Przemoc wobec osób starszych Monika Jabłońska Specjalista Geriatrii Specjalista Chorób Wewnętrznych Kętrzyn 13.11.14.

Starzy ludzie Nie lubią proszków Przy aspirynie się krzywią Czekają na miłość dobroć Powrót ojca i matki Tak jak w dzieciństwie Wszystkiemu się dziwią Cieszą się gwiazdką choinką Zima tęsknią do wiosny Starzy – to dzieci które za szybko dorosły Ks. Jan Twardowski

GERONTOLOGIA nauka interdyscyplinarna , obejmująca aspekty biologiczne, medyczne, psychologiczne, społeczne oraz ekonomiczne dotyczące ludzi w wieku podeszłym tj. po 60 roku życia. nauka obejmująca holistyczne podejście do procesu starzenia.

Geriatria Z GRECKIEGO; GERAS- STAROŚĆ , IATREIA- LECZENIE część medycyny skupiająca się na procesie starzenia biologicznego i chorób współistniejących ze starzeniem. określenie wprowadził w 1909r ignacy nasher wiedeński lekarz pracujący w nowym yorku. geriatria uczy jak opóżnić niedołęstwo starcze uniemożliwiające na pełne czynne korzystanie z coraz dłuższego życia oraz sposobów leczenia, rehabilitacji przywracających lub podnoszących sprawność

podokresy starości: -wczesna 60-74r.ż. -późna 75-89r.ż. -bardzo późna powyżej 90r.ż.

Demografia starzenia Światowa populacja osób powyżej 60. roku życia szacowana jest obecnie na około 600 mln. Zgodnie z prognozami demograficznymi, do roku 2025 liczba ta się podwoi, a w roku 2050 osiągnie 2 mld — przy czym najszybszy wzrost prognozowany jest w przedziale 80+ (Starga 2003).

Problem przemocy W literaturze przedmiotu wyraźnie dominuje przekaz ukazujący osoby starsze jako ofiary. O wiele trudniej jest dotrzeć do danych na temat przemocy, której sprawcami są osoby starsze — wzmianki dotyczące przemocy pomiędzy starszymi partnerami pojawiają się w publikacjach zdecydowanie rzadziej, a informacje o przemocy wobec opiekunów znaleźć można głównie w dokumentach (referatach, manuskryptach, tekstach zamieszczonych na stronach internetowych), opracowanych przez organizacje zajmujące się pomocą ofiarom przemocy oraz na forach/stronach internetowych z poradami dla osób, wykonujących zawód opiekuna.

Źródła potencjału przemocy Źródło: Gewalt in der Pflege: ein drängendes gesellschaftliches Problem, w: Hirsch, R.D. (2000) Handeln statt Mißhanden — Bonner Initiative gegen Gewalt im Alter, Bonn, s. 19.

Trójkąt przemocy Źródło: R.D. Hirsch, (2009) Präventionsstrategien von Aggression und Gewalt in der Pflege, prezentacja Bonn, w: www.hsm-bonn.de, dostęp z dnia: 4.03.2012

AEDL: Aktywności i egzystencjalne doświadczenia życia a formy przemocy Źródło: Opracowano na podstawie Hirsch, R. D., Tabuthema Pflegemängel: Ausmaß, Auswirkungen, Auswege, w: www.hsm-bonn.de, 4.03.2004…; Christian, G. (2007) Gewalt in der Pflege von angehörigen, Ursachen und Möglichkeiten der Prävention und Intervention, Verlag Dr. Müller, Saarbrücken.

Przemoc wobec starszych jako problem społeczny Ma charakter globalny Nie jest zjawiskiem marginalnym Skala zjawiska wzrasta

Ranga problemu WHO (2002) -World report on violence and health ONZ (2002)-United Nation International Plan of Action Komisja Europejska (2007)-Health and long-term care in the European Union

Klasyfikacja nadużyć wg WHO Nadużycie, znęcanie się, przemoc... fizyczna psychiczna seksualna ekonomiczna zaniedbanie

Czynniki ryzyka przemocy ze strony osób starszych Fizyczna/lub umysłowa zależność od opiekuna Złe komunikowanie się z opiekunem Wymagające i/lub agresywne zachowanie Częste hospitalizacje, historie upadków, siniaków... Wcześniejsza historia przemocy w tej rodzinie (odwrócenie ról)

Czynniki ryzyka związane z osobą opiekuna: Brak doświadczenia w opiece Nierealistyczne oczekiwania wobec osoby starszej. Negatywne uczucia związane z podopiecznym. Nadmierne obciążenie opiekuna Opiekun był w dzieciństwie ofiarą przemocy lub zaniedbania.

Przegląd badań Wielka Brytania Aż 9 na 10 pielęgniarek środowiskowych zetknęło się z nadużyciami wobec osób starszych. sprawcami byli głównie członkowie rodziny sprawujący opiekę. najczęstszym rodzajem przemocy była przemoc psychiczna i finansowa ( E. Skwarzyńska 2005)

USA -zaniedbanie - 55% -przemoc fizyczna - 14,6% -wykorzystywanie finansowe -12,3% -przemoc emocjonalna-7,7% -przemoc seksualna -0,3% (National Center on Elder Abuse, 1994)

Niemcy W latach 2003-2004 osoby starsze zgłaszały następujące formy przemocy: - znęcanie się fizyczne i psychiczne, zaniedbywanie, ograniczanie wolności i wyzysk finansowy -40% zgłoszonych przypadków miało miejsce w instytucjach (M. Burek 2006)

Polska -brak wsparcia finansowego -12% - brak opieki pielęgnacyjnej-3,5% -brak pozywienia-6 % -przemoc fizyczna i psychiczna do 12% (w róznych gminach) (B. Synak 2001) 14% kobiet (w wieku 65) przyznaje, ze doświadczyło przemocy fizycznej i psychicznej (B. Tobiasz- Adamczyk 2003) 38% specjalistów zetknęło się z nadużyciami wobec seniorów w trakcie czynności służbowych. (M. Halicka 2007)

Pierwsze kroki... Udział Polski w międzynarodowym projekt przeciwdziałania przemocy wobec osób starszych- EuROPEAN (2009-2011)

Dziękuję za uwagę