Aby zdobyć wielkość, człowiek musi tworzyć, a nie odtwarzać (Antoine de Saint-Exupéry)

Twórczość, kreatywność, innowacyjność

Twórczość Słowo "tworzyć" (kreować) i "twórczość" (kreacja) pochodzą od łacińskiego creatus i creare oznaczających „robić”, „produkować”, „rosnąć” lecz pochodzą także od francuskiego kere mającego źródło w imieniu rzymskiej bogini Ziemi - Ceres

Tworzyć to znaczy: powodować powstawanie czegoś, być sprawcą rzeczy, której przedtem nie było Komponować, układać, pisać utwór muzyczny lub dzieło literackie mieć postać czegoś, składać się na coś, stanowić coś

Trzy znaczenia pojęcia twórcy Twórca Człowiek (od XX w) artysta (XIX w) Bóg (średniowiecze)

kreatywność Kreatywność odnosi się do cech człowieka, zdolnego do generowania rzeczy mających określoną, pozytywną wartość, związaną z dobrem, prawdą, pięknem i użytecznością techniczna Edward Nęcka uważa, iż termin ten jest coraz częściej stosowany, aby odróżnić znaczenie twórczości jako cechy osoby od znaczenia twórczości jako cech wytworu i całości dorobku twórcy Zarezerwowana jest do nazwania zachowań i cech człowieka Myślenie lateralne to zdolność tworzenia pozornie nie istniejących połączeń, zdolność patrzenia na rzeczy z różnych stron

Kreatywność to zdolność człowieka do w miarę częstego generowania nowych i wartościowych wytworów (rzeczy, idei, metod działania itd.)

Innowacyjność To wprowadzenie czegoś nowego, rzecz nowo wprowadzona Innowator to człowiek wprowadzający innowacje

Ludzie kreatywni generują pomysły Innowatorzy wdrażają je do praktyki Człowiek o rozwiniętej postawie twórczej generuje pomysły i stosuje je w praktyce

Czynniki zewnętrzne wpływające na kreatywność Inhibitory To czynniki mające negatywny wpływ na aktywność twórczą, hamujące i utrudniające jej przebieg Stymulatory To czynniki mające pozytywny wpływ na aktywność twórczą, dynamizujące i usprawniające jej przebieg

Co ogranicza kreatywność? niesłuszne przekonanie, że zawsze istnieje tylko jedna dobra odpowiedź Konformizm, czyli udzielanie takiej odpowiedzi, jakiej się od nas oczekuje brak chęci i odwagi do stawiania wyzwań tendencja do pochopnych osądów obawa przed ośmieszeniem, brak chęci podjęcia ryzyka

Co ogranicza kreatywność? Brak motywacji Stwierdzenie „ja i tak nie jestem twórczy” Brak umiejętności dostrzegania problemów Przedwczesne przerywanie procesów twórczych – niecierpliwość Rywalizacja Jednostronność postrzegania danego problemu Nadmierna wiedza Taktyka kury str. 194 Co ogranicza kreatywność?

Rodzaje szkolnych inhibitorów Przeszkody związane z celami i treściami wychowania oraz nauczania (programem szkolnym) nastawienie na przyswajanie wiedzy, a nie rozwijanie myślenia Przeszkody związane z postawami nauczyciela i metodami nauczania Przeszkody związane z postawami uczniów Przeszkody związane z bazą lokalową i wyposażeniem szkół

Co wspomaga kreatywność? Zawieszenie osądu – powstrzymanie się od przedwczesnej oceny pomysłów, pomysł musi zaistnieć, musi zostać napisany, narysowany, ocenimy go na końcu Spontaniczność – im bardziej szalone pomysły, tym lepsze wyniki, wiele z nich będzie kompletnie niemądra lub nieadekwatna do problemu i trzeba je odrzucić, ale pozwoli to wyselekcjonować kilka naprawdę dobrych koncepcji

Co wspomaga kreatywność? Ilość – im więcej pomysłów, tym lepiej, z wielu pomysłów łatwiej wybrać kilka naprawdę dobrych np.. Technika burzy mózgów, generujemy pomysły do oporu Wzajemne ulepszenia – łączenie i wzbogacanie pomysłów innych – z problemem warto się podzielić z innymi, co dwie głowy to nie jedna, każda kolejna osoba może mieć zupełnie inne pomysły

Warunki procesu twórczego Inspirowanie Stymulowanie Budzenie Ożywianie potencjalnych zdolności twórczych Usuwanie Różnorodnych barier i przeszkód, które hamują aktywność twórczą Rozwijanie Wiedzy i umiejętności niezbędnych w twórczym myśleniu i działaniu

Dydaktyka kreatywności Metody stymulujące ciekawość poznawczą i myślenie pytajne np. 20 pytań do zdania Wykorzystujące techniki myślenia dywergencyjnego np. ćwiczenie płynności i giętkości słownej Wykorzystujące analogie i metafory Metody oparte na dramie kreatywnej Trening twórczości

Dialektyczne wymiary osobowości twórczej bystrość (inteligencja) i naiwność energia fizyczna i zamiłowanie do ciszy i spokoju wesołość i dyscyplina wyobraźnia i fantazja z jednej strony oraz zakorzenione poczucie rzeczywistości z drugiej niezwykła pokora i duma w tym samym czasie buntowniczość i niezależność Zdolność do przeżywania smutku ale także zdolność do przezywania wielkiej radości subiektywizm i jednocześnie ekstremalne poczucie obiektywności postępowanie na kontinuum od introwersji do ekstrawersji

przepis na twórczy umysł Jak być kreatywnym – przepis na twórczy umysł Zadziwienie – staraj się pielęgnować w sobie mentalność odkrywcy, zachowuj dziecięcą ciekawość świata i kwestionuj to, co inni uważają za oczywiste Motywacja – gdy tylko stwierdzisz u siebie iskierkę zainteresowania czymś, rób wszystko, aby ją podsycić Odwaga intelektualna – staraj się myśleć wbrew powszechnie przyjętym schematom i nawykom postępowania Relaks – poświęć trochę czasu na swobodne rozmyślania i marzenia, ponieważ to właśnie wówczas przychodzą do głowy najlepsze pomysły – zjawisko olśnienia

Przepis na twórczy umysł Baw się pomysłami Baw się dwuznacznością Błędy są przydatne, są informacją zwrotną Wierz w to, że jesteś kreatywny Jest bardzo wiele właściwych odpowiedzi

Codzienna twórczość Impuls – podłoże i źródło twórczości, które może być nieświadome. Czasami impulsem są sny, codzienne doświadczenia, spotykani ludzie, uczucia Formułowanie problemów – Na tym etapie proces twórczy wymaga braku zgody na zastaną rzeczywistość, potrzeby zmiany, chęci zadawania pytań, wyobrażania sobie nowych rozwiązań Działanie – czyli cykle twórcze, dobieranie rozwiązań do problemu Twórczość jako sposób życia – w konsekwencji trzech pierwszych etapów mamy do czynienia z twórczością przenikającą całe życie ludzkie

Twórczość dzieci i młodzieży Dzieci nie są twórcze podejście elitarno – przedmiotowe Dzieci są twórcze, czasem bardziej twórcze niż dorośli, podejście podmiotowo – humanistyczne Podejście realistyczne – dzieci są twórcze tylko w pewnych dziedzinach twórczość dzieci przejawia się najpełniej w nieco innych formach (dziedzinach) niż nauka, technika, działalność społeczna a jej cechami swoistymi są: ciekawość poznawcza, fantazjowanie, gra wyobraźni, zabawy tematyczne i konstrukcyjne oraz plastyka Str 178, 180

Konsekwencje kreatywności Jest niezbędna dla rozwoju ekonomicznego, społecznego i każdej jednostki z osobna Bez niej nie byłoby sztuki, nauki, innowacji, żadnego postępu Pomaga w podejmowaniu trafnych decyzji Dzięki niej każdy może przekraczać własne granice Świat się zmienia, powstają nowe narzędzia, nowe idee, powstaje nowe postrzeganie, a niektóre wzorce pozostają od lat takie same

Umysł to nie dzban, który należy wypełnić, ale ognisko, które wypada zapalić   (Plutarch)

Kreatywność jest zabawą pomysłami a zabawa jest wolna Kreatywność jest zabawą pomysłami a zabawa jest wolna. Ci którzy muszą się bawić nie umieją się bawić