PRZEMIANY LUDNOŚCIOWE W POLSCE PRZYSZŁOŚĆ DEMOGRAFICZNA GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY 1974-2014 PRZEMIANY LUDNOŚCIOWE W POLSCE PRZYSZŁOŚĆ DEMOGRAFICZNA Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej Honorowy Patronat Prezesa Rady Ministrów Warszawa, 1 października 2014 roku

Przyszłość demograficzna Polski do 2050 roku prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Istota prognoz demograficznych Prognozy demograficzne muszą brać pod uwagę: Dotychczasowe procesy rozwoju ludności, Czynniki wpływające na rozwój ludności (urodzenia, zgony, migracje), Perspektywiczną politykę ludnościową, Założenia dotyczące procesów demograficznych. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Podstawowe cechy rozwoju ludnościowego Polski w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat Dzietność W Polsce kluczowe znaczenie mają zmiany wzorców płodności oraz zmiany w strukturze kobiet w wieku rozrodczym – powodują systematyczne zmniejszanie się liczby urodzeń. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Współczynniki płodności 1983 - 2013 Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Współczynniki dzietności w Polsce 1970 - 2013 Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Podstawowe cechy rozwoju ludnościowego Polski w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat Od 1989 r. wartości współczynnika dzietności oznaczają zawężoną zastępowalność pokoleń. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Zmiany w strukturze kobiet w wieku prokreacyjnym (w %) Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Urodzenia w Polsce (w tys.) 1970 - 2013 Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Podstawowe cechy rozwoju ludnościowego Polski w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat Umieralność W latach dziewięćdziesiątych miała miejsce wyraźna poprawa współczynników umieralności, Od połowy pierwszej dekady XXI wieku obserwuje się systematyczny wzrost liczby zgonów, Systematyczny spadek umieralności niemowląt. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Liczba zgonów (w tys.) 1970 - 2013 Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Zgony według przyczyny (w %) 1990, 2000, 2012 Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Podstawowe cechy rozwoju ludnościowego Polski w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat Notowana w okresie kilkunastu lat poprawa stanu zdrowia populacji (potwierdzają to badania z lat 1996, 2004 i 2009), wynikająca zarówno z postępu medycyny, jak i większej dbałości o własną kondycję zdrowotną (dietę, aktywność fizyczną), wpłynęły zarówno na spadek natężenia zgonów, jak i wydłużanie przeciętnego trwania życia. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Przeciętne trwanie życia w Polsce 1950 - 2013 Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Podstawowe cechy rozwoju ludnościowego Polski w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat Migracje wewnętrzne Osłabienie natężenia migracji wewnętrznych, Od 2000 roku obserwowane jest dodatnie saldo migracji wewnętrznych na pobyt stały dla wsi. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Intensywność migracji wewnętrznych (w %) 1950 - 2013 Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Saldo migracji wewnętrznych na pobyt stały dla miast i wsi (w tys Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Podstawowe cechy rozwoju ludnościowego Polski w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat Migracje zagraniczne Polska jest krajem emigracyjnym, co oznacza, że liczba osób opuszczających kraj na stałe jest cały czas większa od liczby ludności doń napływającej (od 1960 r. ujemne saldo migracji zagranicznych na pobyt stały), Głównym kierunkiem emigracji na stałe są kraje Europy, a szczególnie UE, do której kieruje się ok. 85% emigrantów z Polski, W latach osiemdziesiątych pojawiła się nowa cecha migracji zagranicznych Polaków polegająca na dynamicznym rozwoju emigracji czasowych, ale migracje na stałe stanowią małą część strumieni migracyjnych. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Założenia prognozy Założenia zostały opracowane biorąc pod uwagę wyżej wymienione trendy oraz przy uwzględnieniu szeregu dokumentów strategicznych, w szczególności raportu „Polska 2030. Wyzwania rozwojowe. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju”. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Prognozowane współczynniki dzietności w Polsce 2014 - 2050 Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Przeciętne trwanie życia w Polsce w latach 1960 - 2013 oraz prognoza dla lat 2014 - 2050 Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Saldo migracji wewnętrznych dla miast i wsi wg trzech wariantów (w tys Saldo migracji wewnętrznych dla miast i wsi wg trzech wariantów (w tys.) – po 2035 r. założono stałe wartości Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Saldo migracji zagranicznych według trzech wariantów (w tys Saldo migracji zagranicznych według trzech wariantów (w tys.) – po 2035 roku założono stałe wartości Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Założenia prognozy Do oficjalnej prognozy wybrano następujące warianty: Urodzeń – średni, Umieralności – A1, Migracji wewnętrznych – wariant 2, Migracji zagranicznych – wariant 2. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Założenia prognozy Wyszczególnienie 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050   Współczynnik dzietności ogólnej Miasto 1,15 1,23 1,31 1,37 1,41 1,44 1,47 1,49 Wieś 1,35 1,46 1,50 1,52 1,54 1,55 1,56 Średni wiek rodzenia 29,76 30,29 30,64 30,90 31,11 31,29 31,44 31,58 28,89 29,41 29,81 30,14 30,41 30,65 30,86 31,04 Przeciętne dalsze trwanie życia Mężczyźni 73,5 74,9 76,3 78,0 79,1 80,3 81,6 83,0 Kobiety 81,5 82,5 83,6 84,8 85,6 86,5 87,4 88,4 Migracje wewnętrzne definitywne (na pobyt stały) w tys. Napływ 219,9 201,6 182,1 168,2 161,3 Odpływ 249,8 230,0 209,1 192,2 182,4 178,8 169,3 160,4 152,6 148,6 148,9 140,8 133,4 128,6 127,5 Migracje zagraniczne definitywne (na pobyt stały) w tys. Imigracja 10,6 12,4 14,2 16,0 17,8 Emigracja 17,9 4,0 4,6 5,3 6,0 6,6 6,5 Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Wyniki prognozy Pogłębiający się ujemny przyrost naturalny Liczba urodzeń będzie malała w całym okresie objętym prognozą, od poziomu około 370 tys. w 2013 r. do wartości ponad 254 tys. w 2050 r. Przeciwny kierunek zmian będzie występował w zakresie umieralności. Zgodnie z prognozą, liczba zgonów będzie systematycznie i równomiernie rosła aż do 2040 r. (do poziomu 440 tys.), po czym nastąpi dekada wyraźnego spadku liczby zgonów (poniżej 430 tys.). Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Urodzenia i zgony (w tys.) 2013 - 2050 ª Dane rzeczywiste Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Urodzenia i zgony w latach 1990 - 2013 oraz prognoza na okres 2014 - 2050 Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Wyniki prognozy Systematyczny ubytek liczby ludności W ciągu najbliższych 7 lat (do 2020 r.) liczba ludności zmniejszy się o 358 tys., zaś w kolejnych okresach będzie następowało znaczne przyśpieszenie tempa zmian. Po 2035 r. każde pięciolecie prognozowanego okresu zaznaczy się spadkiem liczebności populacji o ponad 800 tys. W 2050 r. liczba ludności Polski wyniesie 33 951 tys., a więc będzie mniejsza o ponad 4,5 mln (11,8%) w porównaniu z 2013 r. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Zmiany stanów ludności 2013 - 2050 ª Dane rzeczywiste Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Ludność Polski w latach 1970 - 2013 oraz prognoza na lata 2014-2050 (w mln) Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Wyniki prognozy Proces urbanizacji Liczba mieszkańców miast w 2050 r. wyniesie 18,8 mln i będzie mniejsza o ponad 4,4 mln osób, natomiast na wsi pozostanie prawie na tym samym poziomie (mniejsza o ok. 100 tys. osób), Udział ludności miejskiej zmniejszy się z 60,4% w 2013 r. do 55,4% w 2050 r. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Prognoza liczby ludności miejskiej i wiejskiej do 2050 r. (w tys.) Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Wyniki prognozy Głębokie zmiany w strukturze ludności według wieku Postępujący proces starzenia się ludności Polski, Duży ubytek i starzenie się ludności w wieku produkcyjnym, Malejąca liczba dzieci i młodzieży, Ubytek kobiet w wieku prokreacyjnym. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Piramida populacji (w tys.) 2013, 2050 Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Zmiany stanów ludności według biologicznych grup wieku (w tys.) Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Zmiany stanów ludności według ekonomicznych grup wieku (w tys Zmiany stanów ludności według ekonomicznych grup wieku (w tys.) – z uwzględnieniem zmian w wieku emerytalnym Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Ludność wg ekonomicznych grup wieku (w tys Ludność wg ekonomicznych grup wieku (w tys.) 2013 - 2050 – przy uwzględnieniu zmian w wieku emerytalnym Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Prognozowane współczynniki obciążenia demograficznego wg dwóch wariantówa klasyfikacji grup ekonomicznych a Wariant 1 – bez uwzględnienia zmian w wieku emerytalnym Wariant 2 – po uwzględnieniu zmian w wieku emerytalnym Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Główne wyzwania wynikające z rozwoju demograficznego Konieczność aktywizacji pronatalistycznej polityki demograficznej, Potrzeba wypracowania polityki społecznej wobec osób starszych, Przygotowanie się na niedobór podaży zasobów pracy. Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej

Dziękuję za uwagę Prof. dr hab. Janusz Witkowski Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Przemiany ludnościowe w Polsce - przyszłość demograficzna Konferencja jubileuszowa Rządowej Rady Ludnościowej