SKŁAD I ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA Wykonały: Dorota Pieczywek Aleksandra Kuźniewska
Coś i nic, czyli – co to jest POWIETRZE W starożytności powietrze uważano za jeden z czterech żywiołów, obok ognia, ziemi i wody. Arystoteles, filozof grecki, nadał mu nazwę PNEUMA, oznaczającą oddech wiatru, a także ducha lub duszę. Jeszcze w XVIII wieku każdy gaz nazywano powietrzem. Nie umiano badać gazów, a ze względu na różnice w ich właściwościach mówiono o różnych rodzajach „powietrza”. Pierwszej analizy powietrza dokonał w 1774 roku Antoine Laurent Lavoisier, przeprowadzając długotrwałe i żmudne doświadczenie. Wydzielił on z powietrza gaz podtrzymujący palenie i przydatny do oddychania. Nadał mu nazwę oxygenium ( gr. oksy- kwaśny i gennao – rodzę), gdyż uważał, że każdy kwas musi ten pierwiastek zawierać. Polska nazwa „tlen”, nadana przez Jana Oczapowskiego, wywodzi się od słowa „tlić”, ale wcześniejsza polska nazwa „kwasoród” wywodziła się z oxygenium i została wprowadzona przez Jędrzeja Śniadeckiego. Drugi składnik powietrza nazwał Lavoisier (gr. azotikos – niepotrzymujący życia). A.L. Lavoisierowi zawdzięcza się rozwój chemii, która stała się prawdziwą nauką opartą na faktach stwierdzonych doświadczalnie, a nie domniemaniach i niesprawdzonych teoriach. Również w 1774 roku Joseph Priestley odkrył tlen i przeprowadził próbę oddychania otrzymanym przez siebie gazem. W tym samym czasie prace nad składem powietrza prowadził Karl Wilhelm Scheele, chemik i aptekarz szwedzki, który również stwierdził obecność tlenu w powietrzu. Wszystkie te doświadczenia pozwoliły stwierdzić, że powietrze jest mieszaniną jednorodną gazów, z których najważniejsze to tlen i azot.
Właściwości powietrza Powietrze jest mieszaniną jednorodna gazów. Jest bezbarwne, nietoksyczne, bez smaku i zapachu, słabo rozpuszcza się w wodzie( w temperaturze 200C, pod ciśnieniem 1013 hPa w 1 m3 rozpuszcza się 0,0288 m3 powietrza). W warunkach normalnych (00C, czyli 273 K oraz ciśnienie 1013 hPa) masa 1 m3 powietrza wynosi 1,29 kg. Powietrze można skroplić. Ciekłe powietrze jest cieczą o barwie jasnoniebieskiej i gęstości trochę mniejszej od gęstości wody.
SKŁAD POWIETRZA Składniki stałe: AZOT 78% TLEN 20,95% ARGON, NEON, HEL, METAN, KRYPTON, WODÓR I INNE 1% Składniki zmienne: para wodna (ok. 0-4%) dwutlenek węgla (ok. 0,02-0,04%) dwutlenek siarki dwutlenek azotu ozon składniki mineralne: pył, sadza składniki organiczne: drobnoustroje zarodniki roślin
TLEN Tlen jest najbardziej rozpowszechnionym pierwiastkiem na Ziemi. Występuje w stanie wolnym w dwóch odmianach alotropowych: Tlen dwuatomowy – O2 Tlen trójatomowy – ozon O3 oraz w stanie związanym. Tlen wchodzi w skład licznych skał, piasku, minerałów, wody oraz organizmów żywych. Stanowi około 63% masy człowieka.
OBIEG TLENU W PRZYRODZIE
SPALANIE WĘGLA W TLENIE WĘGIEL + TLEN → TLENEK WĘGLA (IV)
SPALANIE SIARKI W TLENIE SIARKA + TLEN→ TLENEK SIARKI (IV)
SPALANIE MAGNEZU W TLENIE MAGNEZ + TLEN → TLENEK MAGNEZU
Właściwości tlenu TLEN – niemetal: gaz bezbarwny bezwonny słabo rozpuszcza się w wodzie łączy się z metalami i niemetalami, dając tlenki podtrzymuje spalanie, sam się nie pali ( żarzące się łuczywko do zebranego w probówce tlenu zapala się jasnym płomieniem)
AZOT – główny składnik powietrza Azot znajdujący się w powietrzu nie jest tak aktywny chemicznie jak tlen. W stanie wolnym jest gazem bezbarwnym i bez zapachu. Duże ilości azotu spotykamy w organizmach zwierzęcych i roślinnych pod postacią białek. Zastosowanie: nawozy sztuczne Materiały wybuchowe tworzywa syntetyczne
DWUTLENEK WĘGLA Jest to związek chemiczny, który powstaje z procesów spalania substancji organicznych. W czystym powietrzu jest go 0,03%.
ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA Źródła zanieczyszczeń: 1. Pojazdy silnikowe 2. Przemysł ciężki: huty metali, krematoria, fabryki itp. 3. Spalanie paliw kopalnych, topienie metali, wytwarzanie kwasu siarkowego. Skutki zanieczyszczeń: *1. Pogorszenie stanu zdrowia człowieka: podrażnienie oczu, nosa i gardła choroby układu oddechowego ataki serca wzrastające ryzyko raka zmniejszenie zdolności koncentracji *2. Niszczenie budynków wapienno-piaskowych *3. Kwaśne deszcze *4. Smog ozonowy *5. Niszczenie plonów, zakwaszanie gleb *6. Wymieranie drzew *7. Zanieczyszczanie wody 1 2,3 *2 *6 *3 *7 *1 *5