Związki prawa finansowego z prawem karnym

Związki prawa finansowego z prawem karnym 1) Zawieszenie biegu terminu przedawnienia ze względu na wszczęcie postępowania karnego lub karnego skarbowego (art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej) 2) Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej ze względu na złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji (art. 16a Kodeksu karnego skarbowego) 3) Materiały zgromadzone w postępowaniu karnym jako dowody w postępowaniu podatkowym (art. 181 Ordynacji podatkowej)

Przedawnienie zobowiązań podatkowych a wszczęcie postępowania karnego (karnego skarbowego)

Art. 70 Ordynacji podatkowej: Przedawnienie zobowiązań podatkowych a wszczęcie postępowania karnego (karnego skarbowego) Art. 70 Ordynacji podatkowej: § 1. Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. (…) § 6. Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem: 1) wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania; § 7. Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu: 1) prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe;

Przedawnienie zobowiązań podatkowych a wszczęcie postępowania karnego (karnego skarbowego) - cd. Jaki jest cel regulacji zawartej w art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej? Jaki jest związek pomiędzy wszczęciem postępowania karnego lub karnego skarbowego a celem (celami) przedawnienia zobowiązań podatkowych? Czy jest to przesłanka „podobna” do innych, które - w przypadku przedawnienia na gruncie różnych gałęzi prawa - skutkują przerwaniem lub zawieszeniem biegu terminu przedawnienia? Jakie przesłanki są adekwatne jako przesłanki przerwania lub zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych? Czy przesłanki przerwania lub zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych powinny być adekwatne do charakteru zobowiązania podatkowego ? Co wyróżnia zobowiązania podatkowe, jeśli chodzi o ich przedawnienie ? W jakich przypadkach - być może? - wszczęcie postępowania karnego lub karnego skarbowego wiąże się z realizacją celów przedawnienia w prawie podatkowym?

Art. 70c Ordynacji podatkowej: Przedawnienie zobowiązań podatkowych a wszczęcie postępowania karnego (karnego skarbowego) - cd.cd. Art. 70c Ordynacji podatkowej: Organ podatkowy właściwy w sprawie zobowiązania podatkowego, z którego niewykonaniem wiąże się podejrzenie popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, zawiadamia podatnika o nierozpoczęciu lub zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w przypadku, o którym mowa w art. 70 § 6 pkt 1, najpóźniej z upływem terminu przedawnienia, o którym mowa w art. 70 § 1, oraz o rozpoczęciu lub dalszym biegu terminu przedawnienia po upływie okresu zawieszenia.

Wyrok TK z 17 lipca 2012 r., P 30/11 „Art. 70 § 6 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749), w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 58 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 169, poz. 1387 oraz z 2007 r. Nr 221, poz. 1650), w zakresie, w jakim wywołuje skutek w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku z wszczęciem postępowania karnego lub postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym to postępowaniu podatnik nie został poinformowany najpóźniej z upływem terminu wskazanego w art. 70 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”.

Art. 114a Kodeksu karnego skarbowego: Przedawnienie zobowiązań podatkowych a wszczęcie postępowania karnego (karnego skarbowego) - cd.cd. Art. 114a Kodeksu karnego skarbowego: Postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe może być także zawieszone, jeżeli jego prowadzenie jest w istotny sposób utrudnione ze względu na prowadzoną kontrolę podatkową, kontrolę celno-skarbową lub toczące się postępowanie przed organami podatkowymi, organami celnymi lub sądami administracyjnymi. Zawieszone postępowanie podejmuje się, jeżeli ustąpiły przyczyny uzasadniające jego zawieszenie.

Wniosek RPO - sprawa K 31/14 Wniosek o zbadanie zgodności: 1) art. 114a ustawy z dnia 10 września 1999 roku – Kodeks karny skarbowy z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP; 2) art. 70 § 6 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa, w zakresie, w jakim przewiduje, że bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem wszczęcia postępowania w sprawie, a nie przeciwko osobie z art. 2 Konstytucji RP.

Wniosek RPO - sprawa K 31/14 (cd.)

Wniosek RPO - sprawa K 31/14 (cd.cd.)

Wniosek RPO - sprawa K 31/14 (cd.cd.cd.) 1. W jakiej relacji względem siebie pozostają postępowanie karne skarbowe i postępowanie podatkowe w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego? Czy to drugie stanowi prejudykat dla pierwszego ? Czy można orzec o winie sprawcy bez uprzedniego zakończenia sprawy wymiaru podatku? 2. Czy nadużywanie wszczęcia postępowania karnego skarbowego przez organy podatkowe stanowi wystarczający powód, aby usunąć art. 114a KKS z systemu prawa? 3. Czy nadużywanie wszczęcia postępowania karnego skarbowego przez organy podatkowe jest spowodowane przez art. 114a KKS? Czy może nie są dostatecznie precyzyjne określone przesłanki wszczęcia postępowania karnego ?

Wniosek RPO - sprawa K 31/14 (cd.cd.cd.cd.) - postępowanie w fazie „in rem” a postępowanie w fazie „ad personam” -

Wniosek RPO - sprawa K 31/14 (cd.cd.cd.cd.cd.)

Wniosek RPO - sprawa K 31/14 (cd.cd.cd.cd.cd.cd.) 1. Czy uwzględnienie wniosku RPO przez Trybunał Konstytucyjny nie spowoduje efektu odwrotnego od zamierzonego ? Tzn. czy ze względu na potrzebę zawieszenia biegu terminu przedawnienia nie spowoduje to „fali” stawiania zarzutów karnych ? Czy - biorąc pod uwagę trudno akceptowalną dotychczasową praktykę organów podatkowych - nie lepiej pozostać przy obecnym stanie prawnym ? 2. Czy te wątpliwości nie powodują, że przesłanka, o której mowa w art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej, nie powinna zostać doprecyzowana w innym „kierunku”? 3. Czy może w ogóle zrezygnować z tej przesłanki ?

Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku ze złożeniem prawnie skutecznej korekty deklaracji

Art. 16a Kodeksu karnego skarbowego: Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku ze złożeniem prawnie skutecznej korekty deklaracji (1) Art. 16a Kodeksu karnego skarbowego: Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, kto złożył prawnie skuteczną, w rozumieniu przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa albo w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2018 r. poz. 508, z późn. zm.), korektę deklaracji podatkowej i w całości uiścił, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ, należność publicznoprawną uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie.

Art. 16 Kodeksu karnego skarbowego: Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku ze złożeniem prawnie skutecznej korekty deklaracji (1cd.) Art. 16 Kodeksu karnego skarbowego: § 1. Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. § 2. Przepis § 1 stosuje się tylko wtedy, gdy w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym. Jeżeli czyn zabroniony nie polega na uszczupleniu tej należności, a orzeczenie przepadku przedmiotów jest obowiązkowe, sprawca powinien złożyć te przedmioty, natomiast w razie niemożności ich złożenia - uiścić ich równowartość pieniężną; nie nakłada się obowiązku uiszczenia ich równowartości pieniężnej, jeżeli przepadek dotyczy przedmiotów określonych w art. 29 pkt 4. § 3. Jeżeli złożone przedmioty podlegające przepadkowi mogą ulec szybkiemu zniszczeniu lub zepsuciu, ich przechowywanie byłoby połączone z niewspółmiernymi kosztami lub nadmiernymi trudnościami albo powodowałoby znaczne obniżenie ich wartości, organ postępowania przygotowawczego nakłada na sprawcę obowiązek uiszczenia ich równowartości pieniężnej, chyba że przepadek dotyczy przedmiotów określonych w art. 29 pkt 4. § 4. Zawiadomienie powinno być złożone na piśmie albo przekazane ustnie do protokołu.

Art. 16 Kodeksu karnego skarbowego (cd.): Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku ze złożeniem prawnie skutecznej korekty deklaracji (1cd.cd.) Art. 16 Kodeksu karnego skarbowego (cd.): § 5. Zawiadomienie jest bezskuteczne, jeżeli zostało złożone: 1) w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego; 2) po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony. § 6. Przepisu § 1 nie stosuje się wobec sprawcy, który: 1) kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego; 2) wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego; 3) zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierował, chyba że zawiadomienia, o którym mowa w § 1, dokonał ze wszystkimi członkami grupy lub związku; 4) nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.

Art. 81 Ordynacji podatkowej: Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku ze złożeniem prawnie skutecznej korekty deklaracji (2) Art. 81 Ordynacji podatkowej: § 1. Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. § 1a. Osoba, która była wspólnikiem spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki, może skorygować uprzednio złożoną deklarację w zakresie wskazanym w art. 75 § 3a. § 2. Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji. § 3.(uchylony)

Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku ze złożeniem prawnie skutecznej korekty deklaracji (2cd.) Art. 81b Op: „§ 1. Uprawnienie do skorygowania deklaracji: 1)   ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej - w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą; 2)   przysługuje nadal po zakończeniu: a)  kontroli podatkowej, b)  postępowania podatkowego - w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego. §§ 1a - 1f [ pominięte ] § 2. Korekta złożona w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1, nie wywołuje skutków prawnych. Organ podatkowy zawiadamia pisemnie składającego korektę o jej bezskuteczności. § 2a. Korekta złożona wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty nie wywołuje skutków prawnych w razie odmowy stwierdzenia nadpłaty w całości lub w części oraz w razie umorzenia postępowania w związku z wycofaniem wniosku. W uzasadnieniu wydanej decyzji organ podatkowy wskazuje bezskuteczność takiej korekty. § 3. (uchylony)”. Korekta deklaracji w czasie trwania kontroli podatkowej jest nieskuteczna.

wszczęcie postępowania podatkowego Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku ze złożeniem prawnie skutecznej korekty deklaracji (2.cd.cd.) wszczęcie postępowania podatkowego Brak korekty deklaracji lub korekta nieuwzględniająca wszystkich ustaleń kontroli protokół kontroli, w którym stwierdzono nieprawidłowości korekta deklaracji uwzględniająca wszystkie ustalenia kontroli

Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku ze złożeniem prawnie skutecznej korekty deklaracji (2cd.cd.cd) art. 282a § 4 Op Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej zawiera: (…) 5)   pouczenie o prawie złożenia korekty deklaracji;  (…) art. 290 § 2 Op: Protokół kontroli zawiera w szczególności: 7)   pouczenie o prawie złożenia zastrzeżeń lub wyjaśnień oraz prawie złożenia korekty deklaracji; (…).

„Korzyści” dla podatnika z korekty deklaracji po kontroli podatkowej: Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku ze złożeniem prawnie skutecznej korekty deklaracji (2cd.cd.cd.cd) „Korzyści” dla podatnika z korekty deklaracji po kontroli podatkowej: - wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej (art. 16a Kks) - odsetki za zwłokę podlegają zapłacie w pełnej wysokości

Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku ze złożeniem prawnie skutecznej korekty deklaracji (2cd.cd.cd.cd.cd.) Złożenie korekty deklaracji: skutkuje obowiązkiem podatku wykazanego w deklaracji korygującej (art. 21 § 2 Op) pozbawia wszczęcie postępowania podatkowego realnych przesłanek - w przypadku uwzględnienia wszystkich ustaleń kontroli uniemożliwia wykorzystanie instrumentów prawnych służących kwestionowaniu ustaleń kontroli (np. wniosków dowodowych w przyszłym postępowaniu, odwołania, skargi) nie wyłącza kolejnej korekty deklaracji, w której podatnik „wycofa” się z korekty uwzględniającej ustalenia kontroli

Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku ze złożeniem prawnie skutecznej korekty deklaracji (3) Czy wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku z korektą deklaracji (autokorektą) jest usprawiedliwione z punktu widzenia prawnokarnego? Czy w każdym przypadku? Czy wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku z korektą deklaracji (autokorektą) złożoną w związku z zakończeniem kontroli podatkowej, w której zostały ujawnione nieprawidłowości, jest usprawiedliwione z punktu widzenia prawnokarnego? Czy wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku z korektą deklaracji (autokorektą) jest usprawiedliwione z punktu widzenia prawnopodatkowego? Czy w każdym przypadku? Czy wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej w związku z korektą deklaracji (autokorektą) złożoną w związku z zakończeniem kontroli podatkowej, w której zostały ujawnione nieprawidłowości, jest usprawiedliwione z punktu widzenia prawnopodatkowego?

Wykorzystanie materiałów pochodzących z postępowania karnego jako dowodu z postępowaniu podatkowym

Wykorzystanie materiałów pochodzących z postępowania karnego jako dowodu z postępowaniu podatkowym (1) Art. 181 Ordynacji podatkowej: Dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku działalności analitycznej Krajowej Administracji Skarbowej, czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub kontroli celno- skarbowej oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

Wykorzystanie materiałów pochodzących z postępowania karnego jako dowodu z postępowaniu podatkowym (2) Wyrok NSA z dnia 8 stycznia 2013 r. (I FSK 280/12): W orzecznictwie sądów administracyjnych powszechnie aprobowany jest pogląd o możliwości wykorzystania w postępowaniu podatkowym dowodów pochodzących z innych postępowań, w tym z postępowania karnego. W rozpoznawanej sprawie nie wykazano, aby wykorzystanie materiałów z postępowania karnego nastąpiło z naruszeniem zasad postępowania podatkowego lub nie doprowadziło do wyczerpującego wyjaśnienia sprawy. Autor skargi kasacyjnej stwierdził jedynie, że A.P. i M.B. przesłuchane były w charakterze podejrzanych i dlatego nie miały obowiązku mówienia prawdy, nie wykazał natomiast, że osoby te rzeczywiście zeznały nieprawdę, czy że z innych powodów nie można dać wiary złożonym przez nie zeznaniom. W sytuacji, gdy Ordynacja podatkowa przyjmuje równą moc środków dowodowych - nie wskazuje bowiem, by jakieś dowody miały moc silniejszą od innych w ustaleniu istnienia danego faktu - powoływanie się na hipotetyczną wadliwość materiału włączonego do sprawy z postępowania karnego, bez podania żadnego merytorycznego uzasadnienia, nie może być skuteczne. Tym samym Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że skarżący nie podważył wartości tych dowodów i ich wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy.

Wykorzystanie materiałów pochodzących z postępowania karnego jako dowodu z postępowaniu podatkowym (3) Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 5 grudnia 2012 r. (I SA/Bk 259/12) Zgodnie z art. 181 § 1 o.p. dowodem w postępowaniu mogą być w szczególności materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa karne skarbowe lub wykroczenia skarbowe. Dlatego też, pozyskane od organów ścigania dokumenty oraz protokoły przesłuchań świadków mogły stanowić podstawę do ustalenia stanu faktycznego niniejszej sprawy. W aktualnym stanie prawnym nie ma wymogu, aby czynności dowodowe przeprowadzone w postępowaniu karnym w każdym przypadku były powtarzane w postępowaniu podatkowym. Zdaniem Sądu wykorzystanie materiałów dowodowych przeprowadzonych i zgromadzonych w toku postępowania karnego, co do zasady nie narusza podstawowych zasad prowadzenia postępowania podatkowego, w tym zasady czynnego udziału strony w tym postępowaniu. Powtórzenie określonych czynności dowodowych przeprowadzonych w toku postępowania karnego, będzie konieczne jedynie wówczas, kiedy ocena tych dowodów dokonana w powiązaniu z materiałem dowodowym zebranym w postępowaniu podatkowym, uniemożliwia jednoznaczne i prawidłowe ustalenie stanu faktycznego w konkretnej sprawie podatkowej.

O jakie materiały może potencjalnie chodzić ? Wykorzystanie materiałów pochodzących z postępowania karnego jako dowodu z postępowaniu podatkowym (4) O jakie materiały może potencjalnie chodzić ? 1) protokół z zeznań świadka złożonych w toku postępowania karnego 2) protokół z przesłuchania odebranego w toku postępowania karnego od osoby, której w postępowaniu tym postawiono zarzuty karne 3) akt oskarżenia 4) wyrok karny skazujący 5) wyrok karny uniewinniający

Art. 11 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi: Wykorzystanie materiałów pochodzących z postępowania karnego jako dowodu z postępowaniu podatkowym (5) Art. 11 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi: Ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd administracyjny.