Wyrok NSA dnia z 20 października 2016 r. I FSK 1731/15 Likwidator spółki wykreślonej z KRS nie jest stroną postępowania - sędzia NSA Roman Wiatrowski   Wyrok NSA dnia z 20 października 2016 r. I FSK 1731/15

Stan faktyczny P. spółka z o.o. w likwidacji, została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego z dniem 8 grudnia 2011 r., a wpis o wykreśleniu uprawomocnił się w dniu 6 stycznia 2012 r. Sąd Rejonowy ustanowił likwidatora w osobie A. K. do przeprowadzenia uzupełniającego postępowania likwidacyjnego majątku pozostałego po spółce P. sp z o.o. A. K., działając jako likwidator w celu przeprowadzenia uzupełniającego postępowania likwidacyjnego majątku pozostałego po P. sp. z o.o. w likwidacji, wniósł o zwrot nadwyżki podatku od towarów i usług za okres.

Stanowisko organów NUS odmówił wszczęcia postępowania -uznał, że w przypadku rozwiązania spółki z o.o. i wykreślenia jej z rejestru handlowego przestaje istnieć podmiot zarejestrowany jako podatnik podatku od towarów i usług, korzystający z uprawnień i wypełniający obowiązki określone w przepisach podatkowych W ocenie organu spółka utraciła swój byt prawny z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o wykreśleniu jej z Krajowego Rejestru Sądowego- nie jest stroną w rozumieniu art. 133 i 134 O.p.

Stanowisko WSA Likwidator powołany do dokończenia czynności likwidacyjnych posiadał legitymację prawną do występowania o ewentualny zwrot podatku naliczonego, czy też nadpłatę podatkową. Z zasad neutralności i proporcjonalności należy wywieść, że tryby zwrotu VAT powinny umożliwiać podatnikowi odzyskanie w odpowiednich warunkach całej wierzytelności wynikającej z nadwyżki podatku VAT, co oznacza, że zwrot ma być dokonany w rozsądnym terminie, w drodze wypłaty środków pieniężnych lub w sposób równoważny oraz że w każdym razie ustalony sposób zwrotu nie może pociągać za sobą żadnego ryzyka finansowego dla podatnika.

Stanowisko WSA c.d. W sytuacji gdy likwidator w imieniu spółki w likwidacji złożył wniosek o zwrot podatku VAT i po przeprowadzeniu oceny jego zasadności zwrot będzie należny, pomimo że zlikwidował rachunek bankowy spółki i wskazał w związku z zakończonym procesem likwidacyjnym inny rachunek bankowy – organ podatkowy będzie zobowiązany do zwrotu środków.

Stanowisko NSA W świetle art. 133 § 1 Ordynacji podatkowej likwidator, ustanowiony do przeprowadzenia uzupełniającego postępowania likwidacyjnego majątku pozostałego po spółce wykreślonej już z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego nie jest stroną w postępowaniu podatkowym i - w związku z powyższym - nie jest uprawniony do wystąpienia do organu z żądaniem czynności zwrotu nadwyżki VAT, wykazanego w deklaracji zlikwidowanej spółki.

Stanowisko NSA c.d. Gdy spółka z o.o., z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o wykreśleniu jej z Krajowego Rejestru Sądowego, utraciła ona swój byt prawny, przez fakt ponownego powołania likwidatora w celu zlikwidowania pozostałego majątku rozwiązanej spółki, nie następuje reaktywacja jej bytu prawnego, co powoduje, że likwidator nie ma legitymacji do reprezentowania nieistniejącego podmiotu w postępowaniu podatkowym.

Stanowisko NSA c.d. Wykreślenie osoby prawnej z rejestru powoduje, że jej osobowość prawna wygasa w sposób definitywny bez możliwości jej reaktywacji. Skutki rozwiązania spółki dotyczą wartości majątkowych, stosunków między wspólnikami, działania organów, wartości niematerialnych i prawnych, które mogą nie zostać nigdy odtworzone, a po wykreśleniu spółki z rejestru, spółka ta nie może ich już odzyskać.

Pozostałe argumenty NSA Organ podatkowy nie ma możliwości zweryfikowania wysokości zwrotu, gdyż wykreślona z rejestru spółka, jako nieistniejąca, nie ma osobowości prawnej, ani zdolności prawnej, wobec czego nie może być podmiotem żadnego postępowania podatkowego – ani w zakresie żądania zwrotu, ani w zakresie sprawdzenia zasadności tego zwrotu. Neutralność podatku od towarów i usług musi być zawsze rozważana w stosunku do określonego podatnika tego podatku, w konkretnie odnoszących się do niego okolicznościach, a w sytuacji gdy podatnik ten przestał istnieć w sensie podmiotowym, spór o neutralność tego podatku, stał się bezprzedmiotowy.