Akredytacja - jakość i bezpieczeństwo opieki Jerzy Hennig Marcin Kalinowski Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia 1 1

Kłopoty z jakością 30-40% pacjentów nie otrzymuje rekomendowanej (evidence – based) opieki 20-25% zabiegów operacyjnych, zleconych badań czy leków jest zbędne (nie oparte o dowody naukowe) i potencjalnie szkodliwe Źródło: Schuster M, McGlynn E, Brook R. How good is the quality of health care in the United States? Milbank Q 1998; 76: 517-63.; Grol R. Successes and failures in the implementation of evidence-based guidelines for clinical practice. Med Care 2001; 39: (suppl 2) 46-54 8-12% pacjentów hospitalizowanych w UE cierpi z powodu zdarzeń niepożądanych Zakażenia związane z opieką zdrowotną Błędy związane z farmakoterapią Błędy chirurgiczne Błędy w diagnostyce …… Źródło: http://ec.europa.eu/health/ph_systems/patient_safety_en.htm 3

Kłopoty z jakością Bezpieczeństwo chirurgii Szacuje się, że 230 milionów zabiegów chirurgicznych (dużych) przeprowadza się corocznie Źródło: Weiser TG, Regenbogen SE, Thompson KD, et al. Lancet 2008;372:139-144.  Powikłania 3-17% (6.9 miliona – 39 milionów) Śmiertelności 0.4 do 0.8% (920 tysięcy - 1.8 miliona) Źródło: Kable AK, Gibberd RW, Spigelman AD. Int J Qual Health Care 2002;14:269-276 25% ankietowanych pacjentów UE (20% w Polsce) twierdzi, że doświadczyło zdarzenia niepożądanego SPECIAL EUROBAROMETER 327 sondaż opinii publicznej w krajach UE (badanie wrzesień – październik 2009, publikacja kwiecień 2010) 4

Części zdarzeń niepożądanych można uniknąć DOSTOSOWANIE DO STANDARDÓW AKREDYTACYJNYCH Wdrożenie skutecznych rozwiązań / narzędzi o udowodnionej przydatności (OKK, Higiena rąk, Zespół ds. jakości, Komitet terapeutyczny - receptariusz) Analiza własnej działalności klinicznej (przyczyny reoperacji, powtórnych hospitalizacji, zgonów, zgonów okołooperacyjnych) Standardy akredytacyjne koncentrują się na krytycznych obszarach funkcjonowania organizacji udzielającej świadczeń zdrowotnych 7

STANDARDY AKREDYTACYJNE są to najwyższe w kraju wymogi dotyczące bezpieczeństwa i jakości opieki, wypracowane przez środowisko medyczne, Radę Akredytacyjną zatwierdzone przez Ministra Zdrowia. W randze aktu prawnego Stanowią gotowe do wykorzystania narzędzie dla zarządzających służące kształtowaniu środowiska opieki i rezultatów działania 9

Akredytacja to … Usystematyzowany proces zewnętrznej oceny jednostek ochrony zdrowia. Akredytacja jest sprawdzonym i uznanym na świecie systemem oceny opieki zdrowotnej Tworzona w oparciu o doświadczenia szpitalnictwa Prowadzony w oparciu o powszechnie znane oraz opublikowane standardy. Nakierowany na stymulowanie poprawy jakości oraz bezpieczeństwa opieki. Ocena dotyczy placówki jako funkcjonalnej całości. Przeglądowi podlega pełne spektrum działalności klinicznej, zarządzania i administracji. 10

Akredytacja – zasady Dobrowolność Przegląd rówieśniczy (peer review) Autonomia (w podejmowaniu decyzji) Cykliczność oceny Samoocena (szpital) Zgodność z procedurą akredytacyjną Jawność i równość zasad oceny i podejmowania decyzji (te same zasady dla wszystkich, ocena wg pub. dost. standardów), 15

Akredytacja w Polsce - unormowania prawne Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o akredytacji w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2009 r. Nr 52,Poz. 418 z późn.zm.) Rozporządzenia wykonawcze do Ustawy: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 sierpnia 2009 r. w sprawie Rady Akredytacyjnej (DZ. U. z 2009 r., Nr 130, Poz.1074) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 sierpnia 2009 r. w sprawie procedury oceniającej spełnianie przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych standardów akredytacyjnych oraz wysokości opłat za jej przeprowadzenie (Dz. U. z 2009 r., Nr 150, Poz.1216) 16

Struktura organizacyjna systemu akredytacji w Polsce Minister Zdrowia – organ nadrzędny, który zatwierdza standardy akredytacyjne i udziela lub nie udziela akredytacji (wydaje certyfikat akredytacyjny) na podstawie rekomendacji Rady Akredytacyjnej. Rada Akredytacyjna – organ, powołany przez Ministra Zdrowia, który współpracuje z Ośrodkiem Akredytacyjnym CMJ przy tworzeniu i modyfikacji standardów akredytacyjnych, akceptuje i przedstawia Ministrowi Zdrowia standardy akredytacyjne, w drodze uchwały rekomenduje Ministrowi Zdrowia udzielenie bądź odmowę udzielenia jednostce opieki zdrowotnej akredytacji, propaguje ideę akredytacji. Ośrodek Akredytacyjny – Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia – jednostka, podległa Ministrowi Zdrowia, która opracowuje, aktualizuje i modyfikuje standardy akredytacyjne, prowadzi i koordynuje przeglądy akredytacyjne, propaguje ideę akredytacji. 17

Koszty przeprowadzenia procedury oceniającej* * Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 sierpnia 2009 r. w sprawie procedury oceniającej spełnienie przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych standardów akredytacyjnych oraz wysokości opłat za jej przeprowadzenie. (Dz.U. 2009 nr 150 poz. 1216) 19

Uzyskanie akredytacji Kierując się rekomendacją Rady Akredytacyjnej, której podstawą jest dokumentacja przekazana przez Ośrodek Akredytacyjny z przeprowadzonego przeglądu akredytacyjnego, Minister Zdrowia może: udzielić akredytację na okres 3 lat (wynik co najmniej 75% możliwej do uzyskania punktacji) odmówić udzielenia akredytacji (wynik poniżej 75%) Do publicznej wiadomości podawane są jedynie decyzje pozytywne, tj. o przyznaniu jednostce pełnej akredytacji. 20

22

Czynniki sukcesu w staraniu o uzyskanie akredytacji Zaangażowanie dyrektora placówki Zaangażowanie kierownictwa jednostki Wysiłek całej załogi Źródło: Raport „Proces akredytacji szpitali - badanie opinii kadry zarządzającej, CMJ, Kraków 2008 – opracowanie: Ewa Wójtowicz 23

Akredytacja w liczbach nie dla każdego 30

31 31 31

Akredytacja w liczbach stan na marzec 2014 32

WYZWANIE DLA AKREDYTACJI TO NIE TECHNOLOGIE ALE CZŁOWIEK Akredytacja wymusza zaangażowanie AKREDYTACJA ZMIENIA PRACĘ SZPITALA POPRZEZ MODYFIKOWANIE POSTAW I ZACHOWAŃ ZESPOŁU, WPROWADZANIE NOWYCH MODELI FUNKCJONOWANIA I PRACY ZESPOŁOWEJ WYZWANIE DLA AKREDYTACJI TO NIE TECHNOLOGIE ALE CZŁOWIEK 34

Co akredytacja daje pacjentom? AKREDYTACJA DAJE PACJENTOM BEZPIECZEŃSTWO - szpital identyfikuje ryzyko w działalności klinicznej i prowadzi nad nim nadzór Nadzór nad zdarzeniami niepożądanymi Analizy reoperacji, ponownych hospitalizacji, przedłużonych pobytów Analizy przebiegu znieczuleń, Analizy przebiegu reanimacji Analizy zgonów Wdrażanie Okołooperacyjnej Karty Kontrolnej Nadzór nad zakażeniami szpitalnymi Nadzór nad farmakoterapią ZWIĘKSZA SZANSE NA SKUTECZNOŚĆ LECZENIA – wyniki analiz działalności klinicznej przekładają się na wypracowanie właściwych standardów postępowania, leczenie prowadzone zgodnie z wytycznymi klinicznymi opartymi o dowody naukowe RESPEKTOWANIE PRAW I OCZEKIWAŃ PACJENTÓW 35

Co akredytacja daje personelowi? UPORZĄDKOWANIE, USYSTEMATYZOWANIE WIELU ELEMENTÓW PRACY, POPRAWA ORGANIZACJI PRACY, WZROST BEZPIECZEŃSTWA PRACOWNKÓW – np. poprawa dokumentowania opieki nad pacjentami, ustalenie odpowiedzialności za pacjenta podczas przekazywania opieki POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA W CODZIENNEJ PRACY – standardy zwięzłymi wskazówkami jak postąpić w danej sytuacji, ustalenie odpowiedzialności PROCES PRZYGOTOWANIA DO AKREDYTACJI KONSOLIDUJE ZESPÓŁ SZPITALA ZMIANA ŚWIADOMOŚCI ZAANGAŻOWANIE W CIĄGŁE DOSKONALENIE - praca w zespołach problemowych, opracowywanie standardów leczenia, poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań i możliwości zwiększenia efektywności leczenia i bezpieczeństwa pacjentów 36

Co akredytacja daje szpitalowi? UMACNIANIE WIARYGODNOŚCI I WIZERUNKU OBNIŻENIE KOSZTÓW FUNKCJONOWANIA – np. obniżenie wskaźnika zakażeń miejsca operowanego w wyniku wdrożenia standardów okołozabiegowej profilaktyki antybiotykowej POSIADANIE STATUSU SZPITALA AKREDYTOWANEGO ZOBOWIĄZUJE DO CIĄGŁEGO DOSKONALENIA, DBANIA O JAKOŚĆ – nie można spocząć na laurach LEPSZA POZYCJA NEGOCJACYJNA Z PŁATNIKIEM PUBLICZNYM – w związku z Zarządzeniem Prezesa NFZ z dnia 23 stycznia 2014 r. w sprawie określenia kryteriów oceny ofert w postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej SZANSA SPRAWDZENIA SIĘ - ocena przez zewnętrznych ekspertów 37

SŁUŻY POPRAWIE JAKOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA W OCHRONIE ZDROWIA Co akredytacja daje systemowy ochrony zdrowia? JEDNO Z WAŻNIEJSZYCH NARZĘDZI WPROWADZANIA POSTĘPU W SYSTEMIE OCHRONY ZDROWIA SŁUŻY POPRAWIE JAKOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA W OCHRONIE ZDROWIA 38