Możliwość zastosowania pomocy zwrotnej w ramach Poddziałania 1. 6 Możliwość zastosowania pomocy zwrotnej w ramach Poddziałania 1.6.2 RPO WK-P 2014-2020    

Możliwe formy wsparcia w ramach RPO DOTACJE POMOC ZWROTNA INSTRUMENT FINANSOWY

POMOC ZWROTNA Art. 66 rozporządzenia ogólnego 1303/2013 (dalej: CPR): „Wsparcie EFSI przyjmuje formę dotacji, nagród, pomocy zwrotnej i instrumentów finansowych, bądź też ich kombinacji”

POMOC ZWROTNA brak definicji w CPR, wytyczne EGESIF: charakter zwrotny, wsparcie nie stanowiące instrumentu finansowego w rozumieniu CPR i rozporządzenia finansowego, pomoc zwrotna to wsparcie, które nie jest objęte zakresem i definicją instrumentu finansowego, zawiera warunki dotyczące zwrotu ( „…jeżeli forma wsparcia na rzecz operacji, które mają być realizowane, nie jest objęta definicją i nie wchodzi w zakres instrumentów finansowych zdefiniowanych w CPR przez odniesienie do rozporządzenia finansowego, ale zawiera warunki dotyczące zwrotu środków, należy ją uznać za pomoc zwrotną objętą postanowieniami art. 66 CPR”)

POMOC ZWROTNA Wytyczne KE w zakresie pomocy zwrotnej: „fakt, że dotacje i pomoc zwrotna są regulowane przez te same przepisy i podlegają takim samym zasadom oznacza, że charakter obu form wsparcia może być uznany za podobny”, można przyjąć, iż pomoc zwrotna de facto jest swego rodzaju dotacją, która pod warunkami określonymi w umowie o dofinansowanie projektu zostanie w części (albo nawet w całości) zwrócona. Przyznawana jest na rzecz operacji, dla których nie jest możliwe określenie z góry jaką część stanowić będzie grant a jaką pożyczka („…Wsparcie udzielane w formie pomocy zwrotnej podlega warunkom wdrażania, które są powiązane z obowiązkami w zakresie zwrotu środków. Produktów finansowych zawierających bezwarunkowe zobowiązanie do spłaty wraz z wyraźnie określonym harmonogramem spłat nie należy traktować jako pomocy zwrotnej.”)

POMOC ZWROTNA Pomoc zwrotna łączy w sobie elementy zarówno instrumentu finansowego (wsparcia podlegającego zwrotowi) oraz dotacji (wsparcia bezzwrotnego), jednak proporcja między obiema formami wsparcia może ulegać zmianie w trakcie realizacji danej inwestycji. Art. 66–69 CPR mają zastosowanie zarówno do dotacji, jak i do pomocy zwrotnej. Fakt, że dotacje i pomoc zwrotna podlegają tym samym przepisom i tym samym zasadom oznacza, że można uznać, iż te dwie formy wsparcia mają podobny charakter. Główna różnica w porównaniu do dotacji polega na tym, że pomoc zwrotna podlega zwrotowi, w przeciwieństwie do dotacji, które są bezzwrotne.

Zalety zastosowania pomocy zwrotnej możliwość wdrożenia pomocy zwrotnej bez konieczności przeprowadzania analizy ex-ante (jak to jest w przypadku Instrumentów Finansowych), w przypadku zwrotu na warunkach wynikających z umowy środki podlegają zwrotowi bez odsetek (np. w przypadku nieosiągnięcia zakładanych wskaźników rezultatu, co przy systemie dotacyjnym oznacza brak realizacji projektu zgodnie z umową i konieczność zwrotu środków), mniejsze ryzyko niewykorzystania alokacji – kwoty podlegające zwrotowi nie pomniejszają wydatków kwalifikowalnych certyfikowanych do KE, bardziej efektywne wykorzystanie środków publicznych poprzez możliwość ich ponownego wykorzystania na finansowanie kolejnych inwestycji (niż dotacje), większa baza do budowy trwałego systemu wsparcia zwrotnego w Polsce.

POMOC ZWROTNA vs. DOTACJA zwrot nie pomniejsza wydatków zadeklarowanych do KE i podstawy certyfikacji za wyjątkiem sytuacji, gdy naruszenie postanowień umowy o udzieleniu pomocy stanowi nieprawidłowość w rozumieniu art. 2 ust. 36 CPR poza korektami z tytułu nieprawidłowości lub niekwalifikowalności wydatków, środki „uwolnione” z pomocy zwrotnej stanowią publiczne środki krajowe i mogą być wykorzystane na zasadach właściwych w danym Państwie Członkowskim konieczność wykorzystania „uwolnionych” środków na ten sam cel lub zgodnie z celami programu operacyjnego, ale poza nim.

POMOC ZWROTNA vs. DOTACJA na gruncie przepisów o pomocy publicznej występuje analogiczne traktowanie dotacji i pomocy zwrotnej wdrożenie pomocy zwrotnej nie spowoduje nałożenia dodatkowego mechanizmu monitorowania i będzie oparte na aktualnym mechanizmie monitorowania i wycofania oraz weryfikacji wskaźnika dochodu w odniesieniu do działalności komercyjnej przekazanie środków może nastąpić w formie zaliczki albo refundacji – analogicznie jak w przypadku dotacji mechanizm pomocy zwrotnej może zostać wprowadzony do już podpisanych umów za pośrednictwem aneksu

POMOC ZWROTNA PI 3c. Typ projektu – Inwestycje MŚP (poza wdrożeniami prac B+R) - pomoc zwrotna powinna znaleźć zastosowanie w odniesieniu do projektów inwestycyjnych MŚP, dla których przewidziano wsparcie dotacyjne, tj. przede wszystkim dla projektów zwiększających aktywność inwestycyjną MŚP, w tym projektów wprowadzających innowacje w skali firmy czy też w skali regionu, - z góry zakładany jest zwrot części dofinansowania z możliwością umorzenia części tej kwoty przy realizacji określonych wartości wskaźników rezultatu (np. miejsca pracy, zyski, nowe rynki zbytu), - zmiany Umowy Partnerstwa/RPO: Wsparcie dotacyjne zostało ograniczone do finansowania wyłącznie tych inwestycji, które są obarczone wysokim ryzykiem biznesowym.

Model wdrażania pomocy zwrotnej Priorytet Inwestycyjny 3c operacje generujące zyski w przypadku których pożądane są dodatkowe rezultaty/efekty polityki niepewność dotycząca stopnia osiągnięcia wskaźników rezultatu oznacza, że odpowiedniej kombinacji dotacji i pożyczki nie można zdefiniować z wyprzedzeniem wsparcie zwrotne, które po weryfikacji może być częściowo przekształcone we wsparcie bezzwrotne, pod warunkiem osiągnięcia określonych wskaźników skuteczności działania ZYSK I WSKAŹNIKI

POMOC ZWROTNA WSKAŹNIKI Projekty, w których wysokość udzielonej ostatecznie pomocy jest uzależniona od skali osiągniętych efektów projektu lub ich jakości. Zmiana punktowego podejścia do kryteriów wyboru projektów na ich obowiązkowe wybranie i ustalenie dla nich progów/ przedziałów dla ich osiągnięcia np. • Liczba nowych miejsc pracy • Stosunek przychodów ze sprzedaży nowych lub udoskonalonych produktów/usług do wartości wnioskowanego wsparcia • Wzrost wskaźnika wartości eksportu Decyzję w sprawie wyboru/zastosowania wskaźników podejmuje IZ RPO

POMOC ZWROTNA WSKAŹNIKI w umowie o dofinansowanie należy określić wartość/wynik realizacji projektu mierzony danym wskaźnikiem, przy osiągnieciu którego beneficjent utrzymuje pełne dofinansowanie po wskazanym okresie; • im większy stopień realizacji wskaźnika, tym relatywnie mniejszy zwrot; • w przypadku zastosowania więcej niż 1 wskaźnika zwrot dofinansowania wynikający z braku realizacji określonej wartości ww. wskaźników nie podlega sumowaniu; zwrotowi podlega jedynie najwyższa wartość wynikająca z braku realizacji jednego ze wskaźników. • zwrot środków: rozpoczęcie zwrotu do 60 dni od momentu dokonania weryfikacji, spłata całości maksymalnie 1 rok od momentu dokonania weryfikacji (z możliwością rozłożenia na raty).

POMOC ZWROTNA w 1.6.2 Kryterium merytoryczne C.1.2 Efekty projektu 1. Utworzenie nowych miejsc pracy w przedsiębiorstwie w wyniku realizacji projektu. Ocenie podlega czy Wnioskodawca założył zwiększenie zatrudnienia netto w swoim przedsiębiorstwie, będące wynikiem realizacji projektu bezpośrednio po jego zakończeniu (tj. w ciągu 12 miesięcy od dnia zakończenia projektu) i musi spełniać wymóg trwałości tzn. musi być utrzymane przez beneficjenta, przez co najmniej 2 lata od daty utworzenia danego stanowiska pracy.

POMOC ZWROTNA w 1.6.2 Dofinansowanie podlega zwrotowi z zastosowaniem odpowiednich przedziałów, jeśli wskaźnik (w przeliczeniu na pełne etaty) osiągnie wartość: a) w przypadku mikro i małych przedsiębiorstw: 0 - 1- zwrot 40 % dofinansowania, 2 - zwrot 20 % dofinansowania, 3 i powyżej – nie ma konieczności zwrotu dofinansowania b) w przypadku średnich przedsiębiorstw: 0 - 2- zwrot 40 % dofinansowania, 3 - zwrot 20 % dofinansowania, 5 - zwrot 5% dofinansowania 6 i powyżej – nie ma konieczności zwrotu dofinansowania

POMOC ZWROTNA w 1.6.2 2. Stosunek przychodów ze sprzedaży nowych lub udoskonalonych produktów do wartości wnioskowanego wsparcia Zakłada się, że wartość przychodów ze sprzedaży nowych lub udoskonalonych produktów (suma przychodów w wartościach niezdyskontowanych) przewyższa kwotę uzyskanego dofinansowania, tj. stosunek przychodów ze sprzedaży jest większy od 1. Wartość mierzona na koniec okresu trwałości w stosunku do roku bazowego.

POMOC ZWROTNA w 1.6.2 2. Stosunek przychodów ze sprzedaży nowych lub udoskonalonych produktów do wartości wnioskowanego wsparcia Jeżeli wskaźnik osiągnie wartość poniżej określonej docelowej wartości, dofinansowanie podlega zwrotowi z zastosowaniem odpowiednich przedziałów: − od 0 do 0,2 - zwrot 25% dofinansowania − od 0,21 do 0,4 - zwrot 20% dofinansowania − od 0,41do 0,6 - zwrot 15% dofinansowania − od 0,61 do 0,8 - zwrot 10% dofinansowania − od 0,81 do 1 - zwrot 5% dofinansowania

POMOC ZWROTNA ≠ DOTACJA Umowa / decyzja powinna określać: • warunki, od których spełnienia zależy zwrot określonej kwoty (całości albo części wsparcia), • ile beneficjent będzie zobowiązany zwrócić w zależności od stopnia wypełnienia warunków, • termin weryfikacji tych warunków przez instytucję ich spełnienia (bądź niespełnienia).

POMOC ZWROTNA Zasady odejmowania dochodu Do projektów wdrażanych w formule pomocy zwrotnej zastosowanie mają również przepisy art. 61 i 65(8) CPR, co oznacza, że należy uwzględnić konieczność odliczenia dochodu od wydatków deklarowanych do KE, z wyjątkiem przypadków opisanych w art. 61(7) i 61(8) tego rozporządzenia tj. m.in. - pomocy zwrotnej udzielonej z zastrzeżeniem obowiązku spłaty w całości; - operacji, których całkowity kwalifikowalny koszt przed zastosowaniem ust. 1–6 nie przekracza 1 000 000 EUR; - wsparcie w ramach programu stanowi pomoc de minimis; zgodną z rynkiem wewnętrznym pomoc państwa dla MŚP; zgodną z rynkiem wewnętrznym pomoc państwa, gdy przeprowadzono indywidualną weryfikację potrzeb w zakresie finansowania zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami dotyczącymi pomocy państwa.  

Dziękuję za uwagę Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu