Co o tym Państwo myślicie? “Obecnie na światowych rynkach akcji nie mamy do czynienia z poważniejszymi bańkami spekulacyjnymi, przynajmniej nie w klasycznym stylu — silny wzrost połączony z euforią. Są to raczej wolne procesy, nieubłaganie prowadzące do irracjonalnego przewartościowania zasobów.” W/g WGI dom maklerski

maj 2008 Ludwik Sobolewski, ówczesny prezes warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych ogłasza plan zorganizowania stałej rady etyki i ładu informacyjnego: nie ekonomiści i analitycy, a specjaliści różnych dziedzin, także psychologowie powód powołania rady: wypowiedzi niektórych analityków, komentujących ostatnie spadki kursów na giełdzie przy użyciu emocjonalnych ocen; niektóre wypowiedzi ekspertów, zdaniem Sobolewskiego, ocierały się o manipulację (Dziennik, , „Edukacja”)

Od “plotki” do paniki.

trochę o panice Objawy paniki Obawa Bezradność Poczucie zagrożenia Chęć ucieczki Symptomy fizyczne Myśli katastroficzne Objawy paniki w przeważającej części występują podczas wykonywania czynności niefizycznych J. Kenardy & C. B. Taylor sytuacja zagrożenia najczęściej wyzwala panikę, choć świadomość tego faktu nie pomaga jej przewidzieć, niekiedy panika jest późniejszą reakcją na zdarzenie lub reakcją przewidującą wydarzenie mające nastąpić, istnieją pewne “sygnały ostrzegawcze”: -swoista cielesna reakcja -myśli indukujące obawę nie każda ofiara paniki jest świadoma sygnałów/symptomów, które odczuwa. w/g Berta Garssena

Narodziny plotki Każdy nawet najbardziej niewinny tłum może przerodzić się w histeryczny motłoch. Scenariusze z udziałem tłumu są ekstremalnie trudne do przewidzenia W każdej grupie ludzi znajduje się “agent” - wiodący prowokator, szerzący zaraźliwe reakcje. “Adaptacja a następnie dyfuzja reguł inwestowania, prze kilku spekulantów połączona z ich degradacją, a następnie przekazaniem jej większej ilości amatorów skutkuje zmanipulowaną kaskadą informacyjną” Cynthia G. Wagner The Futurist W/g Elsevier Peter E. Earl, Ti-Ching Peng i Jason Pots

Jak media nadmuchują bańki spekulacyjne? Maj 1993 Spectrum Information Technology - artukuł w The New York Times negatywnie opiniuje firmę - cena akcji nieznacznie zmienia się. Trzy dni później Dan Dorfman robiąc to samo powoduje spadek wartości o połowę Listopad 1995 Dan ogłasza, iż detalista Bradlees jest na skraju bankructwa - kilka tygodni później firma przestaje działać. Spekulacje na temat przejęcia Quaker Oats przez Coca Colę (poparte ponoć przez Warrena Buffeta) powodują gwałtowny wzrost cen akcji - okazuje się to tylko plotką. W/g Howarda Kurtza

Media a bańki spekulacyjne Wieloletnia praca dla The Wall Street Journal, New York, CNBC, Moneyline i Esquire dała Danowi Dorfmanowi możliwość kreowania faktycznych cen akcji. (95 % akcji opiniowanych przez niego pozytywnie, rosło) Ludzie jak Henry Blodget, dzięki słusznym spekulacjom na temat firm internetowych, wspinali się na wyżyny popularności - r ó wnież dzięki CNN, Money, czy thestreet.com Telewizja, internet oraz prasa przemieniają wsp ó łczesny “ Wall street ” w pewną odmianę Hollywood. Kreowani są Gwiazdorzy giełdowi. Ich rekomendacje są niepodważalne, aczkolwiek zazwyczaj warte niewiele więcej niż ploteczki na temat gwiazd filmu czy estrady. W/g Howarda Kurtza

Efekt Pygmaliona (Merton) a inwestycje wpływ silniejszej osoby na słabszą powoduje zmianę zachowania tej drugiej, zmianie ulegają oczekiwania, motywacja i pewność siebie = samospełniające się proroctwo czyli plotka z wiarygodnego źródła + “owczy pęd” np.“jeżeli pojawiają się pogłoski (proroctwo) o rychłej upadłości banku X, to jego klienci w obawie o własne pieniądze jak najszybciej wycofują z niego swoje depozyty, co w rezultacie może doprowadzić do faktycznej upadłości banku X” spodziewana podwyżka cen np. nieruchomości, akcji… generuje większy popyt to z kolei gwałtownie podnosi ceny, pensje oraz koszty produkcji uruchamia się koło dostosownaia się do oczekiwanej ceny rezultat: cena faktycznie podnosi się poprawa popytu i podaży regulują sytuację Nadzieje, oczekiwania, wizje (fałszywe, bądź prawdziwe) decydują o zachowaniu uczestników rynku. Joe T.Y. Wong & Eddie C.M. Hui

„Historia nigdzie nie lubi się powtarzać tak często i tak identycznie jak na Wall Street. Kiedy się czyta stare relacje o boomie i panice, najbardziej uderza to, jak niewiele dzisiejsze spekulacje giełdowe i dzisiejsi spekulanci różnią się od ówczesnych. Gra się nie zmienia i ludzka natura też” (Ewin Lefèvre, 1923) „Duch spekulacji jest anarchiczny, świętokradczy i antyhierarchiczny(…) Istotą spekulacji pozostaje utopijne pragnienie wolności i równości, które równoważy szary racjonalistyczny materializm współczesnego systemu gospodarczego, z jego nieuchronną nierównością majątkową. We wszystkich swych przejawach mania spekulacyjna była i jest do dzisiaj karnawałem kapitalizmu(…) (Edward Chancellor, 1990)

Logika spekulanta” Josè Scheinkman „Logika spekulanta” 1.zdarzenie: innowacja 2. interwencja osoby trzeciej, która wyzwala emocje (doradcy) 3.reputacja – kapitał doradcy; czatuje na innowacje i wyolbrzymia ich znaczenie 1.widzi, że „towar” nabiera cech spekulacyjnych 2. nadzieja na trwałość spekulacji + nacisk klientów; przesadne zaufanie do siebie w spekulacji: to co racjonalne, nie musi być logiczne

Wszystko zaczęło się ba Dzikim Zachodzie…, wraz z Olivierem Lovingiem wytyczył nowy szlak; przepędzili 2000 sztuk bydła; zarobili ponad 12000$ później tę sumę zwielokrotnił czyli „tajemnice” sukcesu Charlesa Goodnighta

Charles Goodnight (trochę szczegółów) od 1845 mieszkał w Teksasie podjął się wraz ze wspólnikiem przeprowadzić stado 2000 krów na trasie długości 800 mil. Wartość stada: ok $ [cena 1 krowy w Teksasie: 3- 4 $ na północy: $] przeprowadził na północ tysiące krów; dorobił się sławy i fortuny 1877 założył ze wspólnikiem Ranczo JA (milion akrów, 100 tys. sztuk bydła) założył związek hodowców do walki ze złodziejami; usprawniał sprzęt jeździecki; krzyżował rasy krów po śmierci żony (55 lat małżeństwa) ożenił się powtórnie i w wieku 91 lat miał jeszcze potomka z nowego związku

kilka danych 2000 krów na trasie długości 800 mil potrzeba 10 – 15 poganiaczy koni stado zajmowało przestrzeń 1 mili kilka tygodni wartość stada: ok $ cena 1 krowy w Teksasie: 3- 4 $ - 10 $ / na północy: 25 $ $ ryzyko spadku cen poniżej kosztów, ale do lat 80. XIX na ogół korzystna relacja cen

Tajemnica” sukcesu Goodnighta ?

„Tajemnice” sukcesu Goodnighta jasne zasady (umowa) -co może wydarzyć się najgorszego? -„zero tolerancji” specjalna odpowiedzialność kierownictwa „wirtualny” system komunikacji zarządzanie ryzykiem struktura dynamika logistyka (zaplecze) wykorzystanie kultury organizacyjnej

„Tajemnice” sukcesu Goodnighta podsumowanie „(...) lecz właściwym środkiem transportu była wzorowa organizacja” „(...) brali odpowiedzialność za życie ludzi i strzegli ich w miarę swych najlepszych możliwości nie tylko przed Indianami, ale i przed sobą nawzajem w rozmaitych sytuacjach”

Skąd Ty się wziąłeś współczesny inwestorze?  Kalifornia, lata 80-te XIX wieku, narodziny terminu hossa (gwałtowny wzrost dobrobytu i wartości rynkowej) przemiana bohatera: dawni pionierzy: przede wszystkim organizatorzy wspólnoty, wierni miejscu, chętnie dzielili los z kompanami, uczestniczyli w zdarzeniach, jeśli oszukiwali to również siebie samego nowi bohaterowie: część kontynuowali cechy przodków, większość – zręczni spekulanci, tylko obserwowali zdarzenia, licząc na krótkoterminowe zyski, myśleli tylko o tym, „jak skłonić innych ludzi do dobrowolnego rozstania się z pieniędzmi” (D.J. Boorstin)

USA, lata 80-te XX wieku kwintesencją biznesu stali się „nowi finansowi czarodzieje”, wyrafinowani ryzykanci, dążący do zrzucenia ograniczeń poprzez zwiększanie poziomu zadłużenia i restrukturyzację (A. Mayo i N. Nohria)

Kowboj i spieszący się playboy -nastawienie na ryzyko -pośpiech -nastawienie na przyjemność

Obecny kryzys giełdowy… Dawno, temu, w pewnej wiosce w Indiach pewien mężczyzna obwieścił, że będzie kupował małpy płacąc po 10 dolarów za sztukę. Wieśniacy, widząc, że małp dookoła jest pod dostatkiem, wyruszyli do lasu, aby je łapać. Mężczyzna kupił tysiące małp po 10 dolarów, ale kiedy ich populacja zaczęła się zmniejszać, wieśniacy zaprzestali starań. Mężczyzna zatem ogłosił, że zapłaci za małpę po 20 dolarów. To sprawiło, że wieśniacy wzmogli starania i znowu zaczęli łapać małpy. Wkrótce populacja małp jednak spadła jeszcze bardziej i ludzie zaczęli wracać do swoich gospodarstw. Stawka została podniesiona do 25 dolarów, a małp zrobiło się tak mało, że problemem było w ogóle zobaczyć jakąś małpę, a co dopiero ją złapać. Mężczyzna zatem ogłosił, że kupi małpy po 50 dolarów za sztukę! Ponieważ jednak musiał udać się do miasta w ważnych interesach, jego asystent pozostał w wiosce, aby prowadzić skup w jego imieniu.

obecny kryzys giełdowy a „monkey business” Pod jego nieobecność asystent zaproponował wieśniakom: „Popatrzcie na te ogromna klatkę i te wszystkie małpy, które zebrał. Sprzedam je wam po 35 dolarów, a gdy mężczyzna wróci z miasta, odsprzedacie mu je po 50 dolarów”. Wieśniacy wydobyli wszystkie swoje oszczędności i wykupili wszystkie małpy. I nigdy więcej nie zobaczyli ani owego mężczyzny ani jego asystenta, tylko wszędzie małpy. Witajcie na WALL STREET!!!

Społeczna historia biznesu s(c)hab jako opowieść o zbiorze niewykorzystanych lub zapomnianych możliwości oraz o korzeniach tych możliwości i ich ograniczeń