TECHNOLOGIA I ORGANIZACJA ROBÓT BUDOWLANYCH W02 – PROCES INWESTYCYJNY

Zarządzanie przedsięwzięciem inwestycyjnym- definicje Zarządzanie przedsięwzięciem inwestycyjnym można określić jako „kompleksowe planowanie, koordynowanie i kontrolowanie projektu od fazy koncepcji po ukończenie, którego celem jest wypełnienie wymogów klienta dla potrzeb stworzenia funkcjonalnie i finansowo wykonalnego projektu ukończonego terminowo i zgodnie z wymaganymi normami jakościowymi” CIOB Wielka Brytania 1979r. Chartered Institute of Building

Zarządzanie przedsięwzięciem inwestycyjnym- definicje (cd.) „Zarządzanie projektem jest stosowaniem wiedzy, umiejętności, narzędzi i technik do czynności projektowych w celu wypełnienia wymogów projektu” PMBOK Project Management Book of Knowledge

Zarządzanie przedsięwzięciem inwestycyjnym- definicje (cd.) „Planowanie, monitorowanie i kontrolowanie wszystkich aspektów przedsięwzięcia inwestycyjnego i monitorowanie wszystkich jego uczestników w celu osiągnięcia celów projektów w terminie i zgodnie z ustalonym kosztem, jakością i wykonaniem” PRINCE2 Projects In a Controlled Environment

Zarządzanie przedsięwzięciem inwestycyjnym- definicje (cd.) „Zarządzanie przedsięwzięciem inwestycyjnym to pełny zestaw zadań, technik, narzędzi stosowanych w toku realizacji projektu” DIN 69901 Deutsches Institut für Normung.

Struktura zarządzania przedsięwzięciem inwestycyjnym FAZA KONCEPCYJNA ETAP ANALIZY WYKONALNOŚCI ETAP PLANOWANIA STRATEGII WYKONANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA ETAP POPRZEDZAJĄCY BUDOWĘ ETAP REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA ODDANIE DO EKSPLOATACJI, INSTRUKCJE OBSŁUGI I KONSERWACJI ETAP PRZEKAZANIA DO EKSPLOATACJI OBIEKTU ETAP UKOŃCZENIA, PRZEKAZANIA I UŻYTKOWANIA

Faza koncepcyjna Kluczowe pytania fazy koncepcyjnej to: Dlaczego projekt jest potrzebny? Jaki jest możliwie najlepszy sposób spełnienia zapotrzebowania? (budowa obiektu nowego, przebudowa istniejącego, itp.) Jakich korzyści oczekuje się od projektu? Jakie są opcje inwestycyjne/finansowe? Jakie ryzyka dotyczące zagospodarowania można przewidzieć na tym etapie?

Faza koncepcyjna Kierownik Projektu Kierownicy projektu mogą się rekrutować z różnych środowisk, ale będą musieli posiadać umiejętności i kompetencje niezbędnie do zarządzania wszystkimi aspektami projektu od fazy koncepcyjnej po użytkowanie. Rolę tę może pełnić członek przedsiębiorstwa klienta lub osoba powołana z zewnątrz.

Etap analizy wykonalności ZARYS ZAŁOŻEŃ PROJEKTU, STUDIUM WYKONALNOŚCI, WYBÓR I POSZUKIWANIE LOKALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA, ZAŁOŻENIA PROJEKTU, SZCZEGÓŁOWE ZAŁOŻENIA PROJEKTU,

Etap analizy wykonalności OCENA FINANSOWANIA INWESTYCJI UZASADNIENIE PROJEKTU ZE WZGLĘDU NA UWARUNKOWANIA RYNKU, DECYZJA O DALSZEJ REALIZACJI, PLAN REALIZACJI PROJEKTU, LISTA KONTROLNA PLANU REALIZACJI PROJEKTU.

Etap analizy wykonalności Opracowanie zarysu założeń projektu

Etap analizy wykonalności Zależność pomiędzy zakresem a kosztem zmiany

Etap planowania strategii wykonania przedsięwzięcia STRUKTURA ZESPOŁU PROJEKTOWEGO: Zespół wewnętrzny klienta, Kierownik projektu Zespół projektowy: architekci, inżynierowie różnych branż, technolodzy Konsultanci ds. ekspertyz ilościowych, rozwoju, urbanistyki, zagadnień prawnych, wyceny, ubezpieczeń, finansów, itp. Wykonawcy i podwykonawcy

Etap planowania strategii wykonania przedsięwzięcia KOLEJNE ETAPY PLANOWANIA STRATEGII WYKONANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA: DOBÓR ZESPOŁU PROJEKTOWEGO, ZARYS OGÓLNY WYKONANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA, ORGANIZACJA I KONTROLA PROJEKTU, PRZEPŁYWY INFORMACJI, PLANOWANIE PROJEKTU

Etap planowania strategii wykonania przedsięwzięcia PLANOWANIE PROJEKTU: Należy wykonać harmonogram główny, uwzględniając możliwość wystąpienia opóźnień w czynnościach takich jak: uzyskanie ustawowych pozwoleń, konsultacjach zewnętrznych i zapytaniach, negocjacjach prawnych i finansowych, pozostałych negocjacjach ze stroną trzecią. Należy również przygotować szczegółowe programy dotyczące każdego etapu projektu.

Etap planowania strategii wykonania przedsięwzięcia KOLEJNE ETAPY PLANOWANIA STRATEGII WYKONANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA: PLANOWANIE KOSZTÓW, KONTROLA KOSZTÓW, POSTĘPOWANIE PRZETARGOWE

Etap planowania strategii wykonania przedsięwzięcia POSTĘPOWANIE PRZETARGOWE: Tradycyjne – wykonawca buduje według ustalonego zakresu robót po cenie ryczałtowej Projekt i budowa – wykonawca odpowiada za całość na podstawie dokumentu określającego wymagania klienta Zarządzanie kontraktem – zespół projektowy + wykonawca ds. zarządzania (budowa) Zarządzanie budową

Etap planowania strategii wykonania przedsięwzięcia POSTĘPOWANIE PRZETARGOWE (właściwości opcji alternatywnych) Charakterystyka Trad. P+B ZK ZB Podział odpowiedzialności Średni Ogran. Duży Rozmiary rynku Średnie Duże Określenie pewności kosztów Potrzeba wczesnego definiowania wymagań klienta Nie Tak Porady ekspertów podczas oprac. Założeń projektowych Szybkość mobilizacji Wolna Szybka

Etap planowania strategii wykonania przedsięwzięcia POSTĘPOWANIE PRZETARGOWE (właściwości opcji alternatywnych) Charakterystyka Trad. P+B ZK ZB Elastyczność we wprowadzaniu zmian Umiar Ogran. Dobra Dostępność standardowej dokumentacji Tak Ogran Możliwość stopniowego opracowywania propozycji Monitorowanie kosztów Dobre Niskie Wkład wiedzy budowlanej w projekt Średni Duży

Etap planowania strategii wykonania przedsięwzięcia POSTĘPOWANIE PRZETARGOWE (właściwości opcji alternatywnych) Charakterystyka Trad. P+B ZK ZB Zarządzanie programem tworzenia projektów Niskie Dobre Wpływ na wybór wykonawców Ogran Brak Dobry Zapewnienie monitoringu jakości prac Średnie Możliwość wykorzystania przepływów gotówki przez wykonawcę Tak Nie Skłonność do konfrontacji Wysoka Średnia Min

Etap planowania strategii wykonania przedsięwzięcia KOLEJNE ETAPY PLANOWANIA STRATEGII WYKONANIA PRZEDSIĘWZIĘCIA: POWOŁYWANIE ZESPOŁU PROJEKU, PARTNERSTWO, POSTĘPOWANIE PRZETARGOWE Z UWZGLĘDNIENIEM PARTNERSTWA PUBLICZNO – PRYWATNEGO.

Etap poprzedzający budowę Oczekiwania klienta: sfinalizowanie przez zespół projektowy założeń projektu, uzgodnienie rozwiązania gwarantującego optymalną wartość, opracowanie projektu wykonawczego – efektywnego i adekwatnego do przewidzianych kosztów.

Etap poprzedzający budowę – zarządzanie projektowaniem N tym etapie kierownik projektu organizuje zespól projektowy którego zadaniem jest opracowanie planu zarządzanie projektem. Plan powinien obejmować: kto co robi i kiedy, zestaw rozmiar i format schematów, przygotowanych przez każdą z dyscyplin, każdego specjalistę, powiązania ze współzależnymi systemami CAD, transfer danych – technologie informatyczne,

Etap poprzedzający budowę – zarządzanie projektowaniem Plan powinien obejmować: (CD) szacunkowe wartości roboczogodzin przepracowane przez projektantów, monitorowanie wydatków zasobów projektowych, harmonogramy informacji, przekazań, Procedury zmian projektowych, ustalenie dat weryfikacji w harmonogramie projektowym (zgodność z założeniami, koszty, zagadnienia BHP, kompletność dokumentacji przetargowej).

Etap poprzedzający budowę – zarządzanie działaniami konsultantów

Etap poprzedzający budowę – uzgodnienia i pozwolenie na budowę Zgodność z planem zagospodarowania przestrzennego (zadania kierownika projektu): pozwolenie na budowę, harmonogram (należy uwzględnić możliwość wystąpienia opóźnień w uzyskaniu pozwolenia), negocjacje – z władzami, prezentacje, odmowa i odwołania.

Etap poprzedzający budowę – uzgodnienia i pozwolenie na budowę

Etap poprzedzający budowę Postpowanie przetargowe, wprowadzenie wykonawcy, zebranie poprzedzające rozpoczęcie robót, wynagrodzenia, zarządzanie jakością, rozstrzyganie sporów.

Etap realizacji przedsięwzięcia Celem klienta jest dążenie do zagwarantowania bezpiecznego ukończenia budowy/przedsięwzięcia w ramach celów określonych w poprzednich etapach.

Etap realizacji przedsięwzięcia – jednostki uczestniczące Klient, Kierownik projektu, Zespół projektantów, Konsultant ds. kosztów, Generalny wykonawca, Kierownik budowy, Podwykonawcy i dostawcy, Inni uczestnicy (np.: inspektor nadzoru bud.).

Etap realizacji przedsięwzięcia – zadania Integracja zespołów zarządzających i realizujących przedsięwzięcie, BHP, Systemy zarządzania ochroną środowiska naturalnego, Formalności kontrolne, Formalności związane z rozpoczęciem budowy, Systemy kontroli i monitorowania

Etap realizacji przedsięwzięcia – zadania Program realizacji robót budowlanych, Inżynieria wartości (możliwie najlepsze rozwiązanie ze względu na koszty), Zarządzanie łańcuchem dostaw, Rejestr ryzyk, Analiza porównawcza Kontrolowanie zmian i modyfikacji, Nadzór robót, Sprawozdawczość, Współpraca z instytucjami lokalnymi.

Oddanie do eksploatacji, instrukcje obsługi i konserwacja Instrukcje obsługi i utrzymania, Płatności, Sprawozdanie z robót. SZERZENIE MOŻLIWIE NAJLEPSZYCH PRAKTYK JEST OBOWIĄZKIEM NAS WSZYSTKICH

PRZEKAZANIE OBIEKTU DO EKSPLOATACJI Należy zapewnić nie zbędną ilość czasu potrzebną na wykonanie testów wszystkich urządzeń i instalacji. Nie zawsze jest na to czas ponieważ etap ten znajduje się na końcu procesu i częsta na jego prawidłowe i całościowe przeprowadzenie braknie czasu.

Etap ukończenia przekazywania i urzytkowania Sprawdzenie zgodności parametrów eksploatacyjnych obiektu, Użytkowanie obiektu (zgodnie z założeniami), Raport z ukończenia realizacji przedsięwzięcia, Analiza i audyt powykonawczy, Analiza kosztów i czasu, Aspekty zarządzania zasobami ludzkimi w projekcie, Studium wykonani, Wnioski z realizacji przedsięwzięcia.

ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘWZIĘCIEM BUDOWLANYM Eric Stokes Saleem Akram Ascot, Salford, 2008r. BIBLIOTEKA MENADŻERÓW BUDOWLANYCH PREZENTACJA ZOSTAŁA OPRACOWANA NA PODSTAWIE KSIĄŻKI

TECHNOLOGIA I ORGANIZACJA ROBÓT BUDOWLANYCH W02 – UCZESTNICY PROCESU INWESTYCYJNEGO

UCZESTNIKAMI PROCESU INWESTYCYJNEGO SĄ: inwestor, inspektor nadzoru, biuro projektowe (lub inna jednostka projektująca), przedsiębiorstwa budowlane, dostawcy.

INWESTOR Inwestorem nazywamy jednostkę organizacyjną dysponującą środkami finansowymi na realizację inwestycji. W zakres obowiązków inwestora wchodzi: opracowanie danych wyjściowych do projektowania, zlecenie opracowania dokumentacji technicznej zamierzonego przedsięwzięcia inwestycyjnego i załatwienie wszystkich formalności związanych z jej zatwierdzeniem, zapewnienie finansowania budowy, powierzenie wykonania budowy przedsiębiorstwu lub zorganizowanie własnego wykonawstwa, dostarczenie wykonawcy dokumentacji technicznej, przekazanie wykonawcy placu budowy, nadzorowanie prowadzonych robót i ich odbieranie częściowe oraz przeprowadzenie odbioru gotowej budowli, dostarczenie urządzeń wyposażenia technologicznego budowli.

INSPEKTOR NADZORU NA ETAPIE PRZYGOTOWANIA INWESTYCJI POWINIEN: zapoznać się z dokumentacją projektowo-kosztorysową i technologiczno-organizacyjną przedsięwzięcia inwestycyjnego, a w szczególności najbliższego zadania; W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lub usterek obowiązany jest powiadomić o tym inwestora, zapoznać się z umową na wykonanie robót, ewentualnie konsultować ją przed zawarciem z wykonawcą, zaznajomić się z planami finansowymi budowy i sprawdzić czy jest on zgodny z dokumentacją organizacyjną, rozeznać teren budowy, rozpoznać stan prawny, istniejące przeszkody i ewentualne kolizje pomiędzy istniejącymi urządzeniami i wznoszoną budowlą, przekazać w imieniu inwestora teren budowy wykonawcy, uzgodnić z wykonawcą projekty technologiczno-organizacyjne budowy, a w szczególności plan zagospodarowania budowy, sprawdzić prawidłowość wytyczenia poszczególnych budowli.

W CZASIE REALIZACJI BUDOWLI INSPEKTOR JEST ZOBOWIĄZANY: sprawdzać zgodność wykonywanych robót z projektem, harmonogramem robót i warunkami technicznymi wykonania, kontrolować zgodność wykonywanych robót z zezwoleniem na budowę i zasadami bhp, rozstrzygać samemu lub przy pomocy rzeczoznawców sprawy techniczne wynikłe w trakcie wykonywania robót, kontrolować obmiary robót, przygotowywać decyzje inwestora w sprawach robót dodatkowych, brać udział w komisjach odbioru robót, dokonywać odbiorów częściowych i sprawdzać rachunki wykonawców. Przy odbiorze końcowym inspektor nadzoru przygotowuje dokumentację budowy i bierze udział w pracach komisji odbioru, jako strona rozliczona na równi z wykonawcą robót. Po zakończeniu odbioru dopilnowuje usuwanie usterek stwierdzonych przez komisję odbioru.

BIURA PROJEKTOWE Prace projektowe w cyklu inwestycyjnym wykonują w Polsce biura projektów lub pracownie projektowe. Te ostatnie działają przy przedsiębiorstwach wykonawczych, jednostkach administracji terenowej lub różnego rodzaju spółki. Biura projektowe bywają na ogół wyspecjalizowane w projektowaniu określonego typu obiektów (np. budownictwa ogólnego, przemysłowego, komunikacyjnego itp.). Działalność biura projektowego obejmuje opracowanie: założeń techniczno-ekonomicznych inwestycji, projektów technicznych (inwestycyjnych, remontowych, adaptacyjnych lub modernizacyjnych), sprawowanie nadzoru autorskiego podczas realizacji własnych projektów.

PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWLANO-MONTAŻOWE Przedsiębiorstwa budowlano-montażowe są podstawowymi jednostkami wykonawstwa inwestycyjnego. Prowadzą one roboty budowlane łącznie z wyposażeniem instalacyjnym oraz montażem urządzeń technologicznych.

PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWLANO-MONTAŻOWE – KIEROWNIK BUDOWY 1/4 Podstawowe obowiązki kierownika budowy wymienione w Prawie budowlanym to: złożenie oświadczenia o przyjęciu obowiązków kierowania budową oraz protokolarne przejęcie od inwestora placu budowy; zapewnienie wykonania odpowiedniego zabezpieczenia i odgrodzenia terenu budowy oraz umieszczenie tablicy informacyjnej budowy; przed rozpoczęciem budowy sporządzenie lub zapewnienie sporządzenia planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (kierownik odpowiada za jego treść i podpisuje); zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu (po wytyczeniu geodeta dokonuje wpisu w dzienniku budowy); kierowanie budową w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę oraz przepisami, w tym techniczno-budowlanymi i dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy;

PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWLANO-MONTAŻOWE – KIEROWNIK BUDOWY 2/4 prowadzenie dokumentacji (w tym dziennika budowy), a po zakończeniu prac przygotowanie dokumentacji powykonawczej; wstrzymanie robót w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia nna budowie oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym inwestora; realizacja zaleceń wpisanych (przez inspektora nadzoru, projektanta) do dziennika budowy; zgłaszanie inwestorowi (inspektorowi nadzoru inwestorskiego) do sprawdzenia lub odbioru zakończonych robót ulegających zakryciu bądź zanikających zapewnienie wykonania wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru – kierownik budowy musi pamiętać o konieczności sprawdzenia szczelności instalacji gazowej, pomiarach instalacji elektrycznej, odgromowej, o odbiorach przyłączy;

PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWLANO-MONTAŻOWE – KIEROWNIK BUDOWY 3/4 po zakończeniu robót zgłoszenie inwestorowi wybudowanego obiektu do odbioru (wpisem do dziennika budowy), uczestniczenie w czynnościach odbiorowych i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad; przekazanie inwestorowi oświadczenia o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami; przekazanie inwestorowi oświadczenia o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także – w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu.

PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWLANO-MONTAŻOWE – KIEROWNIK BUDOWY 4/4 Funkcję kierownika budowy może pełnić tylko osoba z uprawnieniami budowlanymi do kierowania robotami budowlanymi. Kierownik budowy może też występować do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli uzna, że są one potrzebne dla zwiększenia bezpieczeństwa robót lub usprawnienia budowy domu.

DOSTAWCY Istotną funkcją w realizacji inwestycji, szczególnie przemysłowych jest zapewnienie terminowego spływu wyposażenia. Budowy wymagają zaopatrzenia w materiały budowlane, wyroby budowlane oraz urządzenia i wyposażenie, bez którego nie jest możliwa eksploatacja wznoszonej budowli. Zaopatrzenie budowy we wbudowywane materiały, elementy i wyroby budowlane organizują przedsiębiorstwa wykonawcze. Natomiast maszyny i sprzęt ruchomy i specjalny obowiązany jest przeważnie dostarczyć inwestor. Funkcję tę powierza on dostawcy, a przy bardziej zróżnicowanym wyposażeniu powołuje generalnego dostawcę, który organizuje całość dostaw.

DOSTAWCY – cd. W zasadzie dostawcy przekazują wyposażenie generalnemu wykonawcy lub generalnemu realizatorowi inwestycji, do których należy magazynowanie dostaw na placu budowy, koordynacja, instalowanie wyposażenia i rozruch. W niektórych krajach istnieją instytucje generalnego dostawcy działających niezależnie od generalnego wykonawcy. Do zadań dostawcy należy złożenie odpowiednich zamówień w terminach wymaganych przez wytwórców, tak by wyposażenie mogło przyjść na budowę zgodnie z wymaganym harmonogramem budowy.