Nadzór nad systemem finansowym Dr Urszula Banaszczak - Soroka

Organizacje międzynarodowe zajmujące się zagadnieniami nadzoru Międzynarodowa Organizacja Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO), - 1983 r. Międzynarodowe Stowarzyszenie Nadzorów Ubezpieczeń (IAIS), - 1994 r Międzynarodowa Organizacja Nadzorów Emerytalnych (IOPS), - 2004 r. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego (BCBS), - 1974 r. Systemem Europejskich Banków Centralnych,  Grupa Regionalna Nadzorców Bankowych z Krajów Europy Środkowo- Wschodniej (BSCEE),  Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD),  Bank Światowy (1994 r.) Międzynarodowy Funduszem Walutowy;

Warunki wstępne efektywnego nadzoru – zasada 1, Podstawowe zasady efektywnego nadzoru bankowego (25 kroków )opublikowany w 1997 roku przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego Warunki wstępne efektywnego nadzoru – zasada 1, Licencjonowania i struktury – zasady od 2 do 5 Regulacje i wymogi ostrożnościowe - zasady od 6 do 15 Metody ciągłego nadzoru bankowego – zasady od 16 – 20 Wymogi informacyjne - zasada 21 Formalne uprawnienia nadzorów – zasada 22 7. Bankowość transgraniczna - zasady od 23 do 25

Modele nadzoru Kryterium – zakres nadzoru nad poszczególnymi segmentami systemu finansowego Kryterium – odpowiedzialność za różne aspekty nadzoru kryterium – stopień zaangażowania banku centralnego

Historia nadzoru nad rynkami finansowymi w Polsce Nadzór nad systemem bankowym Nadzór nad rynkiem kapitałowym 1989 – 1997 -prezes NBP od 1997 - Komisja Nadzoru Bankowego usytuowana w strukturach NBP. Jej organem wykonawczym był Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego 1991 – 2006 Komisja Papierów Wartościowych ( w 1997 roku nazwa została zmieniona na Komisję Papierów Wartościowych i Giełd)

c.d. Nadzór nad ubezpieczeniami 1. do 1996 – Minister Finansów Nadzór nad systemem emerytalnym 1. do 1996 – Minister Finansów 2. od 1997 – 2002 Minister Finansów (licencjonowanie) natomiast Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń (biezący nadzór nad działalnością zakładów ubezpieczeń) 1998 – 2002 Urząd Nadzoru Nad Funduszami Emerytalnymi

c.d połączenie (2002r.) Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Urzędu Nadzoru Nad Funduszami Emerytalnym powstaje Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych

c.d. likwidacja Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych 2006 likwidacja Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych oraz Komisji Papierów Wartościowych i Giełd powołano Komisję Nadzoru Finansowego a w 2008 zlikwidowano Komisję Nadzoru Bankowego a jej zadania (nadzór nad bankami i instytucjami pieniądza elektronicznego) powierzono Komisji Nadzoru Finansowego

Komisja Nadzoru Finansowego 1. forma organizacyjna - organ administracji państwowej 2. ustawa regulująca funkcjonowanie - Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. z 2019 ) uzupełniona ustawa o nadzorze nad rynkiem kapitałowym 3. cel działania - celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest : a/ zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, b/ jego stabilność, c/ bezpieczeństwa oraz przejrzystości, d/ zaufania do rynku finansowego, e/ kontrola grup kapitałowych e/ a także zapewnienie ochron interesu uczestników tego rynku przez realizację celów wskazanych w ustawach sektorowych (ustawa prawo bankowe, ustawa o otwartych funduszach emerytalnych itd.) 4. nadzór nad instytucją sieci bezpieczeństwa – Prezes Rady Ministrów

Skład a/ przewodniczący ( powoływany przez Prezesa Rady Ministrów na pięcioletnią kadencję) b/ dwóch zastępców przewodniczącego ( powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek przewodniczącego) c/ czterech członków komisji ( członkami komisji są: minister właściwy ds. instytucji finansowych albo jego przedstawiciel; minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego albo jego przedstawiciel; Prezes NBP albo delegowany przez niego wiceprzewodniczący NBP; przedstawicie Prezydenta RP) Wymagania wobec przewodniczącego a/ posiada obywatelstwo polskie, b/korzysta z pełni praw publicznych c/posiada wyższe wykształcenie ekonomiczne lub prawnicze, d/ posiada odpowiednią wiedzę i doświadczenie zawodowe uzyskane w pracy naukowej , pracy w podmiotach wykonujących działalność na ryku finansowym bądź pracy w organie nadzoru nad rynkiem finansowym e/ posiada co najmniej trzyletni staż pracy na stanowiskach kierowniczych, f/ nie był karany za umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, g/ cieszy się nieposzlakowana opinią i daje rękojmię prawidłowego wykonywania powierzonych mu zadań   c.d KNF

Nadzór nad rynkiem obejmuje: a/ nadzór nad bankami KNF (art. 1 pkt 2 zakres nadzoru podmiotowego Ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym Dz.U. 2019, poz. 298 ) Nadzór nad rynkiem obejmuje: a/ nadzór nad bankami b/ nadzór emerytalny c/ nadzór ubezpieczeniowy d/ nadzór nad rykiem kapitałowym (dodatkowa ustawa nadzór nad rynkiem papierów wartościowych, nad funduszami inwestycyjnymi, nadzór nad rynkiem towarowym) e/ nadzór nad instytucjami pieniądza elektronicznego, f/ nadzór nad agencjami ratingowymi g/ nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych h/ nadzór uzupełniający i/ nadzór nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo – kredytowymi, j/ nad instytucjami pośrednikami kredytu hipotecznego

Funkcje KNF Funkcja kontrolno – nadzorcza Funkcja policyjna Funkcja organizatorsko – inspirująca Funkcja informacyjna Funkcja legislacyjna

Zasady nadzoru w UE Zasada nadzór państwa macierzystego Zasada wzajemnego uznania Zasada współpracy i wymiany informacji

UE (European Systemic Risk Board) Filar I (nadzór makroostrożnościowy) Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (European Systemic Risk Board) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 1092/2010 z dnia 24 listopada 2010 w sprawie unijnego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym i ustanowienia Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego Dz.Urz. UE L 331/1 15.12.2010)

Filar II nadzór mikroostrożnościowy UE c.d. Filar II nadzór mikroostrożnościowy Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (ang. European Banking Authority - EBA), 2. Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (ang. European Insurance and Occupational Pensions Authority - EIOPA), 3. Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ang. European Securities and Markets Authority - ESMA),