Współczesne kierunki polityki społecznej 2. CZYNNIKI KSZTAŁTOWANIA POLITYKI SPOŁECZNEJ

Cele polityki społecznej Cel nadrzędny — realizacja funkcji państwa w dziedzinie społecznej uruchomienie i wspieranie społecznych czynników rozwoju: poziom edukacji społecznej i innowacyjności poziom życia społeczeństwa realizacja pewnego systemu wartości Cele operacyjne zaspokojenie potrzeb społecznych rozwiązywanie problemów społecznych wspieranie rozwoju gospodarczego

Wartości Indywidualne wolności i prawa Emancypacja grup zagrożonych Dobrobyt Wartości wspólnotowe Bezpieczeństwo osobiste Bezpieczeństwo socjalne Równość sytuacji i szans Zdrowie, długość życia Czystość środowiska Samorealizacja Poszanowanie własności Różnorodność życia, ciekawe życie Szczęście osobiste i rodzinne

Sprzeczność wartości Wartości poszczególnych jednostek i grup indywidualne vs grupowe różnych grup społecznych Wartości w ramach systemu bezpieczeństwo vs wolność dobrobyt vs ekologia wolność vs zdrowie solidaryzm vs rozwój jednostki wolność vs wartości innych ludzi itp. Względy praktyczne a wartości

Funkcje państwa Podstawowe: Ponadpodstawowe, m.in.: „law & order” zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznego polityka społeczna Ponadpodstawowe, m.in.: współfinansowanie społecznie ważnych dóbr podniesienie konkurencyjności krajowych podmiotów gospodarczych tworzenie klimatu inwestycyjnego ingerencje w rynek ze względów społecznych i ekonomicznych ochrona środowiska zaspokojenie pewnych interesów grupowych Dodatkowe podstawowe funkcje państwa postkomunistycznego - przeprowadzenie transformacji: przezwyciężenie dysfunkcji poprzedniego ustroju tworzenie nowego porządku

Typologia gospodarek rynkowych Neoliberalna nacisk na porządek prawny państwo „nocny stróż” zagrożenia: nierówności społeczne Społeczna welfare state państwo więcej niż „nocny stróż” ingeruje w dziedzinach społecznie niezbędnych nie ingeruje w działalność podmiotów gospodarczych zagrożenia: wysokie koszty nadużycia Socjaldemokratycznie korygowana ingeruje w działalność podmiotów gospodarczych niska efektywność ekonomiczna

Zagrożenia realizacji funkcji państwa Koszty tworzenia dóbr Ograniczone zasoby Zastępowanie prywatnych dostawców dóbr Nadmierny interwencjonizm Dysfunkcje instytucjonalne

Rozwój zrównoważony Definicja ustawowa (Prawo ochrony środowiska): Taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń. Źródło: The Future of Sustainability: Re-thinking Environment and Development in the Twenty-first Century, Report of the IUCN Renowned Thinkers Meeting, 29–31 January 2006. 9