początki, przebieg i zakończenie Liceum Filmowe w Warszawie, materiał pomocniczy II wojna światowa (1939-1945) początki, przebieg i zakończenie

Wrzesień 39’ roku – atak na Polskę 1 września atak wojsk niemieckich na Polskę; 3 września wypowiedzenie wojny Niemcom przez Wielką Brytanię i Francję; 12 września premierzy Wlk. Bryt. i Francji spotkali się w Abbeville w północnej Francji i uzgodnili rezygnację z akcji przeciw Niemcom – Polski nie poinformowano o tym fakcie; ZSRR zachowywało pozory neutralności – oferowano nawet pomoc materialną Polakom; w tym samym czasie radiostacje w Mińsku pomagały niemieckiej Luftwaffe w prowadzeniu bombardowań; 17 września rząd ZSRR nakazał „wobec bankructwa państwa polskiego” Armii Czerwonej przekroczyć granicę z Polską, by „wziąć w opiekę ludność białoruską i ukraińską”; wobec walki na dwa fronty rząd wydał dyrektywę nakazującą wycofanie ludzi i sprzętu na Węgry i do Rumuni oraz unikania walk z Armią Czerwoną poza obroną konieczną; 28 września – kapitulacja Warszawy początek października ostateczny koniec walk w Polsce

Działania wojenne w latach 1940-1941 zima 1939/1940 Hitler wystąpił do rządów Francji i Wielkiej Brytanii z propozycją paktu pokojowego, który został odrzucony okres ten nazywamy „dziwną wojną” (fr. drôle de guerre – zabawna wojna; niem. Sitzkrieg – siedząca wojna); dziwna wojna trwała do wiosny i polegała na intensywnym dozbrajaniu Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii; kwiecień 1940 Niemcy zajęli Danię i Norwegię heroiczna walka o obronę portu Narwik (w bitwie z Niemcami walczyli m.in. Brytyjczycy, Francuzi i Polacy) zdobycie Norwegii umożliwiło Niemcom kontrolowanie handlu szwedzką rudą żelaza

Działania wojenne w latach 1940-1941 – cd. maj 1940 ruszyła niemiecka ofensywa w Europie Zachodniej – WOJNA BŁYSKAWICZNA (niem. Blitzkrieg) Francja została (podobnie jak podczas I wojny światowej) zaatakowana przez Belgię, ale także Holandię i Luksemburg Przyczyny upadku Francji: wykrwawienie podczas I wojny światowej stałe zmniejszanie liczby ludności po 1914 roku sympatie faszystowskie w kraju nieudolność i defetyzm dowództwa francuskiego lekceważenie niebezpieczeństwa ze strony Niemiec – brak modernizacji armii 22 czerwca kapitulacja Francji

bitwa o Anglię i bitwa o Atlantyk Działania wojenne w latach 1940-1941 – cd. bitwa o Anglię i bitwa o Atlantyk klęska Francji spowodowała przeniesienie ciężaru wojny na Wielką Brytanię Hitler w tym czasie przygotowywał się do inwazji na Wyspy od sierpnia do września 1940 r. około 3 tys. niemieckich samolotów uczestniczyło w masowych nalotach na lotniska, porty i fabryki w Wielkiej Brytanii od września zaczęto także regularnie bombardować Londyn RAF (ang. Royal Air Force) wspierane także przez polskich pilotów odparło ataki niemieckiego lotnictwa w listopadzie 1940 r. było już jasne, że Niemcy nie zrealizowały zakładanych celów militarnych od 1940 r. do końca wojny trwała bitwa o Atlantyk, w której Niemcy wykorzystywały głównie swoje okręty podwodne by przejąć kontrolę nad szlakami handlowymi mimo, że Brytyjczycy ponosili ogromne straty ANI RAZU nie zostali odcięci od świata Brytyjczykom pomogło m.in. złamanie szyfru Enigmy czego dokonali m.in. polscy kryptolodzy – M. Rajewski, J. Różycki, H. Zygalski

Jak do tego doszło?

Działania wojenne w latach 1940-1941 – cd. jednym z głównych celów państw Osi było opanowanie basenu Morza Śródziemnego – głównie chodziło o Afrykę Północną i Bałkany latem 1940 r. opanowano Rumunię, której część terytorium oddano Bułgarii i Węgrom (obydwa te państwa przystąpiły do sojuszu z Niemcami) wiosną 1941 r. pod naciskiem III Rzeszy w marcu rząd Jugosławii przystąpił do Paktu Trzech (Berlin-Rzym-Tokio) jednak grupa oficerów będących pod wpływem Wielkiej Brytanii dokonała przewrotu i wprowadziła na tron młodego króla Piotra II Karadziordziewicia w kwietniu 1941 r. armia niemiecka wkroczyła do Jugosławii – rząd udał się na emigrację do Londynu inwazja na Jugosławię znacznie opóźniła planowany atak III Rzeszy na Rosję po zajęciu tego państwa nastąpił jego rozbiór pomiędzy Bułgarię, Węgry, Słowenię i Włochy. Na pozostałym skrawku stworzono państwo satelickie zależne od Niemiec

Działania wojenne w latach 1940-1941 – cd. kwiecień 1941 r. opanowanie Grecji przed państwami Osi otworzyły się możliwości opanowania pól roponośnych na Bliskim Wschodzie zdając sobie sprawę z wagi tego terenu Brytyjczycy na przełomie 1940/1941 opanowali Somalię i Etiopię oraz kawałek Libii z twierdzą Tobruk Hitler zdecydował się na wspomożenie Włochów i wysłał do Afryki wojska (Afrika Koprs) pod dowództwem „Lisa pustyni” gen. Erwina Rommla Niemcy zdobyli większość Libii, ale nie mogli sforsować Tobruku. latem 1941 r. alianci opanowali Syrię i powstrzymali ekspansję niemiecką w kierunku Zatoki Perskiej

Działania wojenne w latach 1940-1941 – cd. Operacja Barbarossa 22 czerwca 1941 r. – rozpoczęcie inwazji niemieckiej na ZSRR 3 główne kierunki: LENINGRAG MOSKWA STALINGRAD (Ukraina-Kaukaz)

Działania wojenne w latach 1940-1941 – cd. Operacja Barbarossa wojna na froncie wschodnim była ogromnym zaskoczeniem dla Rosjan, którzy nie spodziewali się wojny z Niemcami we wrześniu wojska niemieckie podeszły pod Leningrad, Moskwę i Stalingrad Hitler chciał pokonać Rosję do czasów nadejścia zimy (Blitzkrieg) do końca 1941 r. opanowano terytorium, na którym mieszkało około 40% ludności ZSRR w ręce niemieckie wpadło około 3 mln. żołnierzy i oficerów (w niewoli zmarło około 60% z nich) Przyczyny początkowych sukcesów armii niemieckiej: zaskoczenie rosyjskich władz i wojskowych słaba kadra oficerska spowodowana czystkami Stalina lat 30-tych słabe zaopatrzenie armii radzieckiej

Działania wojenne w latach 1940-1941 – cd. Operacja Barbarossa po wkroczeniu na wschodnie tereny Niemcy tworzyli oddziały Einsatzgruppen (niem. grupy operacyjne), które dokonywały masowych mordów ludności żydowskiej tworzono także inne grupy, których celem było likwidowanie władz radzieckich i lokalnych elit opracowano Generalny Plan Wschód (Generalplan Ost): jego celem było stworzenie tzw. „przestrzeni życiowej” na wschodzie, na której osiedliliby się miliony Niemców. Ludność słowiańska miała pełnić rolę wykwalifikowanej siły roboczej. Na początku lipca 1941 r. Stalin zwrócił się do społeczeństwa i wezwał je do walki z Niemcami. Proklamowano program „Wielkiej Wojny Ojczyźnianej”, w którym ludność całego ZSRR miała walczyć z inwazją nazistów.

Działania wojenne w latach 1940-1941 – cd. Włączenie USA do wojny Lend-lease Act akt ustawy federalnej z 11 marca 1941 r. prawo to zezwalało prezydentowi USA sprzedawać, przenosić własność, wymieniać, wydzierżawiać, pożyczać i w jakikolwiek inny sposób udostępniać innym rządom dowolne produkty ze sfery obronności wartość przekazanych dóbr nie mogła przekraczać 1,3 mld USD akt ten znacznie pomógł aliantom w pierwszej fazie wojny, tzn. przed przystąpieniem USA do wojny w skład dostaw wchodziły głównie czołgi, artyleria, samoloty, ciężarówki, sprzęt desantowy większość dostaw otrzymała Wielka Brytania (3/5), ZSRR (1/3), inne państwa walczące z Niemcami (1/3)

Działania wojenne w latach 1940-1941 – cd. Włączenie USA do wojny Karta Atlantycka: sierpień 1941 r. na pokładzie krążownika Prince of Wales podpisano Kartę Atlantycką – dokument precyzujący cele wojny i pokazujący ją jako wojnę w obronie praw człowieka i demokracji Zasada tzw. 4 wolności: religii słowa od nędzy od strachu Kartę stopniowo podpisywały kolejne państwa alianckie. ZSRR podpisało ją z zastrzeżeniem postulatu o nienaruszalności granic sprzed wojny.

Działania wojenne w latach 1940-1941 – cd. Włączenie USA do wojny 7 grudnia 1941 r. siły japońskie zaatakowały (bez wypowiedzenia wojny) amerykańską bazę Pearl Harbor na Hawajach. Japonia zaatakowała także brytyjskie posiadłości w Azji. Do 1942 roku Japończycy zajęli Birmę, Filipiny, Indonezję, Malaje i większość wysp Oceanii. [MAPA]

Działania wojenne w latach 1942-1945 Informacje wstępne lata 1942-1943 były okresem najcięższych walk na wszystkich frontach (Europa, Afryka, Azja) we wszystkich państwach, które były zaangażowane w konflikt mobilizowano coraz większe środki, prowadzono badania nad nowymi typami broni (np. rozwój marynarki wojennej – inwestycja w lotniskowce; rozwój czołgów – np. niemieckie czołgi Pantera czy rosyjskie JS-3; rakiet balistycznych V-1 i V-2; bomby atomowej; radaru – 1940 r.) grzyb atomowy po uderzeniu w Hiroshimę niemiecki czołg Pantera rosyjski JS-3

Działania wojenne w latach 1942-1945 Front wschodni - ZSRR III Rzeszy nie udało się przeprowadzić Blitzkriegu grudzień 1941 r. początek bitwy o Moskwę = początek radzieckiej ofensywy maj 1942 r. ofensywa niemiecka w kierunku Wołgi – cel opanowanie Zagłębia Donieckiego i dotarcie do roponośnych pól na granicy z Turcją nad Morzem Kaspijskim. Cel dodatkowy – okrążenie Moskwy od południa wrzesień 1942 r. – początek walk o Stalingrad, który związał ponad 300 tysięczną armię gen. Fryderyka Paulsa listopad 1942 r. kocioł wojsk rosyjskich zamknął się wokół armii niemieckiej luty 1943 r. kapitulacja armii niemieckiej lipiec 1943 r. całomiesięczna bitwa pancerna o Kursk i Orzeł (tzw. łuk kurski) ostatecznie wygrała Armia Czerwona -> początek ofensywy na całej linii frontu

Należy jednak pamiętać, że bitwa o STALINGRAD NIE WYGLĄDAŁA W TEN SPOSÓB ….

Działania wojenne w latach 1942-1945 Front afrykański Afrika Korps zdobyło twierdzę Tobruk w czerwcu 1942 r. oddziały niemieckie ruszyły do Egiptu, aby przejąć kontrolę nad Kanałem Sueskim w październiku 1942 r. brytyjski gen. Montgomery objął dowództwo 8. armii i przystąpił do ofensywy decydująca była bitwa pod El-Alamein - trwała od 23 października do 4 listopada bitwa ta uznawana jest za jedną z decydujących bitew w całej II wojnie światowej, która pozwoliła pokonać nazistów rozpoczęto pościg za Rommlem listopad 1942 r. na terenie Maroka i Algierii wylądowało około 100 tys. alianckich żołnierzy maj 1943 r. ostateczne pokonanie Niemców w Afryce

Działania wojenne w latach 1942-1945 Włochy i Pacyfik po zwycięstwie a Afryce alianci dokonali desantu na Włochy lipiec 1943 r. wylądowanie na Sycylii 25 lipca Wielka Rada Faszystowska odsunęła Mussoliniego od władzy – kapitulację państwa ogłoszono na początku września podczas wojny na Pacyfiku w pierwszym momencie przewagę mieli Japończycy zatrzymanie ofensywy w połowie 1942 r. przełom przyniosły dwie wielkie bitwy: na Morzu Koralowym (maj) i koło wyspy Midway (czerwiec) Japończycy zrezygnowali z planów opanowania Australii listopad 1942 r. pokonanie Japończyków pod Guadalcanal

Działania wojenne w latach 1942-1945 Polityka III Rzeszy na terenach okupowanych prowadzenie polityki ludobójstwa na masową skalę przyczyną był rozwój ideologii rasistowskiej (germańska rasa panów otrzymała prawo do eksploatacji „podludzi” – np. Słowian) lata 1942-1943 przejście do mordowania ludzi na „skalę przemysłową” największe mordy dokonywano na ludności żydowskiej, którą po zajęciu danego terytorium zamykano w gettach, ograniczano racje żywnościowe i/lub mordowano w masowych egzekucjach konferencja w Wannsee – styczeń 1942 r. – ogłoszenie decyzji o ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej w Europie (Endlösung). Plan ten zakładał eksterminację całej ludności żydowskiej politykę tę realizowano m.in. w obozach zagłady Auschwitz-Birkenau, Treblinka, Sobibór, Bełżec. wyliczenia podają, że w wyniku tych działań zmarło około 6 mln ludzi narodowości żydowskiej

Działania wojenne w latach 1942-1945 Ofensywa aliancka 1944 roku od początku 1944 r. trwała ofensywa Armii Czerwonej na wschodzie Wielka Brytania i USA przygotowały natomiast otwarcie drugiego frontu na zachodzie na konferencji w Teheranie postanowiono, że nowy front zostanie otwarty w Normandii, a nie na Bałkanach – operacja „D-Day” alianci wylądowali w Normandii 6 czerwca 1944 roku w ciągu kolejnych kilku miesięcy zajęto całą okupowaną Francję by uzyskać dostęp do przepraw rzecznych w grudniu doszło do bitwy pod Arnhem w Holandii – operacja Market Garden (walczyła tam m.in. 1 Samodzielna Brygada Spadochronowa gen. Sosabowskiego) gen. Stanisław Sosabowski

Działania wojenne w latach 1942-1945 Ofensywa aliancka 1944 roku koniec czerwca 1944 r. nowa ofensywa Armii Czerwonej w lipcu zajęto Litwę i Białoruś Rosjanie dotarli do Prus Wschodnich i Wisły w sierpniu 1944 r. podczas Powstania Warszawskiego Stalin zrezygnował z forsowania rzeki główne uderzenie rosyjskie skierowano na Bałkany do początków lutego 1945 r. wojska rosyjskie doszły do linii Odry, którą sforsowały w kwietniu kwiecień 1945 r. trwał wyścig o to kto dotrze pierwszy do Berlina 30 kwietnia 1945 r. Hitler popełnił samobójstwo 8. maja gen. Alfred Jodl podpisał akt kapitulacji w kwaterze gen. Eisenhowera Rosjanie żądali, by kapitulację Niemiec przyjąć wspólnie – dlatego w nocy z 8 na 9 maja 1945 r. marszałek Wilhelm Keitel podpisał bezwarunkowy akt kapitulacji Niemiec

Rosyjska flaga nad Reichstagiem – maj 1945

Działania wojenne w latach 1942-1945 Wojna na Pacyfiku - epilog od 1943 r. Japończycy byli w defensywie Amerykanie realizowali politykę „żabich skoków”, którymi po kolei eliminowali wojska japońskie upór Japończyków był podczas walk ogromny – wiążemy to z kulturą tego obszaru, która przykłada ogromne znaczenie do kodeksu honorowego i fanatycznej wierności cesarzowi rozważano możliwość inwazji alianckiej na wyspy japońskie, jednak obawiano się ew. strat 6 sierpnia 1945 r. zrzucono bombę atomową na Hiroshimę, a 9 sierpnia na Nagasaki 15 sierpnia 1945 r. Japonia podpisała akt bezwarunkowej kapitulacji

Materiał z prezentacji powstał w oparciu o podręcznik: A. Radziwiłł, W. Roszkowski, Historia dla matury. Wiek XX, Warszawa 2007 i materiały pochodzące z sieci.