„Kto miód pije długo żyje!”

Pszczoła zbiera nektar z kwiatków

Pszczoła wraca do ula

W pasiece jest dużo uli.

Ule mogą być: skrzynkowe, kłodowe, figuralne

Ule figuralne: Św. Ambroży Zagłoba Żyd Ule z kolekcji Muzeum Etnograficznego w Krakowie Ule figuralne: Św. Ambroży Zagłoba Żyd

Ule mogą być słomiane tzw. kószki

Pszczoły wracają do ula z nektarem

Pszczoły w ulu robią plaster i wypełniają go miodem.

Dawniej bartnik (pszczelarz) podbierał miód z barci znajdujących się na drzewach w lesie. Do pracy potrzebne było leziwo, które umożliwiało bartnikowi siedzenie na drzewie.

Pszczelarz podkurza dymem pszczoły i wyjmuje ramki z plastrami.

Dawniej używane podkurzacze: metalowy i gliniany na wystawie w Muzeum Etnograficznym w Krakowie.

Klatka na matkę pszczelą Pojemnik na plastry Noże pszczelarskie Sprzęty używane przez pszczelarzy w I połowie XX wieku na wystawie w Muzeum Etnograficznym w Krakowie.

Do miodarki wkłada się ramki z plastrami i odwirowuje miód.

Mamy dużo różnych rodzajów miodu.

Produkty, które produkują pszczoły

Wosk pszczeli

Z wosku wykonywano świece (gromnice, błażejówki) oraz wota czyli ofiary, które zanoszono do kościała w różnych intencjach.

Lanie świec

Luty upływał dawniej, w polskiej tradycji świątecznej, pod znakiem świąt religijnych i uroczystości wotywnych (ofiarnych), w których świece i wosk miały szczególne znaczenie. Cykl uroczystości rozpoczynał się od święta Ofiarowania Pańskiego (2.02), św. Błażeja (3.02) i św. Walentego (14.02).

2 lutego podczas nabożeństw święci się świece woskowe – gromnice. Uroczystość Ofiarowania Jezusa w świątyni i Oczyszczenia Najświętszej Marii Panny, ustanowiona została w IV wieku. 2 lutego podczas nabożeństw święci się świece woskowe – gromnice. Według legendy Matka Boska, idąc nocą przez ośnieżone pola, oświetlała sobie drogę zapaloną gromnicą. Gromnica wskazywała również drogę zagubionym wędrowcom, odstraszała wygłodniałe wilki podchodzące do chłopskich gospodarstw.

Gromnica – świeca, której nazwa wywodzi się od gromu Gromnica – świeca, której nazwa wywodzi się od gromu. W tradycji ludowej miała bronić ludzi i ich domostwa przed burzą, uderzeniem pioruna, ogniem. Dlatego po powrocie z kościoła, płomieniem poświęconej gromnicy kopcono znak krzyża na belkach stropowych, a w czasie burzy stawiano zapaloną gromnicę w oknie.

W kulturze ludowej święty Błażej jest patronem chorych, cierpiących na gardło. Dnia 3 lutego święciło się w kościołach czerwone jabłuszka i krążki wosku, które później wykorzystywano w domowych praktykach leczniczych, oraz świece - tzw. błażejówki (dwie świece połączone na krzyż pętlą), które przykładano w okolice szyi, aby chroniły przed chorobą.

W pierwszej połowie XX wieku na Kurpiach odbywały się uroczystości wotywne w intencji chorych w dniu świętego Walentego, patrona chorych i opiekuna w czasie zarazy. Do kościoła, na nabożeństwo przynoszono ręcznie ulepione woskowe wota, które miały formę: serduszek, nóg, rąk, a przede wszystkim kulek i krążków.

Woskowe figurki

Miód + korzenie + jajka + mąka = piernik / pierniczki

Przepis na pierniczki Składniki: 1/4 szklanki miodu 80 g masła 1/2 szklanki miałkiego brązowego cukru lub cukru pudru 1 jajko 2 i 1/4 szklanki mąki pszennej 1 łyżeczka sody oczyszczonej 1,5 - 2 łyżki przyprawy korzennej do piernika opcjonalnie: 1 łyżeczka kakao (jeśli lubicie, gdy pierniczki mają ciemniejszy kolor) Przepis na pierniczki Miód i masło podgrzać w garnuszku, przestudzić. Dodać pozostałe składniki i wyrobić lub zmiksować. Jeśli ciasto będzie zbyt miękkie, schłodzić (będzie się lepiej wałkowało). Wałkować na stolnicy na grubość 2 - 3 mm lekko podsypując mąką (grubsze pierniczki są bardziej miękkie po upieczeniu). Wykrawać pierniczki o dowolnych kształtach i przekładać na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Układać na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia i piec około 10 minut w temperaturze 180ºC. Uważać, by nie piec za długo, gdyż pierniczki będą wtedy zbyt kruche i będą miały posmak goryczy. Wyjąć z piekarnika, wystudzić na kratce. Lukrować lub dekorować czekoladą po upieczeniu. Pierniczki po upieczeniu są twarde, później zmiękną (należy je przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku). Bardzo długo i dobrze się przechowują (nawet kilka miesięcy). Można upiec je kilka tygodni przed świętami, lukrowanie zostawiając na później.

Przepis na piernik Jak zrobić piernik przekładany powidłami? Margarynę ucierać z cukrem pudrem. Stopniowo dodać żółtka, cukier waniliowy, miód, mąkę z sodą, przyprawy oraz śmietanę. Białka ubić na sztywną pianę, przełożyć je do przygotowanego ciasta i delikatnie wymieszać. Ciasto piec w temp. 150 - 160ºC przez około godzinę. Dobrze ostudzone ciasto należy przekroić nożem umoczonym w wodzie, a potem posmarować powidłami. Piernik przekładany powidłami jest pyszny, pachnący i zawsze smakuje! Smacznego! mąka pszenna - 1/2 kg jajka - 4 lub 5 cukier puder - 1 szklanka margaryna - 1 kostka miód płynny - 10 łyżek przyprawa do piernika - 1 1/2 cukier waniliowy - 1 soda - 2 łyżeczki kwaśna śmietana - 1/2 szklanki powidła lub dżem do przekładania

czyli patoki, które zwały się: Od dawna produkuje się w Polsce miody sycone - w zależności od proporcji wody i czystego miodu, czyli patoki, które zwały się: półtorakami (1 część patoki i ½ części wody), dwójnikami (1 : 1 patoki i wody), trójniakami (2 części wody i 1 część patoki), czwórniakami (3 części wody i 1 część patoki).

Dzisiaj to już wszystko o miodzie i wosku! Pa! Pa! Do zobaczenia w marcu. Opracowanie Krystyna Reinfuss-Janusz