Indywidualizacja obciążeń w treningu szybkościowym- na przykładzie zawodników w grze w piłkę nożną

Szybkość-zdolność do wykonywania ruchów w najkrótszych odcinkach czasu Szybkość-zdolność do wykonywania ruchów w najkrótszych odcinkach czasu.(J.Talaga)

W każdym zespole piłkarskim zaobserwujemy że niektórzy zawodnicy są szybcy , niektórzy zaś wolniejsi ale za to bardziej wytrzymali. Przykładowo jeżeli dla wszystkich zawodników z drużyny zastosujemy w treningu formę biegu ciągłego na 5 km u naszych zawodników zarejestrujemy przynajmniej trzy różne reakcje fizjologiczne:

Reakcja pierwsza-optymalna Reakcja pierwsza-optymalna. Dla części zawodników którzy dysponują predyspozycjami wytrzymałościowymi cel treningu(rozwinięcie zdolności wytrzymałościowych) został osiągnięty.

Reakcja druga- niedociążenie Reakcja druga- niedociążenie. U części zawodników którzy posiadają duże predyspozycje wytrzymałościowe ten rodzaj treningu był po prostu za lekki.

Reakcja trzecia-przeciążenie Reakcja trzecia-przeciążenie. Reakcje tą zaobserwujemy u graczy z predyspozycjami szybkościowymi. Zamiast kształtować u nich wytrzymałość tlenowa-zahamujemy jej rozwój i doprowadzimy do stanu przeciążenia organizmu niektórych zawodników.

Typy motoryczne graczy Typ szybkościowy Typ wytrzymałościowy

Typ szybkościowy Przewaga jednostek motorycznych szybko-kurczących się Przewaga włókien II b –(FTb) – szybko-kurczących się Przewaga jednostek motorycznych szybko-kurczących się Wysoka pojemność procesów beztlenowych Wysoka aktywność enzymów glikolitycznych Niska pojemność procesów tlenowych Komórki mięśniowe pobudzone są przez impulsy o dużej częstotliwości(Chmura)

Typ wytrzymałościowy Przewaga włókien typu I – (ST) – wolno-kurczących się Przewaga jednostek motorycznych wolno-kurczących się Wysoka pojemność procesów tlenowych Wysoka aktywność enzymów tlenowych Niska pojemność procesów beztlenowych Komórki mięśniowe pobudzone są przez impulsy o niskim progu pobudliwości i małej częstotliwości(Chmura)

Jak podzielić zawodników ze względu na typy motoryczne?

Zawodnicy wykonują trzykrotnie sprint na 30 m Zawodnicy wykonują trzykrotnie sprint na 30 m. Do analizy poddawany jest najlepszy czas z trzech prób. Obliczamy średnią arytmetyczną całej drużyny i tak: Zawodnicy poniżej średniej-typ szybkościowy Zawodnicy powyżej średniej- typ wytrzymałościowy

W wysiłkach o charakterze szybkościowym energia do pracy uzyskiwana jest przez dwa beztlenowe systemy energetyczne: 1.Beztlenowo-niemleczanowy 2.Beztelnowo- mleczanowy

System beztlenowo-niemleczanowy Jest to najbardziej EFEKTYWNY system-podczas wysiłku nie wytwarza się kwas mlekowy Nie jest on w pełni wykorzystywany we współczesnym treningu Głównym procesem do otrzymania energii w tym systemie jest rozkład fosfokreatyny

System beztlenowo-mleczanowy Jest on aktywowany wtedy kiedy przerwy w treningu są za krótkie lub wysiłek za długi Substratem energetycznym w tym systemie jest glikogen Obserwuje się znaczący wzrost kwasu mlekowego

My, jako trenerzy podczas treningu szybkościowego musimy dążyć do tego aby system beztlenowo mleczanowy nie doszedł do skutku.

Należy dążyć do systemu beztlenowo niemleczanowego który zapewnia nam optymalną bazę do rozwijania zdolności szybkościowych naszych zawodników

Jak tego dokonać???

Należy INDYWINDUALIZOWAĆ obciążenia i czas trwania aktywnego wypoczynku po każdym starcie.

Gracze typu szybkościowego potrzebują mniej czasu aktywnego wypoczynku po jednorazowym sprincie od graczy typu wytrzymałościowego.

Z czego to wynika???

Zróżnicowana struktura komórek mięśniowych Różne zasoby fosfagenowe Różna aktywność enzymów Różna dynamika regeneracji włókien mięśniowych

Aktywne przerwy wypoczynkowe między startami należy indywidualizować, do ustalenia ich długości może nam posłużyć tabelka z której łatwo obliczymy długość przerw wypoczynkowych dla obu typów graczy

Najczęściej popełniane błędy : Stosowanie zbyt krótkich przerw wypoczynkowych Stosowanie tych samych obciążeń dla obu typów zawodników Wznowienie wysiłku gdy gracz jest zmęczony: nie została odbudowana fosfokreatyna/wytwarza się kwas mlekowy Przekształcenie się treningu szybkościowego w trening szybkościowo-wytrzymałościowy

Dziękuję za uwagę Damian Szczygielski