NIE DAJ SIĘ CZERNIAKOWI Materiały opracowała: Beata Gruszecka

Co to jest czerniak? Czerniak jest nowotworem złośliwym skóry. Może pojawiać się na skórze, ale także w obrębie ust, nosa oraz gałki ocznej. Czerniak charakteryzuje się agresywnym wzrostem oraz możliwością tworzenia przerzutów, które są trudne w leczeniu. Tymczasem, usunięcie czerniaka, kiedy choroba nie jest jeszcze zaawansowana pozwala na wyleczenie ponad 80% chorych. Dlatego tak ważne jest szybkie i prawidłowe rozpoznanie tego nowotworu.

Czy jestem w grupie podwyższonego ryzyka? Zagrożenie zachorowaniem na czerniaka wzrasta, jeżeli: Posiadasz jasną karnację, rude lub blond włosy, niebieskie oczy, liczne piegi Masz dużą liczbę znamion barwnikowych, znamion w miejscach drażnienia Doznałeś oparzeń słonecznych, szczególnie w dzieciństwie Słabo tolerujesz słońce, opalasz się z dużym trudem lub w ogóle W rodzinie występowały przypadki czerniaka lub inne nowotwory skóry Korzystasz z solarium

Poznaj ABCDE czerniaka B. brzegi poszarpane, nierównomierne, posiadające zgrubienia A. asymetria, np. znamię „wylewające” się na jedną stronę D. Duży rozmiar, wielkość zmiany powyżej 6mm C. czerwony, czarny, niejednolity kolor E. ewolucja, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu

Jak mogę chronić się przed czerniakiem? Raz w miesiącu oglądaj swoja skórę- sprawdź, czy Twoje znamiona nie zmieniają się lub czy nie pojawiły się nowe Jeśli zauważysz, że coś podejrzanego dzieje się z Twoim znamieniem, udaj się do chirurga-onkologa Unikaj słońca w godzinach 11.00-16.00 Nie opalaj się w solarium! Jeśli chcesz się opalać, to z głową-pamiętaj o stosowaniu filtrów UV, noszeniu czapki i okularów przeciwsłonecznych Przynajmniej raz na rok odwiedzaj dermatologa lub chirurga-onkologa

Jak leczyć czerniaka? Czerniak skóry we wczesnym stadium jest bardzo łatwy do wyleczenia poprzez proste chirurgiczne wycięcie zmiany wraz z szerokim marginesem okolicznej tkanki. W przypadku występowania większych czerniaków grubości ponad 1mm (w głąb skóry) dokonuje się biopsji węzłów chłonnych położnych najbliżej nowotworu. Jeśli w pobranych węzłach znajdują się komórki nowotworowe, konieczne jest ich całkowite wycięcie oraz, w wybranych przypadkach, leczenie uzupełniające. W zaawansowanym stadium czerniaka stosuje się chemioterapię, radioterapię, immunoterapię i terapię celowaną.