Jak napisać dobry tekst? Zanim przystąpisz do pisania, powinieneś: dobrze przeanalizować temat, by go poprawnie zrozumieć, zastanowić się nad planem rozprawki / wypracowania, zebrać argumenty, cytaty i dowody, zastanowić się nad swoim stanowiskiem. 

Co napisać? Jak to napisać? (treść) Jak to napisać? (kompozycja, język, styl, ortografia i interpunkcja)

Rozprawka jest jedną z najczęściej stosowanych przez Was form wypowiedzi pisemnej. W rozprawce możecie wykazać się umiejętnością logicznego myślenia, samodzielnego formułowania myśli i sądów. W rozprawce prezentujecie swoje poglądy, swój tok rozumowania, a także wykazujecie się umiejętnością analizowania problemów, gromadzenia dowodów i argumentów, polemizowania z poglądami innych. Rozprawka daje Wam możliwość popisania się erudycją, znajomością literatury i problemów w niej zawartych, a także wiedzą na temat innych tekstów kultury. 

WSTĘP ROZWINIĘCIE PODSUMOWANIE Kompozycja WSTĘP ROZWINIĘCIE PODSUMOWANIE UWAGA!!! PROPORCJE!!!

Wstęp Wstęp jest wprowadzeniem do tematu, nawiązaniem do problemu zawartego w temacie, wstępną prezentacją poglądów autora i jego punktu widzenia na zadany temat. Już tutaj warto zaciekawić, zaintrygować czytelnika (czyli nauczyciela czytającego Twoje dzieło...) ciekawą refleksją, uwagą, pytaniem, cytatem. Unikamy wstępów biograficzno-historycznych, raczej napisz coś "swojego".

Rozwinięcie Rozwinięcie jest częścią zasadniczą rozprawki / wypracowania. Tutaj w logiczny i przemyślany sposób prezentujesz poglądy, swoje stanowisko, przytaczasz argumenty za lub przeciw, rozważasz myśl zawartą w temacie. .Rozprawka jest właśnie sztuką szukania dowodów, argumentów lub też polemiką z twierdzeniami, poglądami, tezami zawartymi w temacie wypracowania.

Podsumowanie W tej części wypracowania podsumowujesz to, o czym pisałeś w rozwinięciu, wyciągasz wnioski, oceniasz, uogólniasz. Pamiętaj, zakończenie powinno być funkcjonalne czyli ściśle związane z tematem Twojego wypracowania (unikaj pisania „o wszystkim”).

Co to jest akapit? Akapit to podstawowa jednostka kompozycji tekstu. Wyrazy → zdania → akapity → … Akapity sprawiają, że tekst staje się przejrzysty; podkreślają logikę wypowiedzi i oddają porządek myślenia autora. Zasada: jedna myśl – jeden akapit Akapity muszą być ze sobą powiązane w logiczną całość (spójność tekstu).

Argumentacja Zazwyczaj na egzaminie Twoje zadanie polega na wyrażeniu opinii na dany temat i uzasadnieniu jej. To wymaga od Ciebie przemyślenia tezy zawartej w temacie i przygotowania odpowiednich argumentów oraz zaplanowania porządku ich prezentacji (np. od najważniejszych do mniej ważnych) Argumenty powinny być przekonujące, rzeczowe i logiczne.

Argumentacja W argumentacji powinieneś odwołać się do Twoich doświadczeń życiowych, przeczytanych lektur, obejrzanych filmów i spektakli teatralnych, znanych cytatów i wypowiedzi sławnych ludzi innych tekstów kultury.

Słownictwo służące osiąganiu spójności wypowiedzi: poza tym; ponadto; oprócz tego; przede wszystkim; tymczasem; natomiast; tak więc; chociaż; choć; mimo to; mimo tego; mimo że; ponieważ; dlatego; bo; gdyż; z powodu; o czym świadczy; przy tym; otóż; jednakże; zatem; głównie; w dodatku; w gruncie rzeczy;

Słownictwo sygnalizujące porządek argumentowania: po pierwsze; po drugie; z jednej strony; z drugiej strony; zacznę od; chciałbym na początku przedstawić; z kolei przejdę do; to kolejny argument; kolejna sprawa to; przedstawię następny argument; teraz przejdę do omówienia; na wstępie; na zakończenie; reasumując; jako ostatni przytoczę argument; z całą pewnością mogę stwierdzić, że; okazuje się, że; z rozważań wynika; to pozwala wyciągnąć wniosek, że;

Słownictwo wyrażające opinię piszącego: sądzę, że; uważam, że; według mnie; w mojej opinii; z całą pewnością; moim zdaniem; jestem zdania; jestem przekonany, że; nie mam wątpliwości, że; niewątpliwie; nie mam pewności, czy; moją wątpliwość budzi; nie znam w tej chwili odpowiedzi; nie zadawałem sobie wcześniej tego pytania; na pewno; naturalnie; niezawodnie; istotnie; bez wątpienia; naprawdę; rzeczywiście; jasne, że; wiadomo, że; nie wątpię w to, że; prawdopodobnie; przypuszczalnie; widocznie; możliwe, że; przypuszczam, że; wydaje mi się, że;

Słownictwo służące do wprowadzania cytatów: moje zdanie najlepiej potwierdzają słowa: „......” powołam się na słowa: „......” świadczą o tym słowa: „.......” oto co na ten temat mówi .....: „......” aby poprzeć moje zdanie, przytoczę/zacytuję słowa: „......” rację ma ......, mówiąc: „.......” najlepiej ilustrują to słowa: „......”

Kryteria oceniania 1. Przejrzystość celu – kandydat zrozumiał pytanie i wie, jak podejść do udzielenia odpowiedzi – 30% 2. Spójność wypowiedzi – kandydat dobiera właściwy materiał, korzystając z niego w uporządkowany i celowy sposób – 30% 3. Znajomość języka – kandydat wykazuje na tyle dobrą znajomość języka, by w sposób jasny i w miarę płynny przekazać treść – 30% 4. Zasady – gramatyka i ortografia – 10%