Projekt: „LOGISTYKA STAWIA NA TECHNIKA – podnoszenie kwalifikacji zawodowych uczniów zawodu technik logistyk poprawiające ich zdolności do zdobycia zatrudnienia” NUMER PROJEKTU: RPWP.08.03.01-30-0052/16

Rola operatorów logistycznych w łańcuchu dostaw Autor: Adam Koliński

WSPÓŁPRACA W ŁAŃCUCHU DOSTAW Globalizacja rynku handlu i usług spowodowała konieczność koncentracji na kluczowych procesach realizowanych przez poszczególne przedsiębiorstwa w łańcuchu dostaw. Z tego względu ważną rolę na rynku usług zaczęli odgrywać operatorzy logistyczni, którzy swoimi zasobami, doświadczeniem i umiejętnościami gwarantowali partnerom biznesowym realizację procesów logistycznych na jak najwyższym poziomie. W praktyce biznesowej wyróżnia się następujące typy operatorów logistycznych: operatorzy 1PL, operatorzy 2PL, operatorzy 3PL operatorzy 4PL.

WSPÓŁPRACA W ŁAŃCUCHU DOSTAW Na rynku usług logistycznych pojawili się początkowo operatorzy świadczący tylko jeden typ usługi (np. usługi transportowe), zwani mianem Operatora 1PL. Operator 2PL świadczy usługi wewnątrz firmy ale również łączy firmę z innymi ogniwami łańcucha dostaw. Znacznie szerszy zakres świadczy operator 3PL (Third Party Logistic Provider).

OPERATORZY 3PL Sektor operatorów 3PL podlega ciągłemu wzrostowi, dzięki zwiększonemu popytowi wynikającemu z zaawansowanych technologicznie i organizacyjnie usług logistycznych. Globalizacja, skrócenie terminów dostaw, skupienie się na poziomie obsługi klienta i outsourcingu procesów logistycznych sprawiają, że coraz większą rolę odgrywają operatorzy 3PL. Operator 3PL obejmuje wszystkie usługi w zakresie efektywnego planowania, składowania i monitorowania produktów, usług oraz przepływu informacji wzdłuż całego łańcucha dostaw. Trójstronna forma relacji biznesowej jest zagadnieniem niezwykle trudnym do analizy, gdyż równolegle wymusza powiązania informacyjne i biznesowe pomiędzy sprzedawcą (towarów), dostawcą usług logistycznych oraz kupującym (towary). Zazwyczaj niniejsze relacje są rozpatrywane dwukierunkową pomiędzy dostawcą usług logistycznych a kupującym lub sprzedającym.

OPERATORZY 4PL Obecna tendencja rozwoju usług logistycznych dąży do integracji planowania i monitorowania procesów logistycznych w ramach logistyki 4PL (Fourth party logistics). Operator 4PL jest neutralnym dostawcą różnych usług w ramach łańcucha dostaw. Jest to podmiot, który nie dostarcza fizycznie towarów (aktywów), ale stara się efektywnie i w sposób zrównoważony wykorzystywać wszystkie dostępne zasoby, integrując wszystkie zaangażowane podmioty w łańcuchu dostaw. Jednym z celów 4PL jest zminimalizowanie indywidualnych nieskuteczności i niedogodności, a jednocześnie zwiększenie wydajności całej sieci dostaw. Głównym zadaniem jest planowanie zarówno procesu łańcucha dostaw, jak i transportu. Planowanie to jest realizowane poprzez wykorzystanie sieci i platform internetowych.

ANALIZA RYNKU OPERATORÓW LOGISTYCZNYCH W POLSCE Dokonując analizy rynku operatorów logistycznych w Polsce, należy zauważyć koncentrację praktyki gospodarczej na operatorach 3PL. Panuje powszechna opinia, w szczególności wśród producentów, że korzystanie z usług operatora 4PL niesie za sobą ryzyko uzależnienia się od jednego kontrahenta, co ma negatywny wpływ na efektywność realizowanych procesów. Należy jednak zwrócić uwagę na strategiczne przejęcia pomiędzy konkurującymi ze sobą operatorami, co w sposób naturalny może w krótkim czasie postawić większość przedsiębiorstw współpracujących obecnie z Operatorem 3PL, że ich kontrahent stanie się ich Operatorem 4PL.

ANALIZA POTRZEB WSPÓŁPRACY Z OPERATOREM LOGISTYCZNYM Geneza wykorzystania wsparcia logistycznego od operatora logistycznego wywodzi się z ekonomicznego aspektu zarządzania przedsiębiorstwem. Ustawiczne poszukiwanie optymalizacji procesowych i kosztowych wykreowało tendencję do przekazywania pewnych usług a nawet całych procesów do realizacji firmom zewnętrznym. Niniejsza tendencja zapoczątkowała również rozwój – pierwotnie operatorów 3PL, a w dłuższym horyzoncie czasowym – operatorów 4PL. Z tego względu dokonując identyfikacji potrzeb współpracy z operatorem logistycznym należy rozpocząć analizę od identyfikacji procesów logistycznych najczęściej przekazywanych w outsourcing.

Klasyfikacja zasobów zlecanych w outsourcing ANALIZA POTRZEB WSPÓŁPRACY Z OPERATOREM LOGISTYCZNYM Klasyfikacja zasobów zlecanych w outsourcing

ANALIZA POTRZEB WSPÓŁPRACY Z OPERATOREM LOGISTYCZNYM Klasyfikacja zadań przyjmowanych przez wykonawców, wymagających wykorzystania określonych zasobów

ANALIZA POTRZEB WSPÓŁPRACY Z OPERATOREM LOGISTYCZNYM Na przestrzeni lat można jednak zauważyć tendencję wzrostową przekazywania i przyjmowania wykorzystania zasobów transportowych i magazynowych w outsourcing, co jedynie potwierdza znaczący ich wpływ na efektywność łańcucha dostaw. Są to najczęściej wykonywane procesy przez operatorów logistycznych. Analiza tendencji zasobów przekazywanych w outsourcing Analiza tendencji zasobów przyjmowanych w outsourcing Badania własne Autora

PRZYKŁADY WYKORZYSTANIA OPERATORÓW LOGISTYCZNYCH Operator: ROHLIG SUUS Logistics. Klient: Cocochee, dystrybutor kawy Dallmayr w Polsce. Opis realizowanej usługi: Operator świadczy klientowi następujące usługi: składowanie towaru w magazynie w Łodzi; okresowe akcje co-packingowe, czyli tworzenie zestawów promocyjnych, etykietowanie, konfekcjonowanie, foliowanie; zarządzania zapasami w magazynie pod kątem daty ważności towaru (FEFO); zarządzanie przepływem towarów w magazynie w oparciu o system WMS, dystrybucja towarów do sieci sprzedaży i dyskontów. Wyspecjalizowane potrzeby klienta: W przypadku branży spożywczej poza standardowymi usługami składowania i dystrybucji, kluczowe są dwa elementy: zarządzanie towarem w magazynie w oparciu o datę przydatności do spożycia oraz duża elastyczność i zaangażowanie podczas realizacji akcji promocyjnych (co-packing). Efektywne zapewnienie pierwszego z wymienionych czynników wymaga od operatora posiadania nowoczesnego systemu WMS, który skanuje etykiety GS1 na opakowaniach, uzupełniając i przetwarzając takie dane, jak np. numer towaru i partii, datę ważności, liczbę produktów na palecie. Praca w oparciu o system WMS eliminuje większość możliwych błędów ludzkich oraz usprawnia procesy logistyczne. dnia na dzień.

PRZYKŁADY WYKORZYSTANIA OPERATORÓW LOGISTYCZNYCH Operator: SCHENKER Sp. z o.o. Klient: Grupa Ambra Opis realizowanej usługi: Powierzchnia magazynowa dedykowana firmie Ambra wynosi 18 tys. m². Operator obsługuje kilka tysięcy pozycji asortymentowych w podziale na gatunki, producentów win i roczniki produkcji. Usługi świadczone dla Grupy Ambra obejmują m.in. transport produktów z zakładu produkcyjnego do magazynu centralnego. Współpraca odbywa się przy pełnej integracji informatycznej: każdy etap obsługi zlecenia, od złożenia zamówienia do dostarczenia do finalnego odbiorcy, jest widoczny dla klienta operatora. Wyspecjalizowane potrzeby klienta: Współpraca między DB Schenker Logistics a Grupą Ambra rozpoczęła się w połowie lat 90. Ambra realizowała wówczas dystrybucję krajową w ramach własnych zasobów i razem z kilkoma spedytorami zewnętrznymi. W 1998 r. firma zdecydowała się przekazać operatorowi część transportu win z fabryki do klientów. Kolejnym krokiem w rozwoju współpracy była obsługa sklepu internetowego – www.winezja.pl, uruchomiona w 2010 r. Na przestrzeni lat operator poznawał specyfikę branży klienta i jego potrzeby.

PRZYKŁADY WYKORZYSTANIA OPERATORÓW LOGISTYCZNYCH Operator: Kuehne+Nagel Klient: OBI Opis realizowanej usługi: Kuehne + Nagel zarządza przesyłkami importowymi drogą morską dla sklepów OBI w Polsce od 2007 roku. Zgodnie z nowymi umowami operator odpowiada również za magazynowanie i dystrybucję do wszystkich sklepów OBI w Polsce. Dotyczy to również obsługi kontenerów importowanych z Azji i Europy, jak również spedycji od lokalnych dostawców. Wymiana danych z dostawcami odbywa się przez zintegrowaną platformę firmy OBI. Wyspecjalizowane potrzeby klienta: W celu dostarczenia przejrzystych i wiarygodnych usług dystrybucyjnych do ponad 40 sklepów OBI w Polsce, Kuehne+Nagel opracowała aplikację rezerwacji, która pozwala wszystkim sklepom OBI przejrzeć centralny magazyn, tak aby można uniknąć deficytów w poszczególnych sklepach. Usługi dodane, takie jak etykietowanie i palety przeładunku bezpośredniego dla niektórych dostawców, uzupełniają zakres usług firmy Kuehne+Nagel.

PRZYKŁADY WYKORZYSTANIA OPERATORÓW LOGISTYCZNYCH Operator: HAVI Logistics Sp z o.o. Klient: McDonald’s Polska Sp. z o.o. Opis realizowanej usługi: Współpraca firmy HAVI Logistics z firmą McDonald’s oparta jest o koncepcję one stop shopping, czyli oferowanie kompleksowych i zintegrowanych usług logistycznych przez jednego operatora oraz „otwartych ksiąg”, polegającej na pełnej przejrzystości informacji o ponoszonych kosztach i zyskach. Firma Logpol Sp. z o.o. (obecnie HAVI Logistics Sp. z o.o.) była pierwszym operatorem logistycznym oferującym tego typu usługi na rynku polskim. Dostarcza ona kompletną usługę polegającą na zakupie około 400 różnych towarów od dostawców, dowozie ich do magazynu i wystawieniu faktury. Wyspecjalizowane potrzeby klienta: Do obowiązków McDonald’s należy wybór dostawców, negocjacja cen i sporządzenie umowy. Na podstawie dziennego zapotrzebowania restauracji ustalana jest z dostawcą wielkość, częstotliwość, czas i sposób dostawy. Popyt i sprzedaż planowane są wspólnie z wyprzedzeniem w celu optymalizacji poziomu zapasów.

PRZYKŁADY WYKORZYSTANIA OPERATORÓW LOGISTYCZNYCH Operator: Euro-Pegaz Transport Sp. z o.o. Klient: Coty Polska Sp. z o.o. Opis realizowanej usługi: Firma Euro-Pegaz jest polskim operatorem logistycznym świadczącym usługi w zakresie co-packigu i transportu dla przedsiębiorstwa Coty Polska. Wysoka jakość serwisu, elastyczność działań i stałe zwiększanie posiadanego potencjału operatora powodowały rozwój współpracy pomiędzy parterami. Operator przejął know-how w sferze produkcji i co-packingu, zdobył unikalne na polskim rynku 3PL umiejętności i stworzył nową usługę porównywalną z 4PL. Wyspecjalizowane potrzeby klienta: Projekt odniósł pełen sukces i został oceniony jako najlepszy pod względem jakości i terminowości, jaki udało się w firmie Coty przeprowadzić w ostatnich dziesięciu latach. Proces wzajemnego uczenia się od siebie w tym projekcie umocnił relacje pomiędzy partnerami stanowiąc zachętę do dalszej współpracy.

PRZEPŁYW INFORMACJI PRZY WSPÓŁPRACY Z OPERATOREM 4PL 13 1 7 17 1 2 3 6 4 5 6 8 9 12 10 11 7 12 13 16 14 15 Operator 4PL kontaktuje się z Producentem i dokonuje zapytania dotyczącego zgodności asortymentowej i terminowej zamówienia (8) Operator 4PL informuje Przewoźnika o zleceniu transportowym od Producenta do Centrum dystrybucji, informując o warunkach i terminach dostaw (10) Operator 4PL informuje Przewoźnika o zleceniu transportowym od Dostawcy do Producenta, informując o warunkach i terminach dostaw (4) Operator 4PL informuje Przewoźnika o zleceniu transportowych z Centrum dystrybucji do Klienta, informując o warunkach i terminach dostaw (14) Operator 4PL informuje Centrum dystrybucji o potwierdzeniu terminu dostawy i kompletności asortymentowej (16) Klienta składa zamówienie w Centrum dystrybucji (13), które informuje o tym fakcie Operatora 4PL Przewoźnik potwierdza realizację przewozu (5) Operator 4PL informuje Producenta o potwierdzeniu terminu dostawy oraz kompletności asortymentowej (6) Operator 4PL informuje Centrum dystrybucji i Producenta o potwierdzeniu terminu dostawy oraz kompletności asortymentowej (12) Producent potwierdza realizację zamówienia (9) Centrum dystrybucyjne wysyła zamówienie zakupu do Producenta (7) z uwzględnieniem oczekiwanego terminu dostawy, jednocześnie informuje o tym fakcie Operatora 4PL Centrum dystrybucji informuje Klienta o realizacji dostawy (17) Przewoźnik potwierdza realizację przewozu (15) Producent zgłasza zapotrzebowanie na materiały i komponenty do dostawcy (1) z uwzględnieniem terminu dostawy, jednocześnie informuje o tym fakcie Operatora 4PL Dostawca dokonuje akceptacji i potwierdzenia realizacji zamówienia od Producenta (3) Operator 4PL kontaktuje się z Dostawcą i dokonuje zapytania dotyczącego terminu dostawy, kompletności dostawy, awizacji, ewentualnych warunków biznesowych i operacyjnych (2) Przewoźnik potwierdza realizację przewozu (11)

TEMATY POKREWNE Pod poniższymi linkami można znaleźć inne prezentacje, opracowane przez Wyższą Szkołę Logistyki, o podobnej tematyce: Sieć i łańcuch dostaw