Mnożnik w gospodarce zamkniętej bez państwa AD = C + I Inwestycje zwiększają się o 1000 (∆I). Ponieważ w gospodarce są wolne moce produkcyjne, więc przedsiębiorstwa podnoszą produkcję o tyle o ile wzrósł popyt. Odpowiednio wzrastają także dochody. Część tych dodatkowych dochodów (wzrasta przez KSK) i znowu zamienia się w popyt: KSK = 80% 1000 X 0.8 = 800 800 X 0.8 = 640 640 X 0.8 = 512 itd. Związek pomiędzy wzrostem inwestycji a wzrostem dochodu obrazuje mnożnik Mi = 1/ 1-KSK 1/ 1 – 0.8 = 5 Mi = ∆Y/ ∆I Mi X ∆I = ∆Y

Mnożnik w gospodarce zamkniętej z państwem AD = C+I+G Wydatki państwa są finansowane z 3 źródeł: Te (podatki pośrednie), ukryte są w cenach produktów (VAT, akcyza) Td (podatki bezpośrednie) D (dochody państwa z tytułu własności) Dla uproszczenia przyjmujemy, że D=Te=0 Ponieważ podatki to % dochodu jaki nam państwo „odbiera”, dlatego podatki bezpośrednie netto NT obliczamy jako NT = Td – B = (t X Y) (t - stała stopa podatkowa netto) Yd = Y - NT = Y - t X Y = (1 - t) X Y - oznacza to dochód jakim dysponują gospodarstwa domowe. Ponieważ poziom konsumpcji wyznaczony jest przez KSK, to wzór konsumpcji przybiera postać: C = Ca + KSK X Yd = Ca + KSK X (1-t) X Y = Ca + KSK` X Y KSK` = KSK X (1 - t) Ponieważ KSK` < KSK Mi` = 1/1-KSK` < Mi = 1/ 1-KSK

Mnożnik w gospodarce otwartej AD = C + I + G + X - Z W gospodarce otwartej część krajowego popytu „przepada”, gdyż ludzie kupują towary wytworzone za granicą „import” (Z) Z = KSI X Y Krańcowa skłonność do importu, KSI, informuje o ile zwiększają się planowane zakupy zagranicznych towarów wtedy, gdy wartość produkcji w kraju wzrasta o złotówkę. W gospodarce otwartej mnożnik równa się: Mi`` = 1 / (1 – KSK``) = 1 / [1 – (KSK` - KSI)] czyli Mi`` = 1 / (1 – KSK` + KSI)

Zadanie 8 Poniższa tabela przedstawia DN w dowolnym kraju. Początkowo konsumpcja wynosi 70% DN. Inwestycje są autonomiczne i wynoszą 90. 1) Jaki poziom DN zapewnia równowagę? 2) Jaki poziom DN zapewniałby równowagę gdyby inwestycje wzrosły o 15? 3) Oblicz wartość mnożnika Przypuśćmy, że konsumenci staja się bardziej rozrzutni i wydają obecnie 80 centów zamiast 70 z każdego dolara. Inwestycje wynoszą nadal 90. 4) Oblicz wartość dochodu narodowego zapewniającego równowagę 5) Oblicz wartość DN zapewniającego równowagę przy wzroście inwestycje o 10 6) Oblicz mnożnik DN Planowana konsumpcja (C1) Inwestycje autonomiczne (I1) Popyt globalny AD=I+C I +15 AD2 C2 AD3 I+10 AD 4 250 300 350 400 450 500 550 600 175 210 245 280 315 385 420 200 240 320 360 440 480

Zadanie 9 W gospodarce zamkniętej funkcja konsumpcji ma postać C=0,8 Y, inwestycje są autonomiczne i wynoszą I=50. Jaki jest poziom dochodu równowagi? Jeżeli funkcja konsumpcji przybierze postać C= 20 + 0,8Y. To produkcja wzrośnie czy obniży się? Załóżmy, że na skutek wzrostu oszczędności funkcja konsumpcji przybierze postać C= 0,8Y – 10. Ile wynosi nowy poziom produkcji odpowiadający równowadze? Czy produkcja będzie wyższa czy niższa w stosunku do sytuacji wyjściowej?

Zadanie 10 Przy założeniu, że KSK = 0,8 a stopa podatkowa netto t = 0,2, wówczas wartość mnożnika wydatków publicznych wynosi 6 b) 4 c) 3,58 d) 2,78 Zadanie 11 Jeśli stopa podatkowa netto jest 40% a KSK w stosunku do dochodu do dyspozycji jest 0,8. Jaka jest KSK w stosunku do PNB? Oblicz mnożniki.