Profilaktyka prozdrowotna młodzieży lek. med. Anatol Kierdaszuk pediatra, neurolog dziecięcy

Czynniki determinujące zdrowie styl życia: około 50% czynniki środowiskowe: 25-35% efekty związane z opieką medyczną: 10-20% czynniki genetyczne: 10-15%

Problemy zdrowotne dzieci i młodzieży zaburzenia emocjonalne zaburzenia zachowania uzależnienia zaburzenia odżywiania: nadwaga i otyłość niewłaściwe odżywianie się – żywność śmieciowa choroby infekcyjne alergie choroby nowotworowe

Rozwiązywanie konfliktów szkolnych Konflikt interpersonalny zdarza się wtedy, kiedy działanie jednej osoby utrudnia czy uniemożliwia działanie drugiej. Konflikty mogą dotyczyć celów, dróg do osiągania celu, potrzeb i oczekiwań co do zachowania obu osób. Konflikty są stałą i nieuniknioną częścią kontaktów z innymi ludźmi. Konflikty często mają dla człowieka wartość, ponieważ prowadzą do zmian, rozwoju, budzą ciekawość i możliwości twórcze. Nauka konstruktywnego radzenia sobie z konfliktami może podnieść wiarę w siebie, gotowość do podejmowania ryzyka przy ulepszaniu jakości związków z innymi ludźmi, umiejętności radzenia sobie z trudnościami i stresem.

Pospolite zniekształcenia widzenia konfliktu: lustrzane odbicie- obie strony są przekonane, że mają rację, a przeciwnik nie, że chcą „sprawiedliwego” rozwiązania, ale ten drugi się na to nie zgadza. mechanizm źdźbła i belki- każda ze stron dokładnie widzi wszystkie podstępne i fałszywe czyny tej drugiej strony, a jest całkowicie ślepa na takie same czyny dokonywane przez siebie. podwójne normy- nie masz prawa do tego, do czego ja mam prawo. biegunowe myślenie- obie strony uznają wszystko, co robią za dobre, a wszystko, co robi drugi- za złe. Takie nieporozumienia pogłębiają konflikt i utrudniają konstruktywne rozwiązanie.   W sytuacji konfliktowej podstawowym sposobem konstruktywnego wybrnięcia z niej jest praca nad wspólnym rozwiązaniem.

Etapy rozwiązywania konfliktów: Zdefiniuj problem. Rozpoznaj przyczyny. Przedstawcie sobie możliwe rozwiązania. Zdecydujcie się na rozwiązanie dobre dla was obu. Wprowadźcie w życie to rozwiązanie. Zastanówcie się, czy to rozwiązało wasz problem.

Mechanizm uzależnień zaburzona funkcja układu nagrody oraz emocjonalnego układu poznawczego i pobudzającego uzależnienie jako działanie pozytywnie wzmacniające substancji psychoaktywnych, czyli działania nagradzające układ nagrody jest systemem oceniającym, pozwalającym odczuwać przyjemności

Alkohol spożywanie alkoholu w młodym wieku ma związek z występowaniem problemów alkoholowych w przyszłości rozpowszechnienie uzależnienia od alkoholu i jego nadużywania w ciągu całego życia zmniejsza się wraz z opóźnieniem wieku rozpoczynania picia dzieci sięgające po alkohol po raz pierwszy w wieku 12 lat lub wcześniej-rozpowszechnienie uzależnienia od alkoholu w ciągu całego życia wynosiło 40,6% wśród osób, które rozpoczęły spożywanie alkoholu w wieku 18 lat-rozpowszechnienie uzależnienia wynosiło 16,6% wśród osób, które rozpoczęły picie alkoholu po 21 roku życia- rozpowszechnienie uzależnienia wynosiło 10,6%

alkohol jest najczęstszą przyczyną upośledzenia umysłowego jeżeli kobieta w ciąży pije alkohol, u dziecka może wystąpić FAS- płodowy zespół alkoholowy: zahamowanie wzrostu małogłowie upośledzenie umysłowe wady układu nerwowego charakterystyczne cechy wyglądu twarzy: - szerokie szpary powiekowe - cienka warga górna - spłaszczona środkowa część twarzy - krótki nos niepełny płodowy zespół alkoholowy związane z alkoholem wady wrodzone związane z alkoholem zaburzenia rozwoju układu nerwowego

Papierosy Suma ,,przepalanych’’ pieniędzy: 30 lat palenia papierosów: 216 000 zł 20 lat palenia papierosów: 144 000 zł 10 lat palenia papierosów: 72 000 zł

Narkotyki: dzieci kobiet przyjmujących narkotyki rozwijają się słabiej i występują u nich uszkodzenia mózgu potomstwo kobiet stosujących narkotyki narażone jest na wystąpienie następujących objawów: morfina i marihuana- zahamowanie wewnątrzmacicznego wzrastania, poronienia i porody przedwczesne, zaburzenia zachowania i obniżone IQ kokaina- niedotlenienie płodu, negatywny wpływ na rozwój ośrodkowego układu nerwowego amfetamina- wady szkieletu kostnego, zaburzenia oddychania u noworodków wszystkie narkotyki powodują wystąpienie u noworodków charakterystycznego zespołu abstynencyjnego!

Jak poznać, że dziecko bierze narkotyki? Mowa: bełkotliwa: barbiturany, benzodiazepiny, alkohol, środki wziewne bełkotliwa mowa oraz wesołkowatość: LSD, grzyby halucynogenne gadatliwość, wesołkowatość, stany euforyczne: marihuana Zachowanie: pobudzenie, ożywienie, podniecenie: ecstasy, środki wziewne pobudzenie, nadczynność psychoruchowa: marihuana nerwowość, impulsywność, agresja: steroidy anaboliczne wahania nastroju od euforii do depresji, drażliwość: amfetamina bezsenność: amfetamina zmniejszenie aktywności życiowej, senność: barbiturany, benozdiazepiny nieporadność ruchowa: środki wziewne, DXM Zapach: słodkawa woń, zapach palonych liści: marihuana zapach rozpuszczalników: środki wziewne

Jak poznać, że dziecko bierze narkotyki? Oczy: rozszerzone źrenice: amfetamina, kokaina, ecstasy zwężone, szpilkowate źrenice: opiaty przekrwione oczy: marihuana zapalenie spojówek: środki wziewne Nos: katar lub krwawienie z nosa: środki wziewne Krostki i nadżerki w okolicach nosa i ust: środki wziewne Inne objawy: rozstępy skórne: steroidy anaboliczne blade palce: marihuana ślady wkłuć, krople krwi na rękawach: opiaty znaczna utrata masy ciała: amfetamina znaczny przyrost masy mięśniowej, poczucie siły i kondycji: steroidy anaboliczne

Jak poznać, że dziecko bierze narkotyki? Objawy chorobowe: katar: kokaina, opiaty, środki wziewne kaszel: marihuana, środki wziewne wymioty: barbiturany i benzodiazepiny zwiększony apetyt na słodycze: marihuana psychozy: marihuana Nietypowe przedmioty: lufki, fifki, fajki gliniane, fajki wodne, bibułki i maszynki do robienia skrętów: marihuana, haszysz krótko przycięte słomki, lusterka: kokaina, amfetamina tuby kleju, torebki plastikowe z klejem: środki wziewne małe opakowania zwierające biały proszek: amfetamina opakowania po lekach: benzodiazepiny, barbiturany, DXM brązowo-szare nasionka w kieszeniach lub w podszewce: marihuana

Bliżej siebie – dalej od narkotyków Im mamy lepszy kontakt z dzieckiem, tym łatwiej ustrzeżemy je przed narkotykami: rozmowa – podstawa dobrych kontaktów z dzieckiem rzetelna wiedza o narkotykach autorytet wspólne posiłki gdy coś się psuje: spokojna i rzeczowa rozmowa, unikać ,,prawienia kazań’’ i ,,zrzędzenia’’, nie przerywaj dziecku, krytykuj zachowanie a nie dziecko

Otyłość i nadwaga jednym z bardzo ważnych problemów u dzieci i młodzieży jest otyłość i nadwaga, która dotyczy 18,7% chłopców i 14,1% dziewcząt w wieku 7-18 lat otyłość i nadwaga w wieku młodzieńczym predestynuje do: zwiększenia masy ciała w wieku dorosłym zwiększonego ryzyka: nadciśnienia, cukrzycy, zespołu metabolicznego, stłuszczenia wątroby gorszych wyników w nauce WSKAŹNIK MASY CIAŁA (BMI) : masa ciała (kg) : wzrost2 (m2) BMI: norma: 18-25 nadwaga: 25-30 otyłość: powyżej 30 istotna rola ruchu w profilaktyce nadwagi i otyłości nadmiar zwolnień z wychowania fizycznego

Aktywność fizyczna: codziennie 30 minut ćwiczeń fizycznych najlepszy środek antystresowy i przeciwdepresyjny profilaktyka otyłości ochrona serca przed chorobami układu krążenia

Żywność śmieciowa Toksyczne chipsy polscy uczeni dowiedli, że regularne jedzenie chipsów ziemniaczanych znacznie zwiększa ryzyko chorób serca chipsy zawierają duże ilości akrylamidu- związku rakotwórczego, toksyny dla układu nerwowego a także jest to substancja wywołująca stany zapalne akrylamid jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci

2) Napoje energetyzujące i cola zawierają dużą ilość kofeiny, a napoje energetyzujące dodatkowo taurynę wg ,,Pediatrics’’ mogą powodować: bóle brzucha, nudności, wymioty, nadciśnienie, arytmie, zawał serca, uszkodzenie wątroby a nawet zgon regularne picie tych napojów przyczynia się do rozwoju osteoporozy, otyłości, próchnicy i chorób serca u dzieci mogą wpływać na rozwój psychiczny naukowcy uważają, że napoje energetyzujące powinny podlegać takim samym rygorom jak alkohol i papierosy 3) Słodycze i napoje sztucznie barwione mogą wywoływać ADHD i otyłość

Czynniki środowiskowe środowisko fizyczne powietrze woda zanieczyszczenia (odpady, promieniowanie, dioksyny) mieszkanie przyroda przestrzenie otwarte środowisko społeczne normy wartości obyczaje moda uprzedzenia zwyczaje

dioksyny - powstają w procesie spalania plastików i innych tworzyw sztucznych - dostają się do organizmu w czasie oddychania, spożywania pokarmów i poprzez skórę - zwiększają ryzyko powstania choroby nowotworowej - powodują: poronienia, przedwczesne porody, niepłodność

Aby życie mogło zawsze cieszyć…