BARIERY W KOMUNIKACJI I SPOSOBY ICH PRZEZWYCIĘŻANIA Autor: Ewelina Boroń

CELE LEKCJI Uczeń: zna pojęcie barier, rozumie istotę barier w komunikacji, wymienia i charakteryzuje czynniki zakłócające skuteczną komunikację, wymienia i charakteryzuje czynniki przezwyciężające bariery w komunikacji, rozpoznaje czynniki, na które należy zwrócić uwagę przy komunikowaniu się.

POJĘCIE BARIERY W KOMUNIKACJI Bariera komunikacyjna to coś, co powstrzymuje bądź blokuje skuteczność komunikowania się. Wśród wielu barier można zwrócić uwagę na: nieostrożność, zniekształcenie motywu, nadmierne zaabsorbowanie sobą, przejawianie zachowań obronnych, brak zaufania, nastawienie do odbiorcy, emocje, różnice językowe, niezgodność przekazów werbalnych i pozawerbalnych, percepcja.

bariery Rysunek 1. zniekształcenie nieostrożność motywu zaabsorbowanie sobą percepcja bariery zachowania obronne niezgodność przekazów niewerbalnych brak zaufania niezgodność przekazów werbalnych różnice językowe emocje nastawienie do odbiorcy

CZYNNIKI ZAKŁÓCAJĄCE PROCES SKUTECZNEGO KOMUNIKOWANIA SIĘ Rysunek 2. aby nie zaszkodzić sobie nieostrożność żargon cechy po stronie nadawcy dynamika interpersonalna percepcja zaabsorbowanie sobą cechy po stronie odbiorcy czynniki po stronie otoczenia emocje

PRZEZWYCIĘŻANIE BARIER Rysunek 3. sprzężenie zwrotne wrażliwość Techniki dla nadawcy wiarygodność świadomość języka

PRZEZWYCIĘŻANIE BARIER Techniki dla nadawcy: sprzężenie zwrotne, świadomość języka i znaczenia, zachowanie wiarygodności, wrażliwość na potrzeby odbiorcy.

PRZEZWYCIĘŻANIE BARIER Rysunek 4. Techniki dla odbiorcy aktywne słuchanie wrażliwość na potrzeby nadawcy

Pokonywanie barier przez odbiorcę Rysunek 5. umiejętność słuchania i rozumienia przedstawienie pożytecznych rad rezygnowanie ze swego punktu widzenia stawianie pytań

PRZEZWYCIĘŻANIE BARIER Rysunek 6. PRZEZWYCIĘŻANIE BARIER śledzenie losów informacji zrozumienie bogactwa różnych środków przekazu Techniki dla nadawcy i odbiorcy regulacja przepływu informacji

PRZEZWYCIĘŻANIE BARIER Techniki dla nadawcy i odbiorcy: śledzenie losów informacji, regulacja przepływu informacji, zrozumienie bogactwa różnych środków przekazu.

Rysunek 7. Kategoryczność Elementy godne uwagi Reakcje emocjonalne Wygląd Trema Zła organizacja Elementy godne uwagi Brak sprzężenia zwrotnego Zainteresowanie słuchaczy Nadmiar informacji

ELEMENTY GODNE UWAGI W przypadku dużej grupy staraj się zainteresować możliwie najwięcej słuchaczy, miej spisane kluczowe fragmenty wypowiedzi. Nadmiar informacji - za dużo informacji to równie źle, jak za mało; nadmiar powoduje zmniejszenie zdolności percepcji i wyłapania istotnych wiadomości. Brak sprzężenia zwrotnego - zadawaj pytania, słuchaj uważnie i pokaż swoje reakcje.      Zła organizacja - planuj wystąpienie, rozmowę itp.; staraj się uporządkować przyjmowane komunikaty.

ELEMENTY GODNE UWAGI Kategoryczność – unikaj słów: zawsze, nigdy, wcale, zupełnie i innych, które sugerują wiedzę absolutną i niepodważalną. Reakcje emocjonalne - bądź świadom odczuć, emocji, jakie budzą się  w Tobie, staraj się nad nimi panować. Wygląd - staraj się wyglądać schludnie i czysto, kiedy masz w zamiarze przekazać wiadomość; nie zwracaj za wiele uwagi na wygląd innych, gdyż może to zakłócić odbiór ich komunikatów. Trema - wystąpienie przed (dużą) grupą ludzi może powodować tremę.

PODSUMOWANIE Poprawne i skuteczne komunikowanie się jest bardzo ważnym elementem nie tylko w pracy, ale też w życiu codziennym. Pojawiające się w tym procesie bariery należy skutecznie zwalczać. Opracowano na podstawie: Griffin R. W., Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, s. 554. http://www.sciaga.pl/tekst/35424-36-