FORMY PRAWNO-ORGANIZACYJNE I WŁASNOŚCIOWE ORGANIZACJI
W PRAWIE Prawo publiczne - jednostki użyteczności publicznej – na ogół nie nastawione na zysk, choć prowadzą działalność gospodarczą, Prawo cywilne i prawo handlowe – organizacje, których celem jest osiąganie zysku.
ORGANIZACJE KOMERCYJNE Jednoosobowa działalność gospodarcza; Spółka cywilna; Spółki osobowe; Spółki kapitałowe.
JEDNOOSOBOWA DZIAŁALNOŚĆ Należy do jednej osoby; Majątek ściśle związany z majątkiem właściciela; Nie ma umowy – tylko rejestracja działalności.
ZALETY WADY Małe nakłady niezbędne do rozpoczęcia działalności; Osiągany zysk należy do właściciela; Prosto założyć Całkowita odpowiedzialność właściciela; Gromadzenie kapitału ograniczone przez wielkość zysków.
SPÓŁKI Współdziałanie osób dających kapitał lub inne zasoby; Dążą do wspólnego celu gospodarczego; Jest umową między wspólnikami.
SPÓŁKA CYWILNA Kodeks Cywilny, Nie posiada os. prawnej, Podstawą jest umowa wspólników, Równy udział w zyskach i w stratach, Odpowiedzialność solidarna całym majątkiem, Majątek – wkłady pieniężne i rzeczowe oraz wypracowany uzysk.
ZALETY WADY więcej majątku, korzystne rozwiązanie podatkowe – zysk opodatkowany jako dochód osobisty wspólników. słabe możliwości zwiększenia kapitału, duża odpowiedzialność, nietrwałość – kłótnie wspólników.
SPÓŁKI HANDLOWE
SPÓŁKI OSOBOWE Zakładają pracę własną wspólników Spółka jawna – Pod własną firmą, Odpowiedzialność solidarna spółki i wspólników, Majątek – to co wniesione i co wypracowane.
SPÓŁKA PARTNERSKA Cel – wykonywanie wolnego zawodu przez wspólników; Pod własną firmą; W nazwie nazwisko co najmniej jednego partnera; Zawody są określone prawem.
SPÓŁKA KOMANDYTOWA Cel - prowadzenie przedsiębiorstwa w większym rozmiarze; Komplementariusz odpowiada całym swoim majątkiem; Komandytariusz odpowiada do wysokości wkładu – sumy komandytowej. Nie ma prawa reprezentowania spółki; Komandytariusz finansuje przedsięwzięcie, komplementariusz je prowadzi; Bardzo rzadko w Polsce.
SPÓŁKA KOMANDYTOWO - AKCYJNA Komplementariusz odpowiada całym majątkiem; Akcjonariusz jest zobowiązany tylko do świadczeń określonych w statucie – nie odpowiada za zobowiązania spółki; Walne zgromadzenie (obie kategorie wspólników) i rada nadzorcza, jeśli więcej niż 25 akcjonariuszy (jeśli nie – pełnomocnik powoływany przez walne). Kapitał zakładowy – 50 tyś zł
SPÓŁKI KAPITAŁOWE Podstawa - kapitał powstały z akcji lub udziałów; Odpowiadają tylko wkładem wspólników; Wspólnicy nie wchodzą w bezpośredni kontakt z wierzycielami.
SPÓŁKA Z O. O. jedna lub więcej osób; każdy cel prawnie dopuszczalny; Mogą to być osoby fizyczne lub prawne; Najczęstsza forma prowadzenia działalności gospodarczej; Minimalny kapitał zakładowy 5 tys. zł Udziały o równej bądź różnej wartości, nie niższej niż 50 zł. Nie może zaspakajać potrzeb spółki, jest gwarancją jej wypłacalności.
SPÓŁKA Z O.O. c.d. Założenie – zawarcie umowy w formie aktu notarialnego, wpis do rejestru handlowego; Organy: zgromadzenie wspólników, rada nadzorcza (opcjonalnie), zarząd; Udziały są zbywalne.
S.A. Jedna lub więcej osób; Działa dzięki kapitałowi zakładowemu podzielonemu na akcje – są zbywalne; Kapitał zakładowy – minimum 100 tys. zł., jedna akcja 1 gr; Akcjonariusze otrzymują dywidendę; Statut spółki – akt notarialny; Organy: walne zgromadzenie, rada nadzorcza, zarząd.
JAKĄ FORMĘ WYBRAĆ Ogólnie – do czego zmierzamy i jak chcemy to robić; Rozmiar działalności; Gotowość ryzyka; Wielkość posiadanych zasobów kapitałowych; Możliwość pozyskania wspólników; Czas niezbędny na uruchomienie przedsiębiorstwa;
JAKĄ FORMĘ WYBRAĆ c.d. Koszty prowadzenia ewidencji finansowo – księgowej; Posiadane kwalifikacje – czy możemy sami zarządzać; Wymagania założycielskie – czy trzeba akt notarialny, czy trzeba ujawniać swoje nazwisko w nazwie; Czy trzeba publicznie ujawniać wyniki? Jakie będą możliwości finansowania – rynek, kredyty? Obciążenia podatkowe.
SPÓŁDZIELNIE Dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób (10); prowadzi działalność gospodarczą na korzyść swoich członków; Jest zrzeszeniem osób a nie kapitału; Nie musi być kapitału założycielskiego; Zasada „otwartych drzwi”; Partycypuje w stratach do wysokości wkładu; W centrum są członkowie a nie spółdzielnia jako taka.
STOWARZYSZENIE Dobrowolny, trwały związek grupy osób, zorganizowany dla realizacji wspólnych zamierzeń, zainteresowań, lub innej działalności nie nastawionej na zysk. Nie musi wypełniać celów społecznie użytecznych.
RODZAJE STOWARZYSZEŃ Rejestrowe – min. 15 osób, rejestracja w KRS, walne zgromadzenie członków, zarząd, organ kontroli wewnętrznej. Majątek: składki, własna działalność, dochód z majątku, ofiarność publiczna. Możliwość państwowych dotacji. Zwykłe – 3 osoby, regulamin, nie ma os. prawnej
FUNDACJA Istota – fundusz przeznaczony na określony cel, Jest „masą majątkową” – nie ma członków Utworzona przez fundatora, Wpisana do KRS – os. prawna, Cel jest niedochodowy, Fundatorzy piszą oświadczenie o jej ustanowieniu w formie aktu notarialnego, oni też ustalają statut, Obowiązkowy organ - zarząd.
ORGANIZACJE POŻYTKU PUBLICZNEGO Organizacje pozarządowe lub spółki kapitałowe, Prowadzą działalność pożytku publicznego, Status przyznany przez sąd, Specjalne przywileje finansowe.
ORGANIZACJE PUBLICZNE Państwowe i samorządowe instytucje i jednostki organizacyjne, które realizują zadania publiczne. Głównie jednostki, zakłady budżetowe oraz gminne przedsiębiorstwa usług komunalnych.
JEDNOSTKI BUDŻETOWE Przychody i wydatki objęte budżetem – dysponenci środków budżetowych; Administracja państwowa, obrona narodowa, wymiar sprawiedliwości, szkoły,... Trzy stopnie: państwowe jednostki budżetowe, powiatowe, gminne, Przykład: urząd skarbowy, szkoła
ZAKŁAD BUDŻETOWY Jednostka sektora finansów publicznych, ale Wydatki pokrywa z własnych przychodów, bo Świadczy usługi odpłatnie; Może otrzymywać dotacje z budżetu, Połowę zysku oddaje do budżetu; Przykłady: stołówki, zakłady produkcyjne przy więzieniach, wodociągi, lokalny transport zbiorowy.