Ludowe Wojsko Polskie

Kształtowanie się obozu lewicy komunistycznej Ruch lewicowy na terenie kraju Polscy Socjaliści Robotnicza Partia Polskich Socjalistów (od 1943)

Ruch komunistyczny w ZSRR Działalność rozgłośni radiowej im. Tadeusza Kościuszki Powstanie Związku Patriotów Polskich Wanda Wasilewska

Utworzenie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego 21 VII 1944 r. Edward Osóbka-Morawski (RPPS) przewodniczącym

Rozwój ruchu komunistycznego w kraju Przybycie do kraju Grupy Inicjatywnej Marceli Nowotko Paweł Finder Bolesław Mołojec Utworzenie Polskiej Partii Robotniczej (PPR) 5 I 1942 Utworzenie Gwardii Ludowej (GL) Władysław Gomułka pierwszym sekretarzem PPR Utworzenie Krajowej Rady Narodowej 31XII 1943/1 I 1944 Przekształcenie Gwardii Ludowej w Armię Ludową (AL) 1 I 1944 r. Michał Żymierski „Rola” – pierwszy dowódca AL

1 Dywizja Piechoty została sformowana w maju 1943 r. w Sielcach 1 Dywizja Piechoty została sformowana w maju 1943 r. w Sielcach. Polityczną kontrolę nad dywizją sprawował Związek Patriotów Polskich, a dowództwo nad nią objął płk dypl. Zygmunt Berling. Żołnierze dywizji złożyli przysięgę w rocznicę bitwy pod Grunwaldem 15 lipca 1943 r.

1. Dywizja Piechoty składała się z: dowództwa, trzech pułków piechoty, pułku artylerii lekkiej, batalionu szkolnego, dywizyjnych pododdziałów zabezpieczenia i obsługi. Poza etatem dywizji formowano: 1 pułk czołgów, trzy dywizjony artylerii, kompanię rusznic przeciwpancernych, kursy oficerskie 1 Samodzielny Batalion Kobiecy im. Emilii Plater zapasowy pułk piechoty, eskadrę lotnictwa myśliwskiego nieetatową kompanię karną.

Gen. Zygmunt Berling 10 sierpnia władze radzieckie zgodziły się na rozwinięcie dywizji w korpus. Miał on się składać z: dwóch dywizji piechoty, dwóch brygad — artylerii i pancernej, dwóch pułków - lotniczego i zapasowego, czterech samodzielnych batalionów oraz zabezpieczenia i obsługi. Dowódcą korpusu został gen. Zygmunt Berling, W grudniu liczba żołnierzy w korpusie przekroczyła 32 tys. żołnierzy.

Bitwa pod Lenino 30 sierpnia 1943 1. dywizja wyruszyła na front i została przegrupowana w okolice wsi Lenino. Od dowódcy 33 Armii gen. Gordowa otrzymała zadanie przełamać obronę niemiecką na odcinku: Połzuchy, wz. 215.5 , a następnie nacierać w kierunku: Łosiewa i Czurniłowa. W bitwie pod Lenino dywizja poniosła duże straty . Po jej zakończeniu ześrodkowano ją w rejonie Smoleńska, gdzie dalej odbywała szkolenie programowe.

16 marca 1944 roku władze sowieckie wyraziły zgodę na przekształcenie 1 Korpusu w 1 Armię Polską. Dowódcą armii mianowano gen. dyw. Zygmunta Berlinga. Ośrodkiem formowania od marca do lipca 1944 rok był rejon Sum koło Charkowa , a od lipca do września – rejon Żytomierza. 20 lipca 1944 roku, 1 AP w ZSRR składała się z: dowództwa, czterech dywizji piechoty, jednej brygady pancernej, jednej brygady kawalerii, pięciu brygad artylerii, jednej dywizji artylerii przeciwlotniczej, jednej brygady saperów.

Walki oddziałów 1 Armii Polskiej 8 kwietnia 1944 roku na stacji kolejowej Darnica pod Kijowem 1 samodzielny dywizjon artylerii przeciwlotniczej stoczył nocną walkę z nieprzyjacielskim lotnictwem atakującym stację zapełnioną transportami wojskowymi. Spośród około 50 atakujących samolotów Ju-88 strącono 5 samolotów. W dniach 18—21 lipca zgrupowanie artylerii polskiej w składzie 1 i 5 Brygady Artylerii Ciężkiej, 1, 2 i 3 pułku artylerii lekkiej oraz 8 pułku artylerii haubic, 1 pułku moździerzy, 4 pułku artylerii przeciwpancernej i 5 dywizjonu pomiarów artyleryjskich, w łącznej sile 21 dywizjonów, wspierało wojska sowieckiej 69 Armii podczas walk nad rzekami Turią i Bugiem, w rejonie Dolska i Dorohuska. 23 lipca 69 Armia kontynuowała pościg za nieprzyjacielem, a zgrupowanie polskiej artylerii pod Husynnem dołączyło do przeprawiających się przez Bug związków 1 AP.

Odrodzone Wojsko Polskie zostało formalnie powołane ustawą Krajowej Rady Narodowej z 21 lipca 1944 r. o przejęciu zwierzchnictwa nad Armią Polska w ZSRR i o scaleniu Armii Ludowej i Armii Polskiej w ZSRR w jednolite Wojsko Polskie. Na mocy tej ustawy, KRN objęła zwierzchnią władzę nad Armią Polską w ZSRR oraz powołała do życia Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego. Jednocześnie rzut bojowy 1 Armii Polskiej przemianowano w 1 Armię Wojska Polskiego. W lipcu 1944 r. sformowano również 2 Armię Wojska Polskiego, a w październiku 3 Armię Wojska Polskiego, która nie ukończyła jednak formowania m.in. z powodu braku odpowiedniej liczby polskich oficerów. Dowódcą 2 Armii Wojska Polskiego został gen. Karol Świerczewski

Działania nad środkową Wisłą

Walki 1 armii Wojska Polskiego o przyczółki warszawskie Gen. Stanisław Popławski został dowódcą 1 Armii Wojsa polskiego po zdymisjonowaniu gen. Zygmunta Berlinga.

Defilada 1 Armii Wojska Polskiego na ulicy Marszałkowskiej w wyzwolonej Warszawie 19 stycznia 1945 r.

Działania 1 armii Wojska Polskiego na Wale Pomorskim

Oddziały polskie w operacji pomorskiej

Wbijanie słupów granicznych Wojsko polskie w operacji berlińskiej Wbijanie słupów granicznych nad Odrą w 1945 r.

Udział 1 armii Wojska Polskiego w operacji berlińskiej 16 kwietnia – 4 maja 1945 r.

Udział 2 armii Wojska Polskiego w operacji berlińskiej (armijna operacja łużycka 15-30 kwietnia 1945 r.