Wybrane wskaźniki poziomu bezpieczeństwa dla Lotnictwa Ogólnego (GA) Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Wybrane wskaźniki poziomu bezpieczeństwa dla Lotnictwa Ogólnego (GA)

Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Elementy prezentacji Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa w lotnictwie (definicje i klasyfikacja) Przykłady określania wskaźników poziomu bezpieczeństwa

Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa (SPIs) Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa (SPIs) Definicja (Aneks 19) Wskaźnik Poziomu Bezpieczeństwa (Safety performance indicator - SPI) – parametr oparty na danych używany do monitorowania i oceny poziomu bezpieczeństwa.

Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa (SPIs) Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa (SPIs) Definicja (EASplan i SMICG) Wskaźniki SPI podzielono na 3 poziomy (warstwy) opisujące różne aspekty systemu lotniczego: poziom 1 SPIs (Tier 1 SPIs) – wskazuje co należy redukować, poziom 2 SPIs (Tier 2 SPIs) – w jaki sposób chcemy redukować wartości wskaźników poziomu 1, poziom 3 SPIs (Tier 3 SPIs) – co zastosujemy do zredukowania pre-kursorów Tier 2 SPI i Tier 1 SPI.

Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa (SPIs) Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa (SPIs) cd. Definicja (EASplan i SMICG) Poziom 1 SPIs (Tier 1 SPIs) Wskaźniki poziomu 1: mają na celu zapewnienie ogólnej oceny bezpieczeństwa i informowania opinii publicznej lub innych partnerów lotnictwa pochodzących z zewnątrz na temat ogólnych trendów bezpieczeństwa i istotnych (znaczących) obszarów ryzyka, mogą zawierać wskaźniki, takie jak wskaźniki wypadków, wskaźniki incydentów, wskaźnik wypadków śmiertelnych i mogą być rozdzielone na istotne (znaczące) obszary ryzyka. Wskazują co należy redukować

Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa (SPIs) Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa (SPIs) cd. Definicja (EASplan i SMICG) Poziom 2 SPIs (Tier 2 SPIs) Wskaźniki poziomu 2: pomagają monitorować określone obszary systemu, które wymagają uruchomienia środków bezpieczeństwa, podejmowania inicjatyw lub działań, są stosowane przez operatorów (użytkowników) i/lub regulatorów w celu identyfikowania kluczowych kwestii (m.in. pre-kursorów), dla określonych obszarów (z Tier 1 SPI), aby mogły być rozwijane, wdrażane i monitorowane właściwe działania na rzecz bezpieczeństwa. W jaki sposób będziemy redukować wartości wskaźników poziomu 1

Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa (SPIs) Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa (SPIs) cd. Definicja (EASplan i SMICG) Poziom 3 SPIs (Tier 1 SPIs) Wskaźniki poziomu 3: mają na celu dostarczenie informacji na temat skuteczności (wdrożenia) środków bezpieczeństwa, podejmowanych inicjatyw lub działań, są używane do identyfikowania różnych działań i inicjatyw odnoszących się do określonych obszarów ryzyka i skuteczności kontroli ryzyka w organizacji, mogą odzwierciedlać zdolność organizacji do zgłaszania i identyfikowania ryzyka, przyczyn i zagrożeń, rozwijania mechanizmów kontroli ryzyka i zdolności organizacji do przydzielania (kierowania) zasobów przeznaczonych do działań związanych z bezpieczeństwem, mogą odzwierciedlać informację o czynnikach wpływających na obszary systemu lotniczego mierzonego w Tier 1 SPI i Tier 2 SPI. Co zastosujemy do zredukowania pre-kursorów w Tier 2 SPI i Tier 1 SPI

wskaźników poziomu bezpieczeństwa Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Część II Przykłady określania wskaźników poziomu bezpieczeństwa 8

Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Przykładowe dane do wyliczania wartości wskaźników poziomu bezpieczeństwa – poziom 1 SPIs Statki powietrzne o MTOM 2250 – 5700 kg ([1]) KRAJOWYCH UŻYTKOWNIKÓW I OPERATORÓW w latach 2009 – 2013 (statki powietrzne podlegające obowiązkowi rejestracji) Kategoria statku powietrznego 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba wypadków/ w tym ze skutkiem śmiertelnym/liczba ofiar samoloty 0/0/0 2/0/0 1/0/0 śmigłowce 1/1/2 [1] Do tej grupy są włączone śmigłowce PZL W-3

Samoloty, śmigłowce – Lotnictwo Ogólne Wskaźnik wypadkowości = Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Przykładowe formuły wyliczania wskaźników poziomu bezpieczeństwa dla poziomu 1 SPIs Samoloty, śmigłowce – Lotnictwo Ogólne Wskaźnik wypadkowości = Liczba wypadków / Liczba zarejestrowanych SP w poszczególnych latach Wskaźnik wypadkowości (ofiar śmiertelnych) = Liczba wypadków (śmiertelnych) / Liczba zarejestrowanych SP Uwaga: powyższe wskaźniki mogą być również odnoszone do liczby operacji lub godzin lotu

(statki powietrzne podlegające obowiązkowi rejestracji oraz ULM) Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Przykładowe dane do wyliczania wartości wskaźników poziomu bezpieczeństwa – poziom 1 SPIs STATKI POWIETRZNE O MTOM DO 2250 kg KRAJOWYCH UŻYTKOWNIKÓW I OPERATORÓW w latach 2009 – 2013 (statki powietrzne podlegające obowiązkowi rejestracji oraz ULM) Kategoria statku powietrznego 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba wypadków/ w tym ze skutkiem śmiertelnym /liczba ofiar samoloty 22/4/6 12/1/4 19/8/17 7/1/2 8/1/3 śmigłowce 2/0/0 0/0/0 1/0/0 5/2/5 szybowce 22/1/2 14/1/1 17/2/3 16/2/2 15/3/3 ultralighty 13/1/2 10/4/6 10/2/4 4/2/4 6/1/1 wiatrakowce

Samoloty, śmigłowce, szybowce, ultralight, wiatrakowce Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Przykładowe formuły wyliczania wskaźników poziomu bezpieczeństwa dla poziomu 1 SPIs Samoloty, śmigłowce, szybowce, ultralight, wiatrakowce Wskaźnik wypadkowości = Liczba wypadków / Liczba zarejestrowanych SP w poszczególnych latach Wskaźnik wypadkowości (śmiertelnych) = Liczba wypadków (śmiertelnych) / Liczba zarejestrowanych SP Uwaga: powyższe wskaźniki mogą być odnoszone do liczby operacji lub godzin lotu 12

Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Dane wykorzystywane do wyliczania wartości wskaźników poziomu bezpieczeństwa – poziom 1 SPIs Wybrane grupy statków powietrznych (załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 216/2008) KRAJOWYCH UŻYTKOWNIKÓW w latach 2009 – 2013 (statki powietrzne bez obowiązku rejestracji) Kategoria statku powietrznego 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba wypadków/ w tym ze skutkiem śmiertelnym /liczba ofiar motolotnie, lotnie paralotnie z napędem, paralotnie 12/4/4 17/6/7 22/10/10 26/3/3 19/3/4 spadochrony 31/3/3 14/1/1 20/2/2 19/2/2 25/1/1

Wskaźnik wypadkowości = Liczba wypadków / do Liczby skoków Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Przykładowe formuły wyliczania wskaźników poziomu bezpieczeństwa dla poziomu 1 SPIs Spadochrony Wskaźnik wypadkowości = Liczba wypadków / do Liczby skoków w poszczególnych latach Wskaźnik wypadkowości (śmiertelnych) = Liczba wypadków (śmiertelnych) / do Liczby skoków 14

Wskaźnik wypadkowości = Liczba wypadków / do Liczby SP w ewidencji Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Przykładowe formuły wyliczania wskaźników poziomu bezpieczeństwa dla poziomu 1 SPIs Motolotnie, motoparalotnie, paralotnie z napędem, paralotnie Wskaźnik wypadkowości = Liczba wypadków / do Liczby SP w ewidencji w poszczególnych latach Wskaźnik wypadkowości (śmiertelnych) = Liczba wypadków (śmiertelnych) / do Liczby SP w ewidencji 15

Przykłady wskaźników poziomu bezpieczeństwa – poziom 2 SPIs Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Przykłady wskaźników poziomu bezpieczeństwa – poziom 2 SPIs Wskaźniki poziomu 2 SPIs określają – w jaki sposób będziemy redukować wartości wskaźników poziomu 1 Kategoria (Category) Przykładowe wskaźniki (pre-kursory) RE: Runway excursion (wypadnięcia z drogi startowej) na 1000 operacji Abnormal runway contact Loss of control on ground Long, hard or fast landings Occurrences with crosswind conditions High speed rejected take-offs ATA32 related occurrences MAC: Airprox/ ACAS alert/ loss of separation/ (near) midair collisions (utrata sepracji/kolizje w powietrzu)/ do liczby lotów lub godzin lotów Losses of separation Inadequate separation Level Busts (altitude deviation) Airspace Infringement GCOL: Ground Collision Kolizje na ziemi na 1000 operacji Taxiway incursions Avoiding manoeuvres during taxi Aircraft collisions and collisions with aircraft System Component Failure (SCF) Engine failure Flight control problems Helicopter tail rotor and main rotor blade failures or malfunctions

Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa (SPIs) Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Wskaźniki poziomu bezpieczeństwa (SPIs) Poziom 3 SPIs (Tier 1 SPIs) Wskaźniki poziomu 3: mają na celu dostarczenie informacji na temat skuteczności (wdrożenia) środków bezpieczeństwa, podejmowania inicjatyw lub działań, są używane do identyfikowania różnych działań i inicjatyw odnoszących się do określonych obszarów ryzyka i skuteczności kontroli ryzyka w organizacji, mogą odzwierciedlać zdolność organizacji do zgłaszania i identyfikowania ryzyka, przyczyn i zagrożeń, rozwijania mechanizmów kontroli ryzyka i zdolności organizacji do przydzielania (kierowania) zasobów przeznaczonych do działań związanych z bezpieczeństwem, a także, odzwierciedlać informację o czynnikach wpływających na obszary systemu lotniczego mierzonego w Tier 1 SPI i Tier 2 SPI. 17

Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Przykładowe dane do wyliczania wartości wskaźników poziomu bezpieczeństwa – poziom 3 SPIs Inspekcje samolotów General Aviation – 2013 r. Typ inspekcji ARC (przegląd zdatności do lotu) SPOT (przegląd statku powietrznego podczas obsługi) CofA (przegląd do wydania Świadectwa zdatności do lotu) RAMP (przegląd statku powietrznego na płycie lotniska podczas eksploatacji) Liczba wykonanych inspekcji 1025 177 79 106 Liczba niezgodności 545 168 28 77 Najczęstsze niezgodności (przepis) M.A.403 (najwięcej) M.A.305 M.A.302 M.A.301 M.A.710 M.A.401 M.A.614 M.A.504 M.A.302 (najwięcej) M.A.403  M.A.306 M.A.301 (najwięcej) M.A.306 M.A.301 – Zadania ciągłej zdatności do lotu M.A.302 – Program obsługi technicznej statku powietrznego M.A.305 – Zapisy ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego M.A.306 – Pokładowy dziennik techniczny M.A.401 – Dane obsługowe M.A.403 – Usterki statku powietrznego M.A.504 – Nadzorowanie podzespołów niezdatnych do użytku M.A.614 – Zapisy z obsługi M.A.710 – Przegląd zdatności do lotu

Inspekcje samolotów w GA – przegląd zdatności do lotu (ARC) Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Przykładowe formuły wyliczania wskaźników poziomu bezpieczeństwa dla poziomu 3 SPIs Inspekcje samolotów w GA – przegląd zdatności do lotu (ARC) Wskaźnik bezpieczeństwa SP w GA z przeglądów ARC = Ogólna liczba wykrytych niezgodności / do Liczby inspekcji Uszczegółowiony wskaźnik dla M.A. 403 (usterki statku powietrznego) Wskaźnik bezpieczeństwa SP w GA z przeglądów ARC dla M.A.403 = liczba wykrytych niezgodności M.A. 403/ do Liczby inspekcji 19

Audyty w organizacja posiadających certyfikat AWC Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym Przykładowe formuły wyliczania wskaźników poziomu bezpieczeństwa dla poziomu 3 SPIs Audyty w organizacja posiadających certyfikat AWC Wskaźnik częstości niezgodności = Ogólna liczba wykrytych niezgodności / do Liczby audytów Przykładowo w 2013 roku wykonano 59 audytów u posiadaczy AWC i wykryto 355 niezgodności. Wskaźnik efektywności audytów bezp. = 6,02 Najczęściej naruszane przepisy: 10.2 PL-6 – Instrukcja Operacyjna; 10.4 PL-6 – Instrukcja obsługi technicznej; 4.2.3 PL-6 – Podstawowe dokumenty operacyjne lotu; 3.2.5 PL-6 – Materiały niebezpieczne na pokładzie statku powietrznego; 8.5.10 PL-6 – System jakości; Instrukcja Operacyjna użytkownika. 20

KONKLUZJE Niezgodności wykrywane podczas inspekcji samolotów w GA oraz niezgodności wykryte podczas audytów w organizacjach posiadających certyfikat AWC mogą posłużyć do oceny efektywności funkcjonowania w organizacjach lotniczych: a) systemów kontroli jakości / monitorowania zgodności z przepisami, b) systemów monitorowania niezgodności, c) post-holderów (kierowników odpowiedzialnych za określone obszary działalności).

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ !!! pkaczmarczyk@ulc.gov.pl Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ !!! pkaczmarczyk@ulc.gov.pl