Etyka zawodowa, czy wiem co to jest?

Etyka, etos, moralność Etyka  nauka o moralności, filozofia moralności, teoria naukowa, dotyczy rozmaicie ujętych faktów moralnych. Etos (gr. ethos  obyczaj)  styl życia pewnej określonej społeczności, oparty na przyjętej hierarchii wartości. Moralność  przedmiot etyki; całokształt norm, ocen, postaw i wzorców osobowych, które regulują stosunki społeczne.

Czym jest etyka zawodowa? Etyka zawodowa (zwana deontologią)  to zbiór norm i reguł, które stanowią: jakie są moralne powinności przedstawicieli danego zawodu; kto stoi na straży ich przestrzegania; jakie konkretnie sankcje (kary) mogą być zastosowane wobec sprawcy niewłaściwego czy nagannego zachowania.

Powiązanie między wartościami a etyką Czym są wartości? Wartości  to cechy, zachowania lub normy społeczne, które tworzą pewien system i powiązane są z potrzebami człowieka. Wartości hierarchicznie uporządkowane tworzą społeczny system wartości.

Najczęściej występujące rodzaje wartości: wartości społeczne (człowiek, rodzina); wartości ekonomiczne (praca, wolny rynek); wartości etyczne (dobro, prawda); wartości polityczne (wolność, pokój); wartości estetyczne (piękno); wartości zachowawcze (zdrowie, życie); wartości emocjonalne (sympatia, miłość); wartości materialne (stabilizacja finansowa).

Relacje pomiędzy etyką ogólną, a etyką zawodową Etyka (moralność) zawodowa nie jest czymś różnym ani sprzecznym w stosunku do moralności powszechnej. Jest przełożeniem ogólnospołecznych wymogów moralnych na język konkretnych warunków, sytuacji i zadań związanych z pracą zawodową.

Kodeks etyczny zawodu Kodeksem etycznym zawodu  nazywa się zbiór reguł, przepisów oraz procedur, które wyznaczają obowiązki moralne związane z wykonywaniem danego zawodu. Kodeks etyczny  wylicza uprawnienia przedstawicieli danego zawodu oraz rozstrzyga sytuacje konfliktowe, np.: którym wartościom w zaistniałych okolicznościach przyznać pierwszeństwo? jak reagować na pogwałcenie reguł uczciwej konkurencji, naruszenie zaufania itp.? jak rozwiązywać najistotniejsze dylematy, które pojawiają się w trakcie wykonywania czynności zawodowych?

Rola kodeksu etycznego w zawodach Kodeksy etyczne odgrywają ważną rolę w zawodach, których wykonywanie łączy się z dysponowaniem i ochroną zasobów i dóbr, mających duże znaczenie ogólnospołeczne. W Polsce takie zawody mają szczególny status prawny i nazywane są zawodami zaufania publicznego  termin ten występuje w art. 17 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i ma określone znaczenie prawne.

Zawody zaufania publicznego w Polsce Przykłady: zdrowie i życie (lekarz, farmaceuta, pielęgniarka, położna, psycholog itp.); wolność (sędzia, adwokat itp.); bezpieczeństwo (policjant, strażak, żołnierz, radca prawny itp.); oddziaływanie na osobowość (nauczyciel, duchowny, dziennikarz itp.). Zadanie dla uczniów: Wymieńcie po 1 (innym niż podane na slajdzie) zawodzie zaufania publicznego  uzasadnijcie swój wybór.

Czynniki decydujące o strukturze i charakterze etyki zawodowej Moralność pracowników  to czynnik budujący infrastrukturę etyczną, którego nie sposób przecenić. Jednym z najczęściej pojawiających się w etyce twierdzeń jest myśl, że „nie ma niedobrego, nieuczciwego przedstawiciela danego zawodu…, są tylko nieuczciwi ludzie”.

Zasady etyki w zawodzie 1. Zasada godnego zachowania 2. Zasada lojalności 3. Zasada rzetelności 4. Zasada zaufania 5. Zasada integralności (np. środowiska zawodowego) 6. Zasada staranności i odpowiedzialności

Postępowanie etyczne przedsiębiorstw Zachowania etyczne w działaniach firm przejawią się m.in. poprzez: tworzenie rzetelnego (wiarygodnego) wizerunku firmy; zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków pracy; zapewnienie adekwatnego do wkładu pracy i wykształcenia wynagrodzenia pracowników; sposób zarządzania firmą.

Zachowanie etyczne pracownika wobec pracodawcy  jak należy rozumieć? Zachowanie etyczne pracownika należy rozumieć, jako lojalność wobec firmy, wypełnianie poleceń przełożonego, uczciwość, rzetelność oraz przestrzeganie przyjętych norm społecznych i zawodowych, m.in. takich, jak: koleżeńskość, dbałość o dobrą atmosferę w zespole, nie rywalizowanie z innymi w sposób nieuczciwy itp.

Karta ćwiczeń Pytanie Odpowiedź Co oznacza dla Ciebie termin „zachowanie etyczne”? Z czym Ci się kojarzy zachowanie etyczne w życiu codziennym? Co oznacza dla Ciebie termin „etyka zawodowa”? Jakie treści powinny według Ciebie zawierać kodeksy etyczne? Jak rozumiesz pojęcie „tajemnica zawodowa”?

Bibliografia, netografia Jak zbudować kulturę etyczną w firmie. Etyczny biznes. Wydawca ICAN Institute, http://taxand.pl/attachments/Book/HBR_Jak%20zbudowa%C4%87%20kultur%C4%99%20etyczn%C4%85%20w%20firmie.pdf [dostęp: 24.05.2017]. Drzeżdżon W., Etyczne aspekty pracy zawodowej. Wybrane zagadnienia. Studia Gdańskie Wizje i rzeczywistość, t. X, http://www.studiagdanskie.gwsh.gda.pl/tom10/21-35_Drzezdzon.pdf [dostęp: 24.05.2017]. Przykładowe kodeksy etyczne: Zasady etyki zawodowej Funkcjonariusza Staży Pożarnej, http://www.pspkalisz.alte.pl/edc_media/Page/Ueinfo/TinyFiles/Zasadyetykizawodowejwpsp.pdf [dostęp: 24.05.2017]. Kodeks zawodowy informatyków. Polskie Towarzystwo Informatyczne http://www.pti.org.pl/KZI-Kodeks-zawodowy-informatykow-PTI-29-maja-2011-r2 [dostęp: 24.08.2016]. Kodeks etyki piekarza. Stowarzyszenie Rzemieślników Piekarstwa RP, http://www.stowarzyszeniepiekarzy.pl/stowarzyszenie/kodeks-etyki-piekarza.html [dostęp: 24.05.2017].