„Fundusz Sołecki”
Czym jest fundusz sołecki?
że w zakresie formalnego, prawnie uregulowanego Można postawić tezę, że w zakresie formalnego, prawnie uregulowanego dopuszczenia obywateli do wiążącego decydowania o realizacji zadań publicznych fundusz sołecki pozytywnie zdał egzamin swego rodzaju „poligonu doświadczalnego”. Rafał Trykozko „Fundusz sołecki” Finanse Komunalne 11/2018
zadaniami własnymi gminy, służą poprawie warunków życia mieszkańców Pieniądze w budżecie gminy przeznaczone (oznaczone) na przedsięwzięcia mieszkańców, które są: zadaniami własnymi gminy, służą poprawie warunków życia mieszkańców są zgodne ze strategią rozwoju gminy
Kalendarium działań – kto, co i kiedy musi zrobić Podjęcie uchwały Rada gminy Wyliczenie kwoty funduszu sołeckiego na sołectwa Wójt/burmistrz/prezydent Zwołanie zebrania wiejskiego Sołtys
Rada gminy do 31 marca musi podjąć uchwałę na TAK/NIE Uchwała o wyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie do kolejnych lat
Rada gminy Uchwała o niewyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu ma zastosowanie wyłącznie do roku budżetowego następującego po roku, w którym została podjęta Uchwała podjęta po dniu 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, którego dotyczy, jest nieważna.
Wyrok WSA w Olsztynie z 24 września 2015 r., I SA/Ol 414/15 Rada gminy Wyrażając zgodę na wyodrębnienie funduszu sołeckiego w budżecie gminy jedynie w roku 2016, Rada Gminy przekroczyła swoje kompetencje (…) Wyrok WSA w Olsztynie z 24 września 2015 r., I SA/Ol 414/15
Kwota może być zwiększona ponad tę obliczaną na podstawie ustawy – Rada gminy Kwota może być zwiększona ponad tę obliczaną na podstawie ustawy – do 30 czerwca –określając zasady zwiększania na poszczególne sołectwa Uchwała podjęta po 30 czerwca jest nieważna Uchwała „zwiększająca” ma zastosowanie do kolejnych lat
Rada gminy Zwiększona wysokość środków funduszu nie jest wliczana do wydatków wykonanych w ramach funduszu, od których przysługuje częściowy zwrot
Wójt Wójt w terminie do dnia 31 lipca przekazuje sołtysom informacje o wysokości przypadających danemu sołectwu środków
________________________________ Wójt Wójt w terminie do dnia 31 lipca przekazuje wojewodzie informację o wysokości przypadających danym sołectwom środków oraz o wysokości kwoty bazowej ________________________________ Nieprzekazanie przez wójta informacji w terminie do dnia 31 lipca roku skutkuje utratą przez gminę prawa do zwrotu części wydatków wykonanych w ramach funduszu w danym roku budżetowym.
Wyliczenie kwoty F - wysokość środków przeznaczonych na dane sołectwo, jednak nie więcej niż dziesięciokrotność Kb, Lm - liczbę mieszkańców sołectwa według stanu na dzień 30 czerwca roku poprzedzającego rok budżetowy, określoną na podstawie prowadzonego przez gminę rejestru mieszkańców, o którym mowa w ustawie z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, Kb - kwotę bazową - obliczoną jako iloraz wykonanych dochodów bieżących danej gminy, o których mowa w przepisach o finansach publicznych, za rok poprzedzający rok budżetowy o dwa lata oraz liczby mieszkańców zamieszkałych na obszarze danej gminy, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy o dwa lata, ustalonej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.".
Mieszkańcy do wyliczeń Art. 9 ustawy o ewidencji ludności: 14) adres i data zameldowania na pobyt stały 18) adres i data zameldowania na pobyt czasowy oraz data upływu deklarowanego terminu pobytu
Zwroty Gmina otrzymuje z budżetu państwa zwrot wykonanych wydatków, w formie dotacji celowej, części wydatków wykonanych w ramach funduszu. 1) 40% wykonanych wydatków - dla gmin, w których Kb jest mniejsze od średniego Kbk w skali kraju, 2) 30% wykonanych wydatków - dla gmin, w których Kb wynosi od 100% do 120% średniego Kbk w skali kraju, 3) 20% wykonanych wydatków - dla gmin, w których Kb jest większe od 120% i nie większe niż 200% średniego Kbk w skali kraju.
Uchwalenie wniosku Warunkiem przyznania w danym roku budżetowym środków z funduszu jest złożenie do wójta przez sołectwo wniosku _________________________ Wniosek danego sołectwa uchwala zebranie wiejskie z inicjatywy: sołtysa, rady sołeckiej lub co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa
Zwołanie zebrania wiejskiego – prawomocność obrad Uchwalenie wniosku Zwołanie zebrania wiejskiego – prawomocność obrad – ważność zgłoszenia wniosku
przedsięwzięcia przewidziane do realizacji, Elementy wniosku przedsięwzięcia przewidziane do realizacji, oszacowanie kosztów, Uzasadnienie Nie ma formularza
Oszacowanie kosztów
Terminy, procedury dla mieszkańców W terminie do dnia 30 września roku sołtys przekazuje wójtowi wniosek celem uwzględnienia go w projekcie budżetu gminy Tego terminu nie można przekroczyć
Terminy, procedury dla mieszkańców Wójt w terminie 7 dni od dnia otrzymania odrzuca wniosek niespełniający warunków: wniosek nie został zgłoszony przez odpowiedni podmiot, wniosek nie zawiera przedsięwzięć, oszacowanych kwot, uzasadnienia, został złożony po terminie, _______ nie dotyczy zadań gminy, nie służy poprawie warunków życia mieszkańców, jest niezgodny ze strategią gminy.
Terminy, procedury dla mieszkańców Wójt odrzucając wniosek jednocześnie informując o tym sołtysa. Sołtys może w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji o tym podtrzymać wniosek kierując go do rady gminy za pośrednictwem wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Nie można tego terminu przekroczyć
Terminy, procedury dla mieszkańców W przypadku, gdy wniosek został odrzucony przez wójta zebranie wiejskie może ponownie uchwalić wniosek 30 września – termin graniczny
poprawa warunków życia, Procedury W przypadku podtrzymania wniosku przez sołtysa, rada gminy rozpatruje ten wniosek w terminie 30 dni od dnia jego otrzymania. Rada gminy odrzuca wniosek złożony po terminie, zgłoszony błędnie albo bez wymaganych elementów lub podtrzymany po terminie Wójt związany jest rozstrzygnięciem rady gminy Uchwalając budżet, rada gminy odrzuca wniosek sołectwa, w przypadku gdy zamierzone przedsięwzięcia nie spełniają wymogów: zadania gminy, poprawa warunków życia, zgodność ze strategią.
Wyrok NSA z 14 stycznia 2019 r., I GSK 2701/18 Procedury Kontrola merytoryczna wniosku (…) odbywa się na etapie uchwalania budżetu (…) Uchwalając budżet, rada powinna odrzucić wniosek sołectwa, w przypadku gdy zamierzone zadania nie spełniają wymogów określonych w art. 2 ust. 6 lub 7 u.f.s. Na tym więc etapie odbywa się nadzór i kontrola wydatkowania środków budżetowych. Wyrok NSA z 14 stycznia 2019 r., I GSK 2701/18
Wspólne przedsięwzięcia Sołectwa mogą realizować wspólne przedsięwzięcia. Każde z sołectw zamierzających wspólnie realizować przedsięwzięcie odrębnie uchwala wniosek. Wniosek powinien zawierać wskazanie przedsięwzięć przewidzianych do realizacji na obszarze danego sołectwa lub innego sołectwa w danej gminie.
Zmiana wniosków W trakcie roku budżetowego, jednakże nie wcześniej niż po uchwaleniu budżetu gminy na dany rok i nie później niż do dnia 31 października danego roku budżetowego sołectwo może złożyć do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wniosek o zmianę przedsięwzięć lub ich zakresu przewidzianych do realizacji w ramach funduszu.
Wniosek złożony z naruszeniem terminów podlega odrzuceniu. Zmiana wniosków Wniosek nie może prowadzić do przekroczenia środków przyznanych pierwotnie w uchwale budżetowej. Wniosek złożony z naruszeniem terminów podlega odrzuceniu. Do wniosku zmieniające stosuje się odpowiednio procedurę do uchwalania wniosku
Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu Zmiana wniosków Uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z dnia 27 stycznia 2016 r. Kompetencje do zmian w planie wydatków związanych z realizacją przedsięwzięć funduszu sołeckiego posiada organ stanowiący, na wniosek wójta/burmistrza, po przeprowadzeniu procedury przewidzianej w art. 5 ustawy o funduszu sołeckim
Pytania - odpowiedzi Czy z funduszu sołeckiego można ponieść wydatki na lakowanie zębów dzieci? Tak. Takie zadanie mieści się w pojęciu ochrony zdrowia. Ochrona zdrowia należy do zadań własnych gminy stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym. http://funduszesoleckie.pl/?p=5
Pytania - odpowiedzi Czy można finansować z funduszu sołeckiego zakup kosiarki, którą Stowarzyszenie będzie kosić boisko sportowe? Wskazane przedsięwzięcie będzie możliwe z funduszu sołeckiego. Kosiarka jako składnik majątku gminy, którym dysponować będzie sołectwo nie może być oddana stowarzyszeniu. Sposób korzystania z majątku publicznego przez sołectwo określone powinno być w statucie sołectwa. Następstwo w postaci koszenia danego terenu sołectwa przez określone osoby będzie wynikała z uregulowania jak sołectwo może dysponować majątkiem. Stowarzyszenie nie może bez podstawy prawnej otrzymać majątku publicznego do swojego wykorzystania. Ewentualnie to mieszkańcy lub osoba wskazana np. przez radę sołecką może kosić dany teren. http://funduszesoleckie.pl/?p=146
Pytania - odpowiedzi Czy można sfinansować koszty rozgrywek piłkarskich (takich jak opłaty sędziowskie i przejazdy drużyny na rozgrywki)? Mając na uwadze wymogi co do cech przedsięwzięcia zawarte w ustawie o funduszu sołeckim, wójt (burmistrz) nie ma podstaw odrzucenia wniosku przewidującego takie zadanie. Celem udzielenia dotacji jest wówczas realizacja zadań gminy z zakresu kultury fizycznej, sportu i promocji poprzez udział w rozgrywkach. http://funduszesoleckie.pl/?p=13
Pytania - odpowiedzi Czy kosztem może być czynność, wykonana praca, np. zlecenie (umowa między wójtem a osobą fizyczną) malowania ogrodzenia i drzwi wejściowych, np. remizy OSP lub budynków komunalnych: szkoły czy przedszkola ? Tak. Przez koszt przedsięwzięcia, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o funduszu sołeckim, należy rozumieć wydatki, które będą musiały być poniesione z budżetu na jego realizację. http://funduszesoleckie.pl/?p=27
Pytania - odpowiedzi Zadania oświatowe Na tle Ustawy o funduszu sołeckim nie ma absolutnie żadnych podstaw, aby zakładać inne traktowanie zadań określonych jako obowiązkowe niż pozostałych zadań własnych gminy. Art. 1 ust. 3 Ustawy o funduszu sołeckim stanowi, iż przedsięwzięcie ma być „zadaniem własnym gminy”. Wywodzenie, że nie można uchwalić w ramach funduszu zakupu pomocy naukowych do szkoły, ponieważ prowadzenie szkoły należy do obowiązkowych zadań własnych gminy jest rażącą nadinterpretacją przepisów Ustawy o funduszu sołeckim, przeprowadzoną na dodatek przy braku jakichkolwiek przesłanek do poszukiwania na tle przepisów tej Ustawy różnic między zadaniami własnymi „obowiązkowymi” i „nieobowiązkowymi”.
Pytania - odpowiedzi Remont kapliczki wiejskiej, renowacja przydrożnego krzyża, ogrodzenie obelisku? (…) dotyczą obiektów, do których Gmina Radzymin nie ma tytułu prawnego i nie służą zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty a zatem nie należą do zadań własnych gminy w rozumieniu art. 7 ust. 1 cyt. ustawy o samorządzie gminnym. Wobec tego finansowanie tych zadań z budżetu Gminy jest sprzeczne z art. 216 ust. 2 cyt. ustawy o finansach publicznych, gdyż wydatki te nie dotyczą zadań wymienionych w tym przepisie. RIO stwierdziło również iż w przypadku ww. krzyż i kapliczka oraz obelisk są własnością prywatną a w przypadku krzyża we wsi Łąki jest on własnością Skarbu Państwa. W żadnym z tych przypadków Gmina nie ma tytułu prawnego do obiektu.
Pytania - odpowiedzi Władze gminy wiążą przeznaczenie funduszu sołeckiego z funkcjonowaniem świetlicy wiejskiej. Czy jest to uprawnione? Jakiekolwiek przejawy wymuszania przez organy gminy, aby zebrania wiejskie uchwaliły takie czy inne przeznaczenie funduszu sołeckiego jest sprzeczne z celem tej instytucji. Jak bowiem wynika z uzasadnienia projektu ustawy o funduszu sołeckim, ma ona na celu stworzenie mieszkańcom wsi możliwości swobodnego decydowania – w granicach prawa, w szczególności określonych przez art. 1 ust. 3 i art. 4 ust. 3 u.f.s. – o przeznaczeniu przypadających sołectwu środków.
Pytania - odpowiedzi „Organizacja imprez integracyjnych” (dzień dziecka, pożegnanie wakacji, turniej tenisa stołowego, święto pieczonego ziemniaka, mikołajki) można zakupić artykuły spożywcze na zorganizowanie poczęstunku dla uczestników wymienionych imprez oraz nagrody typu książki, sprzęt sportowy? Tak. Wskazane jest oczywiście zachowanie odpowiednich proporcji przy organizowaniu poczęstunku. Wydatki związane z poczęstunkiem nie powinny wykraczać poza pewną granicę. Za nie nasuwające wątpliwości można uznać w szczególności takie wydatki jak zakup kiełbasek (w związku z organizacją wspólnego ogniska, jako jednego z elementów imprezy), czy produktów służących wspólnemu ugotowaniu np. grochówki dla uczestników imprezy. Tego typu wydatki, jeżeli mają wyraźny związek z organizowaną imprezą i jej integracyjnym charakterem, nie budzą wątpliwości co do ich prawidłowości. Również zakup drobnych nagród, pucharów czy dyplomów nie jest sprzeczny z zadaniami gminy. http://funduszesoleckie.pl/?p=8
Pytania - odpowiedzi „Organizacja imprez integracyjnych” (dzień dziecka, pożegnanie wakacji, turniej tenisa stołowego, święto pieczonego ziemniaka, mikołajki) można zakupić artykuły spożywcze na zorganizowanie poczęstunku dla uczestników wymienionych imprez oraz nagrody typu książki, sprzęt sportowy? Tak. Wskazane jest oczywiście zachowanie odpowiednich proporcji przy organizowaniu poczęstunku. Wydatki związane z poczęstunkiem nie powinny wykraczać poza pewną granicę. Za nie nasuwające wątpliwości można uznać w szczególności takie wydatki jak zakup kiełbasek (w związku z organizacją wspólnego ogniska, jako jednego z elementów imprezy), czy produktów służących wspólnemu ugotowaniu np. grochówki dla uczestników imprezy. Tego typu wydatki, jeżeli mają wyraźny związek z organizowaną imprezą i jej integracyjnym charakterem, nie budzą wątpliwości co do ich prawidłowości. Również zakup drobnych nagród, pucharów czy dyplomów nie jest sprzeczny z zadaniami gminy. http://funduszesoleckie.pl/?p=8