Uniwersytet Jagielloński wczoraj, dziś i jutro

Uniwersytet Jagielloński wczoraj

Powstanie uczelni Uniwersytet Jagielloński został założony przez Kazimierza III Wielkiego statutem fundacyjnym 12 V 1364 r. Akt ten nie tylko powoływał uczelnię i określał jej zadania, lecz także zawierał szereg postanowień, dotyczących struktury uczelni i uposażenia profesorów.

Oświadczenie króla zawarte w akcie „…w mieście naszym Krakowie wyznaczyć, obrać, ustanowić i urządzić miejsce, na którym by Studium Generale w każdym dozwolonym wydziale kwitnęło… Niechże więc tam będzie nauk przemożnych perła, aby wydawała męże dojrzałością rady znakomite, ozdobą cnót świetne i w różnych umiejętnościach biegłe”.

Początki działalności Król Kazimierz uzyskał zgodę ówczesnego papieża na utworzenie trzech wydziałów: sztuk wyzwolonych, medycyny i prawa bez wydziału teologicznego, tak prestiżowego w tamtych czasach. Zaraz po założeniu uczelni niektóre wykłady odbywały się prowizorycznie na Wzgórzu Wawelskim, inne prawdopodobnie w szkole przy Kościele Mariackim.

Niestety po śmierci króla w 1370 r. działalność uczelni zamiera. Kluczową rolę miał odgrywać wydział prawa, który miał, aż osiem katedr. Głównym celem utworzenia uczelni, były potrzeby państwa, któremu niezbędna była wysoko kwalifikowana kadra urzędnicza, z biegłą znajomością prawa. Niestety po śmierci króla w 1370 r. działalność uczelni zamiera.

Po prawie 30 latach przerwy uczelnią zajęła się królowa Jadwiga Adegaweńska. Dzięki jej staraniom Stolica Apostolska wydała zgodę na powstanie czwartego wydziału teologicznego, decydującego o prestiżu średniowiecznej uczelni. Przedwcześnie zmarła królowa zdążyła sporządzić testament, w którym przekazała swoje klejnoty na potrzeby uczelni. Odrodzenie uczelni

Akt odnowienia uniwersytetu w 1400 r. przez króla Władysława Jagiełłę. Przywilej nie był tylko powtórzeniem dawnego aktu wprowadzał nową, czterowydziałową organizację uczelni. Od tego czasu uczelnia nie przerwała swojej działalności.

Wykonawcą testamentu królowej Jadwigi był jej mąż Władysław Jagiełło. Ustawy króla Jagiełły otworzyły nowy rozdział w historii krakowskiej Alma Mater. W tej uczelni zrodziły się idee zarządu państwa. Uczelnia stała się jednym z najświetniejszych uniwersytetów w Europie.

Akademia Krakowska pamiętając jaką ogromną rolę odegrała królowa Jadwiga i król Władysław Jagiełło w rozwoju uczelni, upamiętniając ich dokonania przyjęła w 1818 r. nową nazwę Uniwersytet Jagielloński.

Złoty wiek Akademii Krakowskiej W XV i na początku XVI wieku Akademia Krakowska przeżywała okres rozkwitu. Studiowali na niej także studenci zagraniczni. Znana była krakowska szkoła matematyczna i astrologiczna. Kraków był ważnym ośrodkiem naukowym nauk alchemicznych, których uczyli profesorowie medycyny. Kolejnym władcom przyświecała idea kształcenia kadr dla dworu królewskiego i dla miast, co pozwalało wspomagać rozwój gospodarczy i umacniało pozycję państwa.

Rektorami uczelni w tym okresie byli m. in Rektorami uczelni w tym okresie byli m. in. Stanisław ze Skarbimierza i Paweł Włodkowic. Stanisław ze Skarbmierza był wybitnym prawnikiem, uważany był za twórcę polskiej szkoły prawa międzynarodowego. Podobnie Paweł Włodkowic zasłynął jako prawnik i obrońca interesów Polski w sporach z Krzyżakami.

Do wybitnych postaci tego okresu możemy zaliczyć: Kwalifikacje i potencjał intelektualny kadry profesorskiej były wówczas najwyższej próby, a poziom nauczania niezwykle wysoki. Do wybitnych postaci tego okresu możemy zaliczyć: Macieja Miechowitę, lekarza, pisarza medycznego alchemika, astrologa, historyka, geografa Jana z Głogowa, astronoma, matematyka, filozofa

Koniec okresu rozkwitu Ostatnią wybitną postacią tamtych czasów był wszechstronnie wykształcony Jan Brożek, matematyk, astronom, pisarz, medyk, rektor Akademii Krakowskiej.

Wybitni Studenci Alma Mater XV – XVII w. Mikołaj Kopernik 1491/1492 wybitny astronom Jan III Sobieski 1643 – 1646 przyszły król Polski

Wiek XVI i XVII - powolny upadek Krakowskiej Akademii Od ok. 1525 r. datuje się powolny upadek uczelni, widoczny głównie w spadku frekwencji młodzieży studiującej, zwłaszcza studentów cudzoziemskich, bojkot uczelni przez synów szlacheckich, zmiany w życiu umysłowym pod wpływem reformacji, ograniczenie przedmiotów humanistycznych.

Reformy Hugo Kołłątaja – XVIII w. Gruntowną reformę Akademii przeprowadza działający z ramienia Komisji Edukacji Narodowej Hugo Kołłątaj. Stworzył on wówczas nową strukturę organizacyjną uniwersytetu, który nosił wówczas nazwę Szkoły Głównej Koronnej.

Otwarto wówczas obserwatorium astronomiczne, kliniki, pierwsze laboratoria, powstał ogród botaniczny. Językiem wykładowym został ostatecznie język polski, a wykłady prowadzone były w duchu filozofii Oświecenia.

Najstarsze budynki uczelni Collegium Maius

Wnętrza Collegium Maius Stuba Communis czyli Izba Wspólna była jadalnią i miejscem spotkań profesorów

Libraria Sala Fizyki

Aula w Collegium Maius zwana także Jagiellońską

Collegium Iuridicum Collegium Nowodworskiego (Medicum) Collegium Minus

Collegium Novum Gmach został zbudowany w latach 80. XIX w. Neogotycki budynek jest siedzibą władz rektorskich Uniwersytetu. Fronton gmachu ozdabiają herby uczelni i jej fundatorów.

Uniwersytet Jagielloński dziś

Makieta Kampusu III UJ Niektóre z budynków przedstawionych na planie już wybudowano, część jest w trakcie budowy, pozostałe czekają na realizację.

Kampus III UJ

Kampus III UJ

Kampus III UJ Nowoczesne sale wykładowe

Kampus III UJ Wydziały Fizyki, Chemii wyposażone w najnowocześniejszy sprzęt.

Uniwersytet Jagielloński jutro

„Więcej znaczy rozum niż siła” Ale niezależnie od czasu i miejsca zawsze aktualna jest dewiza uczelni: „PLUS RATIO QUAM VIS” „Więcej znaczy rozum niż siła”

Koniec Opracował: Krzysztof Figiel Szkoła Podstawowa nr 34 w Krakowie