VII. Społeczność regionalna Opracowanie: Urszula Suwaj nauczycielka historii i wiedzy o społeczeństwie w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 6 w Szczecinie

VII. Społeczność regionalna Tematy lekcji; numery slajdów Nasz region; 3–5 Samorząd powiatowy i województwa; 6–10 Starostwo powiatowe; 11–17 Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa; 18–33 Tradycje naszej społeczności lokalnej; 34–37 Bibliografia; 38

Temat 1: Nasz region

Temat: Nasz region Katalog rodzajów informacji o regionie Propozycje zagadnień do uczniowskiego projektu edukacyjnego Warunki geograficzne: klimat, krainy, gleby, surowce, wody, pojezierza, jeziora, lasy, parki narodowe, parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody. Społeczeństwo: liczba ludności, struktura demograficzna, gęstość zaludnienia, przekrój zawodowy, mniejszości narodowe i etniczne. Życie kulturalne: tradycje regionalne, festiwale, koncerty, wydarzenia społeczno-kulturalne/projekty, kampanie, teatry dramatyczne, teatry lalek, filharmonie, muzea, galerie sztuki. Gospodarka: największe przedsiębiorstwa, dominujące zawody, wydarzenia gospodarcze, inwestycje w rozwój infrastruktury regionu.

Temat: Nasz region Katalog rodzajów informacji o regionie Nauka i oświata: liczba szkół wyższych i publicznych, liczba uczniów i studentów, osiągnięcia naukowe. Sport, turystyka i wypoczynek: kluby sportowe, baza sportowa i rekreacyjno-turystyczna, imprezy sportowe, uzdrowiska. Historia: Rejony Pamięci Narodowej, miejsca wydarzeń historycznych, zabytki, pomniki. „Portrety” ludzi zasługujących na miano „dumy województwa”, którzy swoją działalnością zawodową lub społeczną przyczynili się do rozwoju Pomorza Zachodniego, pomnażania jego dóbr materialnych i kulturalnych, a także do szeroko rozumianej promocji województwa w kraju i za granicą.

Temat 2: Samorząd powiatowy i województwa

Temat: Samorząd powiatowy i województwa Zadania samorządu powiatowego Powiat wykonuje zadania publiczne w zakresie: edukacji publicznej; promocji i ochrony zdrowia; pomocy społecznej; polityki prorodzinnej; wspierania osób niepełnosprawnych; transportu zbiorowego i dróg publicznych; kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami; kultury fizycznej i turystyki; geodezji, kartografii i katastru; administracji architektoniczno-budowlanej; gospodarki wodnej;

Temat: Samorząd powiatowy i województwa Zadania samorządu powiatowego cd. ochrony środowiska i przyrody; rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego; porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli; ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska; przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy; ochrony praw konsumenta; utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych; obronności; promocji powiatu; współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Temat: Samorząd powiatowy i województwa Zadania samorządu województwa Samorząd województwa wykonuje zadania w zakresie: edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego; promocji i ochrony zdrowia; kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami; pomocy społecznej; wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej; polityki prorodzinnej; modernizacji terenów wiejskich; zagospodarowania przestrzennego; ochrony środowiska;

Temat: Samorząd powiatowy i województwa Zadania samorządu województwa cd. transportu zbiorowego i dróg publicznych; kultury fizycznej i turystyki; ochrony praw konsumentów; obronności; bezpieczeństwa publicznego; przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy; działalności w zakresie telekomunikacji; ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

Temat 3: Starostwo powiatowe

Temat: Starostwo powiatowe Wybrane sprawy załatwiane w starostwie Zadania starostwa w dziedzinie komunikacji:  rejestracja pojazdów; wydawanie uprawnień do kierowania pojazdami; wydawanie zezwoleń na prowadzenie szkolenia kandydatów na kierowców i kierowców oraz nadzór nad nimi; wydawanie legitymacji instruktora.

Temat: Starostwo powiatowe Wybrane sprawy załatwiane w starostwie Zadania starostwa w dziedzinie dróg: budowa, remonty, oświetlenie dróg powiatowych, budowa chodników i ich utrzymanie przy drogach powiatowych; organizowanie sieci transportu publicznego między gminami. Zadania starostwa w dziedzinie geodezji: koordynowanie uzgodnień usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu; prowadzenie spraw z zakresu wywłaszczeń i zwrotów wywłaszczonych nieruchomości; ochrona gruntów rolnych.

Temat: Starostwo powiatowe Wybrane sprawy załatwiane w starostwie Zadania starostwa w dziedzinie edukacji: budowa, utrzymanie, remonty szkół ponadgimnazjalnych, specjalistycznych, artystycznych, zawodowych; władze powiatu mają wpływ na wybór dyrektora szkoły oraz wypłacają wynagrodzenie pracownikom tych placówek; budowa i utrzymanie powiatowych bibliotek, ośrodków kultury; prowadzenie powiatowych baz sportowo-rekreacyjnych.

Temat: Starostwo powiatowe Wybrane sprawy załatwiane w starostwie Zadania starostwa w dziedzinie budownictwa: przyjmowanie zawiadomień o rozpoczęciu robót, rejestracja książek obiektów budowlanych; przyjmowanie zgłoszeń m.in.: budowy ogrodzeń, reklam, obiektów małej architektury, rozbiórek i remontów obiektów budowlanych; wydawanie decyzji dla inwestorów o pozwolenie na budowę, zmianie sposobu użytkowania obiektu, użytkowanie obiektów, rozbiórka obiektów budowlanych, remonty obiektów; wydawanie zaświadczeń o samodzielności lokali mieszkaniowych i użytkowych; rejestracja dzienników budowy lub rozbiórki.

Temat: Starostwo powiatowe Wybrane sprawy załatwiane w starostwie Zadania starostwa w dziedzinie pomocy społecznej: budowa i utrzymanie ponadgminnych domów pomocy społecznej i kierowanie osób ubiegających się o przyjęcie do domu pomocy społecznej; prowadzenie powiatowych centrów pomocy rodzinie, oferujących wszechstronną pomoc i poradnictwo rodzinne; organizowanie opieki w rodzinach zastępczych, pomoc w integracji ze środowiskiem wychowankom domów dziecka czy zakładów dla nieletnich; współpraca z organizacjami społecznymi w sprawie pomocy osobom niepełnosprawnym.

Temat: Starostwo powiatowe Wydziały starostwa powiatowego – przykład Starostwo powiatowe w Goleniowie – wydziały: Wydział Architektury i Budownictwa; Wydział Komunikacji; Wydział Gospodarki Nieruchomościami; Wydział Oświaty, Kultury i Sportu; Powiatowy Rzecznik Konsumentów; Wydział Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa; Wydział Administracji i Bezpieczeństwa; Wydział Geodezji, Kartografii i Katastru; Powiatowy Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności; Wydział Dróg Powiatowych.

Temat 4: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Organami powiatu są: 1) rada powiatu; 2) zarząd powiatu. Rada powiatu jest organem stanowiącym i kontrolnym w powiecie. Kadencja rady trwa 5 lat, licząc od dnia wyborów. Jej skład pochodzi z wyborów bezpośrednich. W skład rady powiatu wchodzą radni w liczbie piętnastu w powiatach liczących do 40 000 mieszkańców oraz po dwóch na każde kolejne rozpoczęte 20 000 mieszkańców, ale nie więcej niż 29 radnych. Odwołanie rady powiatu przed upływem kadencji następuje w drodze referendum powiatowego. Jeżeli rada powiatu nie dokona wyboru zarządu w określonym terminie, ulega rozwiązaniu z mocy prawa.

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Rada powiatu obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego rady powiatu w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Uchwały rady i zarządu powiatu zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady (zarządu), w głosowaniu jawnym. Działalność organów powiatu jest jawna. Jawność działania organów powiatu obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady powiatu i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych. Rada powiatu może powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje do określonych zadań. Radni mogą tworzyć kluby radnych.

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Kompetencje rady powiatu: stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym statutu powiatu; wybór i odwołanie zarządu oraz ustalanie wynagrodzenia jego przewodniczącego; stanowienie o kierunkach działania zarządu powiatu oraz rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu; uchwalanie budżetu powiatu; rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium dla zarządu z tego tytułu; podejmowanie uchwał w sprawach wysokości podatków i opłat w granicach określonych ustawami; podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu;

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Kompetencje rady powiatu cd.: podejmowanie uchwał w sprawach współpracy ze społecznościami lokalnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych; uchwalanie powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego; uchwalanie powiatowego programu przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy; przyjmowanie programów rozwoju; dokonywanie oceny stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego i zabezpieczenia przeciwpowodziowego powiatu; podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów; podejmowanie uchwał w sprawach herbu powiatu i flagi powiatu.

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu. W skład zarządu powiatu wchodzą: starosta jako jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie. Rada powiatu wybiera zarząd w liczbie od 3 do 5 osób, w tym starostę i wicestarostę, w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów. Uchwała rady powiatu w sprawie nieudzielenia zarządowi absolutorium jest równoznaczna ze złożeniem wniosku o odwołanie zarządu. Rada powiatu może odwołać zarząd większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym. Rada powiatu może odwołać starostę z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium jedynie na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady. Odwołanie starosty następuje większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Kompetencje zarządu powiatu: przygotowywanie projektów uchwał rady; wykonywanie uchwał rady; opracowywanie programów rozwoju; gospodarowanie mieniem powiatu; wykonywanie budżetu powiatu; zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych; uchwalanie regulaminu organizacyjnego starostwa powiatowego. W realizacji zadań zarząd powiatu podlega wyłącznie radzie powiatu. Organizację wewnętrzną oraz tryb pracy zarządu określa statut powiatu. Zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego oraz jednostek organizacyjnych powiatu.

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i wojewódzktwa Organami samorządu województwa są: 1) sejmik województwa; 2) zarząd województwa. Sejmik województwa jest organem stanowiącym i kontrolnym województwa. Kadencja sejmiku województwa trwa 5 lat, licząc od dnia wyborów. W skład sejmiku województwa wchodzą radni wybrani w wyborach bezpośrednich w liczbie trzydziestu w województwach liczących do 2 000 000 mieszkańców oraz po trzech radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 000 mieszkańców. Odwołanie sejmiku województwa przed upływem kadencji rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum wojewódzkiego. Jeżeli sejmik województwa nie dokona wyboru zarządu województwa w określonym terminie, ulega rozwiązaniu z mocy prawa.

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Sejmik województwa obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego sejmiku w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Uchwały sejmiku województwa zapadają zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu jawnym lub jawnym imiennym. Radny obowiązany jest kierować się dobrem wspólnoty samorządowej województwa. Radny utrzymuje stałą więź z mieszkańcami oraz ich organizacjami, a w szczególności przyjmuje zgłaszane przez mieszkańców województwa postulaty i przedstawia je organom województwa do rozpatrzenia, nie jest jednak związany instrukcjami wyborców.

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Sejmik województwa może powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje do wykonywania określonych zadań. Radni mogą tworzyć kluby radnych działające na zasadach określonych w statucie województwa. Działalność organów województwa jest jawna. Jawność działania organów województwa obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje sejmiku województwa i posiedzenia jego komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów województwa i komisji sejmiku województwa.

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Kompetencje sejmiku województwa: stanowienie aktów prawa miejscowego, w szczególności: – statutu województwa, – zasad gospodarowania mieniem wojewódzkim, – zasad i trybu korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej; uchwalanie strategii rozwoju województwa; uchwalanie planu zagospodarowania przestrzennego; uchwalanie budżetu województwa; rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu województwa; podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu województwa;

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Kompetencje sejmiku województwa cd. uchwalanie przepisów dotyczących podatków i opłat lokalnych; uchwalanie „Priorytetów współpracy zagranicznej województwa”; podejmowanie uchwał w sprawie uczestnictwa w międzynarodowych zrzeszeniach regionalnych i innych formach współpracy regionalnej; wybór i odwołanie zarządu województwa oraz ustalanie wynagrodzenia marszałka województwa; rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu województwa; podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych województwa; podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów; uchwalanie przepisów dotyczących organizacji wewnętrznej oraz trybu pracy organów samorządu województwa.

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Zarząd województwa jest organem wykonawczym województwa. W skład zarządu województwa, liczącego 5 osób, wchodzą: marszałek województwa jako jego przewodniczący, wicemarszałek lub 2 wicemarszałków i pozostali członkowie. Sejmik województwa wybiera zarząd województwa, w tym marszałka województwa i nie więcej niż 2 wicemarszałków, w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów. Marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie zarządu województwa mogą być wybrani spoza składu sejmiku województwa. Uchwały zarządu województwa zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu zarządu w głosowaniu jawnym.

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Uchwała sejmiku województwa w sprawie nieudzielenia zarządowi województwa absolutorium jest równoznaczna ze złożeniem wniosku o odwołanie zarządu województwa. Sejmik województwa, po zapoznaniu się z wnioskiem komisji rewizyjnej i opinią regionalnej izby obrachunkowej w sprawie uchwały sejmiku województwa o nieudzieleniu zarządowi województwa absolutorium, może odwołać zarząd województwa większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym. Sejmik województwa może odwołać marszałka województwa z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium jedynie na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku. Odwołanie marszałka województwa następuje większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym.

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Kompetencje zarządu województwa: wykonywanie uchwał sejmiku województwa; gospodarowanie mieniem województwa; przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa; przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa i innych strategii rozwoju, planu zagospodarowania przestrzennego, regionalnych programów operacyjnych; organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego w innych krajach i z międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi; kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych; uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego.

Temat: Organy stanowiące i wykonawcze samorządu powiatowego i województwa Zarząd województwa wykonuje zadania województwa przy pomocy urzędu marszałkowskiego i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych lub wojewódzkich osób prawnych. Marszałek województwa organizuje pracę zarządu województwa i urzędu marszałkowskiego, kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje województwo na zewnątrz. Marszałek jest kierownikiem urzędu marszałkowskiego, zwierzchnikiem służbowym pracowników tego urzędu i kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych.

Temat 5: Tradycje naszej społeczności regionalnej

Temat: Tradycje naszej społeczności regionalnej Uniwersalny kalendarz świąt, tradycji i obyczajów Propozycje zagadnień do uczniowskiego projektu edukacyjnego Nowy Rok – 1 stycznia Święto Trzech Króli – 6 stycznia Dzień Babci i Dziadka – 21 stycznia Walentynki – 14 lutego Dzień Kobiet – 8 marca Niedziela Palmowa – marzec/kwiecień Wielkanoc – marzec/kwiecień Święto Flagi Państwowej – 2 maja Święto Konstytucji – 3 maja Dzień Matki – 26 maja

Temat: Tradycje naszej społeczności regionalnej Uniwersalny kalendarz świąt, tradycji i obyczajów Propozycje zagadnień do uczniowskiego projektu edukacyjnego cd. Boże Ciało – maj/czerwiec Zielone Świątki – maj/czerwiec Dzień Dziecka – 1 czerwca Dzień Ojca – 23 czerwca Święto Matki Bożej Zielnej – 15 sierpnia Święto Zmarłych – 1 listopada Święto Niepodległości – 11 listopada Wigilia – 24 grudnia Boże Narodzenie – 25 grudnia Sylwester – 31 grudnia

Temat: Tradycje naszej społeczności regionalnej Uniwersalny kalendarz świąt, tradycji i obyczajów Propozycje zagadnień do uczniowskiego projektu edukacyjnego cd. Inne święta lokalne: Święto ogórka; kaszy; miodu etc. Tradycje: Śmigus Dyngus (Wielkanoc); Kolędowanie (Boże Narodzenie); Ubieranie choinki (Boże Narodzenie); Chodzenie ze święconką (Wielkanoc); Święcenie ziół i kwiatów (15 sierpnia); Przygotowywanie określonych potraw z okazji świąt; Stroje regionalne; Legendy regionalne; Pieśni regionalne.

Bibliografia Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa. http://spow.goleniow.ibip.pl/public/?id=824 http://www.infor.pl/prawo/powiat/starostwo/253999,Co-zalatwimy-w-starostwie.html