Niemiec na wschodzie AK przewidziało ewentualność okupacji przez ZSRR i zaczęło tworzyć organizacje mające na celu opór sowietyzacji. Pierwszą taką organizacją była „NIE” Niestety organizacja ta była znacznie osłabiona przez Powstanie Warszawskie. Emil Fieldorf oraz Leopold Okulicki to główne postacie związane z organizacją „NIE”
„Wolność i Niezawisłość” 2 września 1945 roku po rozwiązaniu „Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj” powołano nową cywilno – wojskową organizację do walki z komunistami – „Wolność i Niezawisłość”. Od delegatury przejęto majątek, strukturę organizacyjną oraz oddziały leśne. Krzyż zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”
Działalność WiN Oddziały partyzanckie atakowały i rozbijały więzienia oraz posterunki policji, atakowały członków ORMO i UB, zabijały osoby powiązane z władzą komunistyczną i członków PPR. Ze względu na brak finansów organizacja przeprowadzała ”akcje dochodowe” co wykorzystała władza w propagandzie podkreślając bandycki charakter WiN.
Trzon oddziału kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka”.
Ataki NKWD na polskie podziemie niepodległościowe NKWD walczyła z podziemiem niepodległościowym od 1945 roku. Działała bez żadnych skrupułów i często wykorzystywała podstępne pomysły by dowiedzieć się wszystkiego o polskich żołnierzach. „Ceną była śmierć, za wolności smak ”
Witold Pilecki (1901-1948) Był rotmistrzem Wojska Polskiego, współzałożyciel Tajnej Armii Wojska Polskiego, żołnierz AK. Skazany przez władze komunistyczne na karę śmierci.
Danuta Siedzikówna „Inka”(1928-1946) Sanitariuszka 4. szwadronu odtworzonej na Białostocczyźnie 5 Wileńskiej Brygady AK, w 1946 w 1. szwadronie Brygady działającym na Pomorzu.
Mieczysław Dziemieszkiewicz „ Rój” (1925-1951) Żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, działacz polskiego podziemia antykomunistycznego na północnym Mazowszu.
Zygmunt Szendzielarz „ Łupaszko” (1910-1951) Dowódca 5 Wileńskiej Brygady AK, major kawalerii Wojska Polskiego.
Główną bronią NKWD w walce z polskim podziemiem były tortury i groźby, szacuje się, że w tamtym okresie zginęło około 20 tysięcy polskich żołnierzy. W więzieniach i obozach pracy przesiedziało łącznie 250 tysięcy ludzi często niezwiązanych organizacjami antykomunistycznymi.
Odznaczenia dla żołnierzy wyklętych Łukasz Ciepliński, August Emil Fieldorf, Stefan Korboński, Wincenty Kwieciński, Franciszek Niepokólczycki, Witold Pilecki i Jan Rzepecki w 2006 roku zostali pośmiertnie odznaczeni Orderem Orła Białego.
Odznaczenia Żołnierzy Wyklętych „Za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej” zostali pośmiertnie odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski : Marian Bernaciak, Hieronim Dektuwoski, Kazimierz Kamieński, Stanisław Kasznica, Władysław Łukasiuk, Stanisław Marchewka, Zygmunt Szendzielarz, Edward Taraszkiewicz i Leon Taraszkiewicz.
Pamięć narodowa Od 2011 roku, 1 marca jest świętem państwowym, jest to Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Pierwszy dzień marca jest dniem szczególnie symbolicznym dla żołnierzy antykomunistycznego podziemia, tego dnia w 1951 roku został wykonany wyrok śmierci na kierownictwie zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”