B U R S Z T Y N

                             =+

Bursztyn (jantar, amber, elektrum (łac.), elektron (gr.) - kopalna żywica drzew iglastych, a w rzadszych przypadkach żywicujących liściastych drzew z grupy bobowców Znanych jest około 60 odmian (gatunków). Najstarsze z nich pochodzą z utworów dewońskich (stwierdzono je w Kanadzie); najmłodsze, nie zaliczane zasadniczo do bursztynów są znajdowane w Ameryce Południowej, Afryce, Australii i Nowej Zelandii (kopal). +

Egipcjanie nazywali bursztyn sokal; Nazwa "bursztyn" pochodzi od niemieckiego bernstein (kamień, który się pali). Znany był od dawna pod różnymi nazwami: sukcynit – nazwa geologiczna, pochodzi od succinum – sok, żywica drzewna; Grecy nazywali ten kamień elektron (ηλεκτρον), co oznacza świecący i błyszczący; Rzymianie nazywali bursztyn lyncurium, czyli mocz rysia, albowiem według legendy złocisty kamień powstał ze skamieniałego moczu tego drapieżnika; succinum to łacińska nazwa bursztynu używana w farmacji. Powstała od łac. succus – sok; Egipcjanie nazywali bursztyn sokal; Arabowie anbar, ponieważ zapach pocieranego bursztynu kojarzył się z zapachem ambry; Persowie nazywali kamień karuba – złoty rabuś; Słowiańska nazwa jantar została przejęta od Litwinów, a ta od fenickiej nazwy jainitar – żywica morska. +

Żywica występuje pospolicie u drzew iglastych w specjalnych kanałach tzw. przewodach żywicznych. Pod wpływem zranienia wydzielana jest ona z tkanek w celu zasklepienia powstałych ran. Bursztyn bałtycki (sukcynit) to kopalna żywica, która powstawała w eocenie 45 milionów lat temu. Bryłki bursztynu wynoszone były z Fennoskandii (terenu dzisiejszej Skandynawii) przez lodowiec oraz rzeke Eridan wprost do Bałtyku, a jego obecność notuje sie od Wielkiej Brytanii i Danii aż po Łotwe i Estonie. Dzięki swojej niewielkiej wadze bursztyn unoszony był z łatwoscią przez morze i deponowany między innymi na terenie polskiego Wybrzeża, Kaszubach. Jego piękno jest równie tajemnicze jak i pochodzenie. Wciaż brakuje jednoznacznej odpowiedzi czy bursztyny tworzyły sie dzięki żywicującym sosnom bursztynodajnym Pinus succinifera czy może innym gatunkom. Wypływająca żywica pochłaniała zwierzęta i rośliny (inkluzje), dzięki którym naukowcy potrafią odtworzyć warunki klimatyczne eocenu oraz odkryć bogactwo życia w ówczesnym czasie. +

Bursztyn- to wyjątkowy kamień, który posiada magiczną i leczniczą moc, w którą wierzono już od najdawniejszych czasów. Wiara ta przetrwała do dziś - obecnie bursztyn znajduje zastosowanie m.in. w leczeniu dolegliwości reumatycznych i tarczycowych oraz w kosmetyce. Przypisuje mu się m.in. właściwości wzmacniająco-ochronne oraz zdolność neutralizacji wolnych rodników powodujących przedwczesne starzenie się skóry. +

+

Bursztyn bałtycki (sukcynit) to najstarsza kopalna żywica, która powstała w warunkach naturalnych przed 45 milionami lat. Przez twórców biżuterii ceniony jest przede wszystkim za jego niespotykaną różnorodność odmian i barw: od najbardziej cenionej w dawnych wiekach barwy białej, poprzez wszystkie odcienie żółci i brązów, do specyficznej czerwieni. Spotyka się również bursztyn o barwie niebieskawej, zielonkawej a nawet czarnej. Często zawiera inkluzje organiczne (np. owady, drobne płazy, szczątki roślin) oraz nieorganiczne (ziarna piasku, pęcherzyki gazów), będącymi źródłem wiedzy o czasie, w którym bursztyn powstawał oraz zwierzętach żyjących w jego bliskości. +

Bursztyny bałtyckie +

Niewielka część zbioru jantarów z inkluzjami (181 bryłek) jest zdeponowana w Muzeum Bursztynu (dział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska) i eksponowana w Ratuszu. Niektóre z nich prezentowane są na fotografiach. Inkluzje L. Myrty są z reguły duże, widoczne gołym okiem. Znajdują się wśród nich rzadkości kolekcjonerskie np. inkluzja niezwykle wielkiej ważki (Odonata), patyczaka (Phasmoptera), termita (Isoptera) z kasty żołnierzy. Perłą kolekcji jest jaszczurka z kleszczem zakupiona w 1999 r. przez L. Myrtę w gdańskiej pracowni jubilerskiej Glitter Co. Jest to pierwsza inkluzja z omawianego zbioru, która trafiła do literatury naukowej (Szadziewski & Sontag 2001, Böhme & Weitschat 2002).  Trzeba też wspomnieć, że w latach 90-tych podczas kilku wizyt zbiór L. Myrty przeglądała i wstępnie oznaczała zasłużona dla rozwoju polskich badań nad wrostkami w bursztynie bałtyckim nieżyjąca już dr Róża Kulicka z Muzeum Ziemi PAN w Warszawie. + Kaliningrad

+

Bursztynowa Komnata – 10 dolarów – pierwsza moneta z serii Mineral Art..- srebro, waga 2 uncje, nakład 2500 szt.emisja 2009r. Wyspy Palau Monety złote i srebrne wykonane na zlecenie Niue Island. Ta piękna seria liczyć będzie 8 numizmatycznych okazów upamiętniających miasta Bursztynowego Szlaku: Kaliningrad (Rosja), Gdańsk (Polska) - emisja XII.2008r; Elbląg (Polska - emisja IV.2009r), Wrocław (Polska - emisja X.2009r), Stare Hradisko (Czechy), Szombathely (Węgry) - planowana emisja 2010 r, Carnuntum (Austria), Aquileia (Włochy) - planowana emisja 2011 r. - przez które przebiegał słynny bursztynowy szlak. +

Bursztynowa Komnata W 1701 Fryderyk I Hohenzollern zamówił wykonanie bursztynowego wystroju gabinetu w swoim podberlińskim pałacu Charlottenburg u mistrza bursztyniarskiego z Kopenhagi. Prace nad tym trwały jedenaście lat. Dzieło było imponujące: ściany pokoju o wymiarach 10,5x11,5 m pokrywały precyzyjnie dobrane i obrobione kawałki bursztynu. Tworzyły płaskorzeźby, herby itp. W 1716 roku car Piotr I Wielki w czasie wizyty w Prusach, zachwycony arcydziełem, otrzymał je w podarunku od Fryderyka Wilhelma jako dowód przyjaźni i potwierdzenie zawartego sojuszu. Dar trafił do Petersburga – najpierw do Pałacu Letniego, a później Zimowego. Od 1743 gabinet rozbudowano – m.in. dodano kandelabry, lustra, a także meble. W 1755 carowa Elżbieta przeniosła komnatę do pałacu w Carskim Siole.

Widok komnaty z okresu międzywojennego

+

Muzeum bursztynu w Gdańsku Większość z pokazanych w tej prezentacji eksponatów pochodzi z Muzeum w Gdańsku oraz z depozytu bursztynnika p. Lucjana Myrty złozonych w muzeum. Część eksponatów Muzeum eksponowane jest w Dworze Arusa. Siedziba Muzeum – Wieża więzienna w Gdańsku

Obrazy z pracowni Lucjana Myrty - mozaika florencka (pietra dura) dobre Obrazy z pracowni Lucjana Myrty - mozaika florencka (pietra dura)

Muzeum s Stegnie - eksponaty

Eksponaty z bursztynu z Muzeum Zamkowego w Malborku

Eksponaty z Muzeum Bursztynu w Kaliningradzie (Rosja)

Międzynarodowe Targi Bursztynu, Biżuterii i Kamieni Jubilerskich AMBERIF - Targi odbywają się corocznie w Gdańsku, połączone są z wystawiennictwem wyrobów. W 2010 r. odbędą się po raz siedemnasty. Poniżej eksponaty z lat 2008 – 2009. Model przyszłego gdańskiego stadionu piłkarskiego Baltic Arena - fot. Stefan Kraszewski

Na wystawie nie zabrakło także bardziej śmiałych kompozycji, jak np Na wystawie nie zabrakło także bardziej śmiałych kompozycji, jak np. Święty Jerzy walczący ze smokiem - fot. Stefan Kraszewski

Biżuteria autorska z pracowni Grzegorza Pyry Piro

Figurki z galerii J.Sygitowicz w Gdańsku

Eksponaty wyrobów bursztyniarskich z galerii rosyjskich

Z pracowni Mariusz Drapikowskiego Monstrancja kościół Paulinów Na Skałce w Krakowie Monstrancja kościół św. Brygidy w Gdańsku Monstrancja Jubileuszowa - kościół Ofiarowania Pańskiego w Warszawie

DA - MA http://www.rotfl.com.pl Zdjęcia z sieci Muzyka: Vangelis Kraków, luty 2010 r.