Pierwsza praca - praca w wakacje

Drodzy uczniowie być może część z Was będzie chciała podjąć w czasie wakacji jakąś sezonową pracę. Jeżeli macie od 16 do 18 lat, możecie podjąć taką pracę i traktowani jesteście jako pracownicy młodociani. W związku z tym obowiązują Was i Waszych potencjalnych pracodawców ściśle określone przepisy prawa zawarte w Kodeksie Pracy! Zapoznajcie się z tymi przepisami.

Jeżeli chcesz podjąć pracę jako pracownik młodociany musisz: -mieć co najmniej ukończone gimnazjum -posiadać świadectwo lekarskie, potwierdzające ,że praca którą chcesz wykonywać nie zagraża Twojemu zdrowiu Jeśli spełniasz te warunki ,to możesz być zatrudniony na podstawie umowy o pracę . Pracodawca ma obowiązek zapewnić ci opiekę i pomoc niezbędnie do wykonywania powierzonej pracy w sposób bezpieczny i właściwy.

Jako pracownik młodociany możesz wykonywać tylko prace lekkie Jako pracownik młodociany możesz wykonywać tylko prace lekkie! Prace lekkie są to prace , które nie powodują zagrożenia Twojego życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego a przede wszystkim nie mogą ci przeszkadzać w realizowaniu obowiązku szkolnego. Wykaz takich prac określa zawsze pracodawca , za zgodą lekarza medycyny pracy i musi on być zatwierdzony przez inspektora pracy. Pracodawca ma obowiązek zapoznać Cię z takim wykazem prac lekkich przed rozpoczęciem prze Ciebie pracy.

Przykłady prac lekkich: Zbieranie owoców (ograniczenie dźwigania ciężarów) Przenoszenie dokumentacji i sprzętu biurowego (ograniczenie dźwigania ciężarów) Biurowe prace pomocnicze np. praca gońca Sprzątanie wnętrz i pomieszczeń Prace porządkowe wokół budynków Obsługa komputera(np. wyszukiwanie informacji z baz danych i Internetu), faksu ,drukarki Przepisy związane z pracą młodocianych znajdziesz w Kodeksie Pracy (art.190-206 kp)

Czas pracy Jeśli masz ukończone 16 lat i pracujesz w czasie wakacji Twój czas pracy nie może przekroczyć 7 godzin /dzień oraz 35 godzin/tydzień Jeśli masz 16-18 lat nie możesz pracować w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej! Powyższy wymiar czasu pracy , obowiązuje również w przypadku ,gdy pracujesz u kilku pracodawców. Oznacza to, że możesz pracować u kilku pracodawców , ale Twój czas pracy nie może w sumie przekroczyć podanego powyżej czasu pracy! Pracodawca ma obowiązek uzyskać od Ciebie oświadczenie o zatrudnieniu lub o niepozostawaniu w zatrudnieniu i innego pracodawcy.

Ważne!!! Jeżeli nie ukończyłeś 16 roku życia możesz pracować tylko : za zgodą rodzica, opiekuna lub przedstawiciela ustawowego oraz za zgodą Państwowej Inspekcji Pracy! u pracodawcy prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną , sportową lub reklamową (podstawa prawna: art. 304 Kodeksu Pracy)

Przed zawarciem umowy Przed podjęciem pracy, bez względu na rodzaj zawartej przez Ciebie umowy, pracodawca ma obowiązek – na swój koszt – skierować Cię na badania lekarskie oraz przeszkolić Cię w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (tzw. przepisy BHP)

Umowa o pracę na czas określony Jako pracownik młodociany możesz zawrzeć umowę o pracę na czas określony. Oznacza to , że możesz pracować np.1 tydzień, 2 tygodnie, 1 ,2 lub 3 miesiące w czasie wakacji. Po upłynięciu tego czasu umowa na czas określony rozwiązuje się z mocy prawa. Tak więc pracodawca ani pracownik nie mają obowiązku wypowiadania tej umowy ani tez ustalania innego terminu jej rozwiązania. Umowa zawarta na czas określony może być więc jedynie rozwiązana przez pracownika lub pracodawcę jedynie za porozumieniem stron. Nie można jej więc wypowiedzieć jednostronnie przed upływem terminu, na który została zawarta!

Możesz wypowiedzieć umowę zawartą na czas określony jedynie wówczas , gdy została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy. Aby to zrobić w umowie musi być zapisany 2-tygodniowy okres wypowiedzenia .Oba warunki muszą być spełnione jednocześnie! Jeśli pracodawca zawarł z Tobą już 2 umowy na czas określony, to kolejna trzecia umowa staje się z mocy prawa umową zawartą na czas nieokreślony!

Umowa na czas wykonywania określonej pracy Jest to umowa zawierana na czas wykonania danej pracy czy zadania , np. budowy jakiegoś obiektu, lub jego remontu. Nie określa się tu terminu jej zakończenia ,gdyż jest on uzależniony od zakończenia prac, dla wykonania których zawarto w/w umowę. Tego typu umowa musi zawierać zlecenie konkretnej pracy – np. wymurowania danego muru czy malowanie konkretnej ściany . Nie może polegać na ogólnym określeniu prac, które masz wykonać (murowanie na budowie)! Może być ona rozwiązana wcześniej jedynie na mocy porozumienia stron!

Umowa na zastępstwo To rodzaj umowy zawieranej na czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy innego pracownika – np. z powodu jego urlopu wypoczynkowego. Pracodawca zatrudnia Cię ,abyś zastępował nieobecnego pracownika. Umowa ta rozwiązuje się z chwilą powrotu tego pracownika do pracy. Tego rodzaju umowa może być rozwiązana za porozumieniem stron lub może być wypowiedziana przez pracownika lub pracodawcę z 3-dniowym okresem wypowiedzenia (liczone są dni robocze!)

Umowa z agencją pracy tymczasowej Możesz zawrzeć też umowę z agencją pracy tymczasowej. Skieruje Cię ona do pracodawcy , na rzecz którego będziesz świadczył pracę ,czyli pracodawcy użytkownika. Agencja może zatrudnić Cię jedynie na podstawie: umowy o pracę na czas nieokreślony umowy o pracę na czas wykonania określonej czynności umowy o dzieło umowy zlecenia Pracodawca uzgadnia z agencją rodzaj pracy , jaki będziesz wykonywał i warunki jej wykonywania. Musi też poinformować agencję o warunkach BHP i wynagrodzeniu jakie będziesz otrzymywał za wykonywana pracę. Wynagrodzenie za pracę wypłaca Ci agencja a nie pracodawca !

Umowa o pracę z agencją pracy tymczasowej rozwiązuje się z upływem ustalonego okresu wykonywania tej pracy. Strony umowy mogą jednak przewidzieć jej wcześniejsze rozwiązanie. Stąd umowy zawarte na okres do 2 tygodni mogą być rozwiązane z 3-dniowym wypowiedzeniem, a zawarte powyżej 2 tygodni mogą być rozwiązane za 1- tygodniowym wypowiedzeniem. Zasady związane z zatrudnieniem prze agencję pracy tymczasowej znajdziesz w ustawie z dn. 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz. U. z 2003 r, Nr 166, poz.1608,ze zm.).

Umowa zlecenie To umowa starannego działania, w której najistotniejsze jest wykonanie samo wykonanie czynności na rzecz zleceniodawcy. Rezultat tej czynności nie jest ważny. Zasadniczo za wykonanie zlecenia należy się Ci wynagrodzenie. Zlecenie może być jednak nieodpłatne, wtedy powinno to być zapisane w umowie. Wynagrodzenie należy Ci się za samo staranne działanie ,nie zaś za jego rezultat. W trakcie wykonywania umowy zlecenie musisz informować zleceniodawcę o przebiegu wykonywania umowy i na koniec sporządzić sprawozdanie. Nie przysługuje Ci prawo do urlopu wypoczynkowego lub innego zwolnienia z pracy. Nie masz statutu pracownika, nie chronią Cię więc przepisy prawa pracy! Zasady tego typu umowy znajdziesz w Kodeksie cywilnym (art.734-751 KC)

Umowa o dzieło Przez zawarcie tego typu umowy zobowiązujesz się do wykonania określonego „dzieła”. Ważny jest efekt końcowy Twojej pracy. Zamawiający dzieło zobowiązany jest do wypłaty określonego wynagrodzenia określonego w umowie. Wysokość Twojego wynagrodzenia powinna być podana w umowie, choć nie zawsze kwotowo (ze względu na iż, wszystko zależy od wykonania wg wskazówek zamawiającego „dzieła”- jest to kwestia, czego spodziewa się zamawiający czy jest z efektu zadowolony czy też są jakieś wady w wykonaniu i za co może wypłacić wyższe lub niże wynagrodzenie)

Podobnie jak w przypadku umowy zlecenia pracodawca nie ma obowiązku udzielenia Ci urlopu wypoczynkowego lub innego zwolnienia od pracy! Zawierając umowę o dzieło nie stajesz się więc pracownikiem .Nie chronią Cię więc przepisy prawa pracy. Nie jesteś jednocześnie podporządkowany osobie, z którą podpisałeś umowę i nie musisz stosować się do jej poleceń! Zasady obowiązujące dla tego rodzaju umowy znajdziesz w Kodeksie Cywilnym (art.627-646 KC)

Wynagrodzenie za pracę W Kodeksie Pracy nie ma pojęcia „umowy o pracę na próbę” bez wynagrodzenia! Pracodawca podpisać z Tobą którąś z wcześniej wymienionych umów i musi wypłacić Ci należne wynagrodzenie. Wynagrodzenie w okresie 1 roku pracy, jakie otrzymasz jako zatrudniony na umowę o pracę w pełny dozwolonym dla pracownika młodocianego wymiarze czasu pracy nie może być niższe niż 80% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jeśli to Twoja kolejna praca nie możesz zarobić mniej niż wynosi najniższa minimalna płaca. Od stycznia 2014 minimalne wynagrodzenie w Polsce wynosi 1680 zł brutto.

Każde nowe doświadczenie uczy! Mam nadzieję , że moje informacje pozwolą Wam lepiej zorientować się w przepisach związanych z pracą na okres wakacyjny. Życzę oczywiście Wam wszystkim drodzy Uczniowie pięknej pogody i słońca na okres zbliżających się wakacji i obyście nie musieli pracować w tym czasie… chyba że, chcecie spróbować samodzielności i poczuć smak satysfakcji jaką daje własna dobrze wykonana praca i zdobyte nowe doświadczenia! opr.: M. Stodulska na podst.www.pip.gov.pl