Powiatowy Lekarz Weterynarii w Toruniu Afrykański pomór świń Powiatowy Lekarz Weterynarii w Toruniu Toruń, 26-06-2019 r.
AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ Aktualna sytuacja epidemiologiczna Ostatnie ognisko w 2018 r. - 19.09.2018 r. p. chełmski woj. lubelskie (109 ognisk w 2018 r.) 3347 przypadków u dzików w roku 2018. 2019 r. 1 ognisko – 29.01.2019 r. - powiat gołdapski - 67 świń 2 ognisko – 17.05.2019 r. – powiat giżycki - 1712 świń 3 ognisko – 29.05.2019 r. – p. bielski podlaskie- 8012 świń 4 ognisko - 4.06.2019 r.-p. krasnostawski (lubelskie) – 2 świnie 5 ognisko – 13.06.2019 r. p. bartoszycki, warm.-mazurskie – 21 6 ognisko – 17.06.2019 r. p. krasnostawski, lubelskie -24 świnie 7 ognisko – 19.06.2019 r. powiat giżycki – 132 świnie Łącznie 220 ognisk asf w Polsce.
AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ Przypadki u dzików: 1289 dzików od początku stycznia 2019 r. woj. mazowieckie i warm.- maz. Gmina Stoczek w powiecie Węgrowskim. Miejsce odstrzału zwierzęcia (strefa żółta-ochronna), promieniu 50 km od najbliższego potwierdzonego skupiska ASF -Siemiatycze Mińsk Mazowiecki i Serocka. Pierwszy tak duży przeskok. Pierwszy przypadek choroby w powiecie zamojskim -graniczy z powiatem krasnostawskim. Pięć przypadków pomoru potwierdzono na Warmii i Mazurach, pojawiły się one w powiecie ełckim (w gminach Ełk, Prostki i Stare Juchy), oraz oleckim (w gminie Świętajno).
Stefy w zależności od stopnia zagrożenia III obszar zapowietrzony, największego ryzyka ( choroba występuje u świń i u dzików,) choroba gdzie choroba występuje u świń i dzików. II obszar objęty ograniczeniami ( choroba występuje jedynie u dzików) , choroba występuje jedynie u dzików. I obszar ochronny = strefa buforowa ( wolny od ASF, wysoka aktywność nadzoru nad chorobą ) od ASFV w którym prowadzona jest wysoka aktywność w zakresie nadzoru nad chorobą.
Afrykański pomór świń (ASF) nieuleczalna wirusowa choroba świń i dzików. Ludzie są niewrażliwi na zakażenie wirusem ASF
Wyjątkowo groźna, nieuleczalna, wysoce zakaźna i zaraźliwa, wirusowa choroba świń domowych oraz dzikich, podlegająca obowiązkowi urzędowego zwalczania. Charakteryzują ją objawy kliniczne i zmiany sekcyjne podobne do CSF oraz sięgająca 80-100% śmiertelność.
Wystąpienie ASF w populacji świń lub dzików decyduje o tym, że kraj lub region, traci prawo eksportu świń i mięsa wieprzowego.
oraz wieprzowiny (nasienia, zarodków, farmaceutyków). Wystąpienie choroby jest przyczyną poważnych strat ekonomicznych związanych z: padnięciami zwierząt, wypłatą odszkodowań, kosztami zwalczania choroby, wstrzymaniem obrotu i eksportu świń oraz wieprzowiny (nasienia, zarodków, farmaceutyków). Straty - głównie dla małych hodowców – straty źródła białka zwierzęcego i dochodu
Ogromna oporność wirusa ASF na czynniki środowiskowe
PRODUKT PRZEŻYWALNOŚĆ (DNI) Odkostnione mięso 105 Mięso z kością Mięso mielone Solone mięso odkostnione 182 Solone mięso z kością Gotowane mięso odkostnione Gotowane mięso z kością Mięso konserwowane Suszone mięso odkostnione 300 Suszone mięso z kością Wędzone mięso odkostnione 30 Mięso mrożone 1000 Chłodzone mięso odkostnione 110 (5 m-cy) Chłodzone mięso z kością 110 Suszony tłuszcz Podroby Skóra/tłuszcz
Ogromna oporność na działanie czynników środowiskowych (wysychanie, gnicie, temp., zmiany pH) !! Warunki Przeżywalność Źródło Krew (4ºC) 18 m-cy Iowa, 2006 Kał (20oC) 11 dni Zanieczyszczone kojce 1 m-ąc Temperatura 56ºC 70 min. Mebus i wsp. 1998 W: Foreign Animal Diseases Temperatura 60ºC 20 min. pH<3.9 lub pH>11.5 (podłoże bez surowicy Minuty Mebus i wsp. 1998 W: Foreign Animal Diseases/Plowright,1994 pH 13.4 podłoże bez surowicy 21 godz. OIE pH 13.4 podłoże z 25% serum 7 dni
Wirus ASF ulega zabiciu przez gotowanie w 60 stopniach przez 20 minut. lub w 71 stopniach przez 1 minutę.
Wektory: ● Naturalna migracja dzików Wektory: ● Naturalna migracja dzików. Zachowania ludzi, świadome lub nie ● Brak dyscypliny zachowania zasad bioasekuracji w hodowlach trzody chlewnej niezależnie od wielkości stada, nieskuteczna izolacja zwierząt, pasz, itp., ●nielegalne hodowle, nielegalny ubój, handel, transport zwierząt i produktów, ● Wwożenie na teren RP produktów pochodzenia wieprzowego z krajów, gdzie wirus występuje, ● Nieskuteczna likwidacja ognisk, przenoszenie wirusa podczas zwalczania ognisk, ● Nieprzestrzeganie przez osoby i instytucje, przepisów i procedur różnych, mających na celu ograniczenia ryzyka zawleczenia choroby oraz nakazów i zakazów, w tym przez lekarzy weterynarii. ● Myśliwi, nieprzestrzegania zasad bioasekuracji, kłusownicy ● Nieprzestrzegania zasad podejmowania padłych dzików ● Bioterroryzm
- wwóz na terytorium RP mięsa, produktów mięsnych Człowiek – „cywilizacyjny” wektor rozprzestrzeniania się ASF - przemyt mięsa, nielegalny transport mięsa wieprzowego, nielegalna sprzedaż mięsa i wyrobów z wieprzowiny, dziczyzny - nielegalny ubój łamanie zasad i przepisów związanych z pozyskiwaniem zwierząt w czasie polowań nielegalny transport trzody chlewnej - wwóz na terytorium RP mięsa, produktów mięsnych wbrew obowiązującym zakazom
Cykle zakażeń wirusem ASF 1. „Leśny” (sylvatic) - wirus krąży między świniami dzikimi; zachorowania świń domowych stanowią tylko wynik zakażeń przypadkowych - „bocznych” zakażenia mają prawie wyłącznie charakter bezobjawowy lub latentny. zakażone dziki są okresowymi siewcami wirusa (w tym czasie zakażeniu mogą ulec świnie domowe, co prowadzi do szerzenia się zarazy).
Cykle zakażeń wirusem ASF 2. „Domowy” (domestic) - choroba utrzymuje się i szerzy wyłącznie między zwierzętami domowymi. W tym cyklu wirus trafia do wrażliwych świń domowych, które chorując wydalają go masowo, co prowadzi do szerzenia się choroby z wysoką śmiertelnością ( 80-100%). W przebiegu cyklu zaznacza się ewolucja i coraz częściej upodobnia się on do przebiegu zakażeń w cyklu leśnym (starym) (podostry i przewlekły przebieg choroby).
Rezerwuary zarazka
Wektory Kleszcze z gatunku Ornithodoros W EUROPIE: O. ERRATICUS Brak transmisji transowarialnej Wirus może przetrwać 3-5 lat! W AFRYCE: O. MOUBATA Transmisja transowarialne (5 cykli nimfy) The Natural History Museum, London 2005. Inne: O. Sonrai, O. Porcinus, O. Verrucosus Wszystkie badane gatunki były wrażliwe na zakażenie ASFV
Zakażenie doustne (w przypadku kleszczy przez skórę). Patogeneza Zakażenie doustne (w przypadku kleszczy przez skórę). Za pośrednictwem krwi wirus dociera do wszystkich narządów i tkanek (pantropizm)
Objawy kliniczne u dzików (są takie, jak u świń) 1.Zwiększone padnięcia (w ciągu kilku/kilkunastu dni po zakażeniu chore dziki masowo padają. 2.Gorączka, osłabienie, utrata apetytu, zaburzenia w poruszaniu się, utrata orientacji, ograniczony odruch ucieczki. 3.Problemy w oddychaniu, pienisty lub krwisty wypływ z nosa. 4.Sinica skóry, uszu, boków brzuch, wybroczyny na skórze. 5.Biegunka z domieszką krwi, wymioty. Nie wszystkie objawy pojawiają się jednocześnie!
Objawy kliniczne u dzików takie same jak u świń 7-28 dni od kontaktu z wirusem, okres inkubacji określany jest 4-19 dni, dla zwalczania przyjęto 15 dni. Postać nadostra : w.c.c 41o - 42oC, utrata apetytu i aktywności, przekrwienie skóry, przyspieszony oddech, śmierć 1-4 dni od pojawienia się objawów klinicznych, sekcyjnie brak zmian. Postać ostra ( występuje najczęściej): Okres inkubacji choroby: 4 - 8 dni (maksymalnie 21 dni), w.c.c. 40o- 42oC, utrata apetytu i aktywności, niektóre wykazują objawy podniecenia, obrzęk płuc i związane z nim objawy; śmierć 6-7 dni od pojawienia się objawów klinicznych, gorączka utrzymuje się 3-4 dni, później w.c.c. spada poniżej normy i pojawiają się inne objawy kliniczne: sinica skóry, uszu, boków brzucha, wybroczyny, duszność, pienisty wypływ z nosa, biegunka z domieszką krwi, wymioty, niedowład zadu, poronienia, niekiedy objawy nerwowe Postać podostra: fluktuacyjna gorączka ograniczony apetyt, apatia, zapal. spojówek, zap. płuc, duże krwotoki w n.miąższowych, na skórze plamy fioletowo- czerwone, ronienia u samic ( obszary endemicznego występowania) Postać przewlekła – u szczepionych zwierząt ( Półwysep Iberyjski)
Zmiany anatomopatologiczne
Zmiany anatomopatologiczne
Zmiany anatomopatologiczne Wybroczyny w korze i na pęcherzyku
Zmiany anatomopatologiczne
Zmiany anatomopatologiczne Wątroba, w chł., przekrwienie
Zmiany anatomopatologiczne Wybroczyny w błonie jelit grubych
Brak szczepionek Zakaz leczenia !!! Zwalczanie Ubiquitin is a small regulatory protein that has been found in almost all tissues of eukaryotic organisms. It directs proteins to compartments in the cell, can be attached to proteins and can direct proteins to other locations in the cell, where they control other protein and cell mechanisms.
Metody administracyjne Zwalczanie Metody administracyjne
Efektywne środki dezynfekcyjne: detergenty, podchloryn sodu, aldehyd glutarowy, środki zasadowe, rozpuszczalniki lipidowe, Virkon S (1:100).
Bioasekuracja i dezynfekcja osobista Przetrwanie patogenów na różnych powierzchniach
przestrzegać zasad higieny po polowaniach MYŚLIWI zwiększyć aktywność w zakresie poszukiwania chorych i padłych dzików, niezwłoczne powiadamiać powiatowego lekarza weterynarii o znalezieniu chorego/padłego dzika, przestrzegać zasad higieny po polowaniach nie pozostawiać patrochów w lesie po zakończeniu polowania Kontakt z krwią zwierzęcia zakażonego stanowi największe zagrożenie zakażenia innych osobników; dezynfekować sprzęt łowiecki
Myśliwi - Nie powinni hodować świń, - powinni unikać wchodzenia do chlewni, (min. 48 godz. od polowania ) - przestrzegać zasad dezynfekcji pojazdu, zmiany obuwia i odzieży.
LUB SPÓŹNIONE CZY NIESKUTECZNE DZIAŁANIA NIEODPOWIEDZIALNOŚĆ ROLNIKÓW, MYŚLIWYCH LUB SPÓŹNIONE CZY NIESKUTECZNE DZIAŁANIA ODPOWIEDZIALNYCH SŁUŻB MOGĄ DOPROWADZIĆ DO ZAŁAMANIA PRODUKCJI ŚWIŃ I MILIARDOWYCH STRAT .
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ