A może wpadniemy na s(c)hab ? SPOŁECZNA HISTORIA BIZNESU doc. dr Tomasz Ochinowski *Katedra Psychologii i Socjologii Zarządzania WZ UW *grupa warszawskich historiografów, Instytut Historii PAN/ Towarzystwo Historiograficzne *Instytut Historyczny UW (wykładowca) zachęcam do kontaktu: e-mail: ochinto@wz.uw.edu.pl dyżur: poniedziałek 16.30- 18.00, pokój 514 B

David Lowenthal „The Past is a Foreign Country” (1985) ? Przeszłość to kraj obcy, tłum.Grudzińska – Gros, I. i Tański, M. (2010), „Res publica nowa”, nr. 10, s. 142 – 151 (pierowdruk polski: „Res Publica, nr. 1, 1991 r.)

Czy ten Pan nadaje się na przewodnika? Theodore Zeldin

Co jest bliższe współczesnemu człowiekowi Zachodu? mieszkańcy Bigouden w Bretanii z I. połowy XX w. ? Wenecja z XIII. ? Marco Polo (1254-1324) ? chińskie miasto Zhang Zang (Hangzhou) z tego samego okresu?

mieszkańcy Bigouden w Bretanii z I. połowy XX w. 1920 r.- nie wiedzą, że 10 km. od wioski znajduje się morze świat poza wioską nieprzenikniony, nawiedzany przez złe duchy i niebezpieczny; „życie mieszkańców jak wątłe płomyki świec” 1950 r. – ¼ mieszkańców nie była w stolicy regionu (Niort), nie zetknęli się ze szkołą średnią, koszarami, więzieniem, poborcą podatkowym, farmaceutą…

Marco Polo (1254-1324) kupiec wenecki znał perski i mongolski, pamiętniki pisał po francusku opisał podróże do Indii i Japonii mianowany przez chana Kubilaja wiecegubernatorem jednego z chińskich miast „Marca Polo tak wszystko interesuje, że nie pamięta o strachu. Zróżnicowanie ludzi raczej go bawi, niż przeraża, choć nie do końca – jak wszyscy – zdołał się uwolnić od zabobonów”

średniowieczne miasta : Wenecja a Zhang Zang (Hangzhou) Wenecja: jedno z największych miast ówczesnej Europy (50 – 160 tys. mieszkańców) Hangzhou: przed podbojem mongolskim (1279) ponad 1 - 2,5 mln mieszkańców, być może największe miasto ówczesnego świata, według Marco Polo także najpiękniejsze

Hangzhou ok. 20 kanałów doprowadzało czystą wodę z Zachodniego Jeziora i odprowadzało nieczystości do rzeki i morza centrum handlu zagranicznego (szczególnie towarami luksusowym, korzenie z Indii) „W niebie jest raj, a na ziemi są Suzhou i Hangzhou” Marca Polo zachwycił węgiel i papierowe pieniądze

Theodore Zeldin „Intymna historia ludzkości” (1994/ 1998) „Można się czuć wyobcowanym w swym własnym mieście, ale ma się przodków na całym świecie” „Gdy ludzie zaczynają opowiadać historię swego życia, sposób, w jaki to robią, ujawnia, jak dalece uważają się za wolnych i czy czują się zadomowieni w świecie” „W historii nauczanej w szkołach nie kładzie się jednak nacisku na takie związki i nie wskazuje na fakty z przeszłości, które mają dla współczesności największe znaczenie” „Obecnie trzeba wykorzystać na nowo skamieliny historii do zbudowania dróg prowadzących tam, dokąd chcemy się udać” „Wszystko, co składa się na pamięć przeszłości, skąpane jest, a często zatopione w nostalgii, dumie oraz w najrozmaitszych iluzjach i namiętnościach”

Wrocław’ 97 http://www.darkasz.republika.pl/powodz.html

Norman Davis http://www. polish-jewish-heritage. org/Pol/Norman_Davies „Takie powodzie nawiedzały przecież Wrocław przez całe milenium. Nie mówię już o bardzo dawnych czasach, ale w XVIII stuleciu taki lokalny potop miał miejsce w 1729 i 1736 roku, a w wiekach późniejszych - w 1854 i 1903 roku. Niemieckie władze miasta dobrze o tym wiedziały i przygotowały zabezpieczenia, całkowicie przez Polaków zlekceważone. Na przykład na nieprzypadkowo niezabudowanych północnych terenach zalewowych Wrocławia powstało w latach 70. wielkie osiedle Kozanów. W czasie powodzi znalazło się ono 10 metrów pod wodą. Jestem przekonany, że wrocławianie nie wyobrażali sobie nawet zagrożenia ze strony Odry, gdyż nie mogli czerpać ze skarbnicy zbiorowej pamięci (podkreślenie T.O.). Im tę pamięć, sprzed 1945 roku, amputowano.”

Społeczna historia biznesu s(c)hab jako opowieść o zbiorze niewykorzystanych lub zapomnianych możliwości oraz o korzeniach tych możliwości i ich ograniczeń

nasz przewodnik (nie tylko) na dziś Tadeusz Władysław Świątek

Palarnia kawy „Pluton” „Palarnia kawy Pluton w latach świetności należała do krajowej czołówki pod względem jakości i technologii produkcji. Firma miała 31 sklepów w Warszawie, Lublinie, Łodzi, Gdyni i Poznaniu. Powstała w dobie gospodarczej prosperity w Kongresówce, przetrwała obie wojny światowe i powstanie warszawskie. Likwidację zawdzięczała nie złym wynikom finansowym, ale komunistycznej „bitwie o handel”. Tomasz Markiewicz, Niezłomne palenie kawy, „Puls Biznesu”, 25.03. 2005

http://www.tarasiewicz.info/

Fabryka Palenia Kawy, Cykorii i Surogatów Kawy Pluton 1882 – Tadeusz Tarasiewicz inicjuje w Warszawie produkcję kawy palonej i surogatów kawy wprowadzoną w fabryce technologię produkcji opatentowano w Belgii, Francji i na Węgrzech od 1914 spółka akcyjna 1924 połączona z zakładem Kawa „Molinari” rozwijała szeroką działalność handlową od 1934 firmą kierował Kordian Tarasiewicz [tu jesteśmu… auuuu!!!!] w Warszawie międzywojennej 23 sklepy firmowe

Zostań „alter-ego” Kordiana Tarasiewicza

Trudna sytuacja finansowa palarni kawy „Pluton” Problemy finansowe przedsiębiorstwa – spadek zysków o 20-30% Zarząd poprosił załogę o zgodę na obniżenie ich wynagrodzeń Zostały zmniejszone wynagrodzenia zarządu oraz pozostałych pracowników

Czy możliwe jest utrzymanie zaangażowania pracowników, gdy sytuacja finansowa jest zła ? (Agnieszka Kseba)

Zżycie z firmą, Uczciwość pracodawców, W interesie pracowników było, aby „Pluton” nadal działał na rynku dodatkowe świadczenia np.: medyczne, sport, produkty firmowe.

http://www.tarasiewicz.info/

Tadeusz Tarasiewicz (1830- 1910)

Jan Tarasiewicz, syn Tadeusza (1864- 1906)

Sklep firmowe; pierwszy z lewej, ul. Miodowa 2, 1891 r.

Tadeusz (jr) i Michał Tarasiewiczowie, synowie Tadeusza; wycinek prasowy na temat przyznania akcji pracownikom

Michał Tarasiewicz (1871 – 1923) z żoną Janiną

Reklama z początku XX wieku

Dawny logotyp firmy

Pamiątkowa fotografia z okazji jubileuszu 25-lecia firmy, 1907 r.

Reklama w książce telefonicznej 1908

Zakopane, lata międzywojenne; drugi z prawej Kordian Tarasiewicz, czwarta Maria Tarasiewicz

Dlaczego się udało? redukcja kosztów (styl przywództwa) analiza kluczowych konkurentów i szukanie nisz benchmarking (także kulturowy) + współpraca ekspertyza wywiad korzystanie z kultury „wysokiej” analiza kultury lokalnej korzystanie z tradycji („agenci kulturowi”)

Jaki jesteś kliencie ?

Zmodernizowany sklep i opakowanie (projekt Jerzy Hryniewiecki) - lata 30. XX wieku

Różne opakowania firmowe; z prawej puszka projektu Eryka Lipińskiego

Pakowanie kawy

Firmowe auto

II wojna światowa: wnętrze kawiarni „Fregata”; projekt Maciej Nowicki

klient niezdecydowany klient zwiedzający „kategorie” klientów klient zdecydowany klient niezdecydowany klient zwiedzający

klient zdecydowany przychodzi z wyraźnie określonym żądaniem nie waha się i nie wybiera często to klient stały zazwyczaj znawca jeśli niezadowolony to z przyczyn niezależnych od sprzedawcy

klient zdecydowany zadania sprzedawcy zazwyczaj tylko szybka i grzeczna obsługa „Tacy stali klienci są najcenniejszym nabytkiem firmy i o nich trzeb najwięcej dbać, oni bowiem są podstawą egzystencji firmy” gdy żąda towaru niepodpowiedniego dla siebie (zdaniem sprzedawcy) – traktować jak eksperta: wytłumaczyć korzyści nabycia innego produktu/ wytłumaczyć niewłaściwość nabycia towaru poprzednio żądanego/ dać możliwość namysłu i swobodnej decyzji

klient niezdecydowany wypowiada życzenia niejasno łatwo zmienia swoje życzenia i zapatrywania

klient niezdecydowany zadania sprzedawcy trudny w obsłudze ograniczone możliwości sprzedawcy, mimo dużych starań duże pole do wykazania zdolności sprzedażowych i cierpliwości wszystko wyjaśniać, wytłumaczyć, przekonywać i pouczać najważniejsza sprawa: takt !!! Klient nie może poczuć się urażony w swej ambicji, nie może poczuć się traktowany jak ignorant rola sprzedawcy: bycie doradcą; chętne udzielanie wszelkich informacji o produkcie i uzbrojenie się w cierpliwość czasem konieczność podjęcia decyzjo zakupowej za klienta. Uwaga !!! Musi być ona poprzedzona rozpoznaniem tego, co klientowi rzeczywiście jest potrzebne. W innym przypadku klient „zawsze będzie się uważał za źle obsłużonego”.

klient zwiedzający klient potencjalny nie ma określonego zamiaru kupna, chce tylko zapoznać się z artykułem, ceną, zastosowaniem itp., może później kupią czasami tylko porównanie cen z cenami konkurencji

klient zwiedzający zadania sprzedawcy wdzięczne pole dla sprzedawcy w zakresie osiągania przyszłych korzyści traktować zawsze tak, jak właściwych klientów uprzejmość i gotowość do udzielenia wszelkich informacji, mimo, że klient z góry uprzedza, że nic nie kupi – często rodzą zobowiązanie u klienta – kupuje niepotrzebną drobnostkę w dowód uznania dla sprzedawcy i dla swego zadowolenia gdy klient pyta tylko o cenę warto dać szerokie wyjaśnienia dotyczące ceny, ale także jakości produktu nie okazywyć niezadowolenia z faktu, że klient teraz być może nic nie kupi ( w przyszłości może zostać poważnym odbiorcą)

szczegółowe cechy dominujące u przykładowych klientów klient uprzejmy, inteligentny klient niedowierzający, nieufny klient doświadczony klient „wymowny” klient skąpy klient rozrzutny klient nierozsądny

Podręcznik dla sprzedawczyń oprac. Mirosław Filipkowski materiał powielany, 115 egzemplarzy, nakładem Spółki Akcyjnej „Pluton” T. i M. Tarasiewiczów w Warszawie 1938

II wojna światowa; lipiec i październik 1944

Kordian Tarasiewicz 1948

Co szczególnie ciekawego ? Palarnia Kawy „Pluton” (1882 – 1951) 1914 Spółka Akcyjna: część akcji rozdana pracownikom (pionierskie działanie w Polsce, jedno z pierwszych na świecie) 1932 Zrzeszenie Importerów Kawy i Herbaty RP II wojna światowa: współpraca z Phillipsem 1940- 45 „Spółdzielnia Spożywców Pracowników Firmy ‘Pluton’ T. i M. Tarasiewiczów S.A. w Warszawie” czasy „okołowojenne” –w poszukiwaniu sposobów przetrwania współpraca z różnymi przedsiębiorstwami, m.in. na Mazowszu, np. z fabryką soków owocowych A. Matuszewskiego w Płocku, wcześniej reanimacja fabryczki marmolady w Płudach po likwidacji „Plutona”: dyrektor w „Inco Veritas”, po 1956 w „Libelli” Kordian Tarasiewicz (ur. 1910, dyrektor „Plutona” 1934 – 51)

Kordian Tarasiewicz ur. 1910, dyrektor „Plutona” 1934 – 51 2011 laureat Nagrody im. Witolda Hulewicza