WARUNKI ŻYCIA NA LĄDZIE Lekcja dla klas IV W prezentacji wykorzystano: Wikipedia.pl Podręcznik do Przyrody WSIP

W różnych miejscach na Ziemi panują różne warunki życia. Na kolejnych slajdach zobaczycie zdjęcia kilku środowisk lądowych. Zastanówcie się: W którym z tych miejsc jest najzimniej? Gdzie jest najcieplej? W którym środowisku jest najmniej wody? Gdzie siła wiatru jest największa? W którym z tych miejsc Waszym zdaniem organizmom żywym żyje się najłatwiej, a w którym najtrudniej?

PUSTYNIA

GÓRY

BAGNO

ŁĄKA

LAS

PUSTYNIA LODOWA

Czy wiecie, że pustynia Atacama w Ameryce Południowej jest najbardziej suchym miejscem na Ziemi? Są tam miejsca, gdzie deszcz zaobserwowano około 100 lat temu, a nawet takie, gdzie ludzie nigdy go nie widzieli. Pomimo tego rosną tam nieliczne rośliny i występują zwierzęta. Organizmy potrafią bowiem przystosować się do najrozmaitszych warunków, również takich, które są zabójcze dla większości istot żywych.

ZAPAMIĘTAJ! Na życie organizmów lądowych wpływają takie czynniki, jak: światło, temperatura, wilgotność powietrza, dostęp do wody, rodzaj podłoża

WODA Wszystkie organizmy żywe potrzebują do życia wody. W miejscach bardzo suchych, takich jak pustynie, życie jest trudne, dlatego występujące tam organizmy muszą być specjalnie przystosowane:

Kaktusy mają grube, mięsiste łodygi, w których gromadzą wodę Kaktusy mają grube, mięsiste łodygi, w których gromadzą wodę. Ich liście zostały zamienione w zdrewniałe ciernie, dzięki czemu nie tracą wody przez parowanie.

Rozchodniki rosną na skałach i przechowują wodę w zgrubiałych liściach.

Pewien gatunek żuka zamieszkujący pustynię Namib codziennie rano wspina się na wydmę i czeka aż na jego ciele skropli się para wodna, którą następnie wypija.

Wielbłądy mają w garbach zapas tłuszczu, który przetwarzają w energię i wodę.

Żyjący w Polsce ślimak winniczek w czasie suszy chowa się w swojej muszli i zakleja jej otwór wieczkiem. W takiej kryjówce może poczekać na deszcz.

Żaby i ropuchy muszą przebywać w wilgotnym środowisku, ponieważ ich skóra nie jest odporna na wysychanie.

Temperatura Wszystkie organizmy potrzebują do życia odpowiedniej temperatury.

Kiedy jest zbyt gorąco, sposobem na ochłodzenie ciała jest wyparowywanie z niego wody, poprzez pocenie się lub ziajanie.

Zwierzęta żyjące w mroźnym klimacie mają gęste futro i grubą warstwę tkanki tłuszczowej. Poduszeczki stóp również są pokryte gęstymi włosami, dzięki czemu zwierzę nie marznie w czasie chodzenia po śniegu.

Niektóre rośliny górskie, na przykład szarotka alpejska również są pokryte gęstym kutnerem, który chroni je przed zimnem.

Fenek śpi w ciągu dnia, a poluje w nocy, gdy na pustyni robi się chłodniej.

W naszym klimacie niektóre zwierzęta zapadają w sen zimowy lub odlatują do Afryki.

Rośliny mogą przetrwać okresy niskiej temperatury pod ziemią, w postaci kłączy, bulw, cebul lub nasion, z których kiełkują na wiosnę. Cebule krokusa oraz kwitnąca roślina.

Światło Na lądzie dostęp do światła jest lepszy niż w wodzie. Niektóre rośliny wymagają dużych ilości światła, a inne rosną w cieniu. Na lądzie są też miejsca – np. głębokie jaskinie – do których światło nie dociera.

Paprocie są roślinami cieniolubnymi, dlatego mogą rosnąć na dnie lasów.

Jaskier jest rośliną światłolubną – rośnie na otwartych przestrzeniach, m.in. łąkach.

Podłoże W zależności od rodzaju gleby rosną na niej różne rośliny. Buki wolą glebę żyzną i gliniastą. Sosny rosną na glebie piaszczystej.

Wiele zwierząt ma ubarwienie podobne do podłoża Wiele zwierząt ma ubarwienie podobne do podłoża. Dzięki temu mogą wtopić się w otoczenie i być niezauważalne dla drapieżników.

Zwierzęta są przystosowane do poruszania się po podłożu o różnym stopniu twardości. Kopyta kozicy są przystosowane do skakania po skałach Szerokie racice łosia uławiają mu poruszanie się po zabagnionym terenie.

Dziękuję za uwagę! jeśli podobała wam się lekcja, dajcie mi znać zostawiając podniesioną łapkę 