Pomoc w dokonywaniu wyboru w zakresie edukacji, kształcenia i zawodu

KTO WPŁYWA NA WYBÓR SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ? - RODZICE - ŚRODOWISKO RÓWIEŚNICZE - NAUCZYCIELE - DORADCY ZAWODOWI - PRACODAWCY

I ETAP EDUKACYJNY edukacja wczesnoszkolna Dzieci zyskują informacje o różnych zawodach w najbliższym otoczeniu. Przyglądają się zawodom swoich rodziców.

II ETAP EDUKACYJNY klasy IV – VI szkoły podstawowej Uczniowie: poszerzają swoją wiedzę na temat zawodów, zapoznają się z wymaganiami, które towarzyszą wykonywaniu poszczególnych zawodów, poznają przeciwwskazania zdrowotne do ich wykonywania.

III ETAP EDUKACYJNY gimnazjum Wiedza uczniów jest wzbogacana informacjami na temat instytucji zajmujących się poradnictwem zawodowym. Gimnazjaliści uczą się rozpoznawać własne zainteresowania i potrzeby.

IV ETAP EDUKACYJNY szkoła ponadgimnazjalna Młodzież jest przygotowywana do: - trafnego wyboru zawodu i dalszej drogi kształcenia, - opracowania indywidualnego planu kariery edukacyjnej i zawodowej, - radzenia sobie w sytuacjach trudnych, takich jak: bezrobocie, nowe warunki pracy, - do roli pracownika, - do samozatrudnienia.

STRUKTURA SYSTEMU EDUKACJI I. Przygotowanie do szkoły II. Szkoła podstawowa III. Gimnazjum IV. Szkoła Ponadgimnazjalna: Liceum Ogólnokształcące Technikum Zasadnicza Szkoła Zawodowa V. Szkoła Policealna VI. Studia VII. Kształcenie nieformalne

LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE DYPLOM potwierdzający kwalifikacje zawodowe GIMNAZJUM EGZAMIN LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE MATURA SZKOŁA POLICEALNA STUDIA WYŻSZE DYPLOM potwierdzający kwalifikacje zawodowe

DYPLOM potwierdzający kwalifikacje zawodowe GIMNAZJUM EGZAMIN TECHNIKUM MATURA SZKOŁA POLICEALNA STUDIA WYŻSZE DYPLOM potwierdzający kwalifikacje zawodowe DYPLOM

DYPLOM potwierdzający kwalifikacje zawodowe STUDIA WYŻSZE MATURA SZKOŁA POLICEALNA DYPLOM Liceum ogólnokształcące dla dorosłych KURSY KWALIFIKACYJNE DYPLOM ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA EGZAMIN GIMNAZJUM

Pomoc w dokonywaniu wyboru w zakresie edukacji, kształcenia i zawodu Zadania dyrektora Zadania rady pedagogicznej Zadania lidera/koordynatora wsoipz Zadania rodziców Pomoc w dokonywaniu wyboru w zakresie edukacji, kształcenia i zawodu

ZADANIA DYREKTORA realizacja zobowiązań wynikających z aktów prawnych i zapisów zawartych w ramowych statutach szkoły koordynowanie działań rady pedagogicznej w zakresie orientacji i poradnictwa zawodowego wspieranie organów szkoły – rady pedagogicznej, rady rodziców w aspekcie świadomego wyboru dalszej drogi kształcenia wspomaganie tworzenia na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji

ZADANIA DYREKTORA C.D. koordynowanie działań w zakresie wspierania uczniów w tworzeniu indywidualnych planów rozwoju współpraca z władzami samorządowymi, środowiskiem lokalnym współpraca w zakresie organizacji szkoleń oraz różnych form doradztwa i doskonalenia dla nauczycieli, uczniów i rodziców

ZADANIA RADY PEDAGOGICZNEJ wdrażanie i organizowanie wewnątrzszkolnego systemu doradztwa – zgodnie ze statutem szkoły poszukiwanie informacji na temat struktury szkolnictwa ponadgimnazjalnego rozpoznanie rynku pracy

ZADANIA RADY PEDAGOGICZNEJ C.D. określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu wychowawczego szkoły realizacja działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej, zawartych w programie wychowawczym szkoły organizowanie lekcji w zakresie orientacji i poradnictwa zawodowego

ZADANIA RADY PEDAGOGICZNEJ C.D. prowadzenie różnorodnych zajęć pozalekcyjnych – koła zainteresowań organizowanie spotkań z przedstawicielami różnych zawodów prezentacja zawodów w ramach przedmiotów nauczania

ZADANIA RADY PEDAGOGICZNEJ C.D. włączenie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły– przykłady różnych karier tworzenie bazy informacyjnej w zakresie orientacji i poradnictwa zawodowego opracowanie projektów interdyscyplinarnych w zakresie orientacji i poradnictwa zawodowego

szkolenie rady pedagogicznej w zakresie doradztwa zawodowego ZADANIA LIDERA/ KOORDYNATORA WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU ORIENTACJI I PORADNICTWA ZAWODOWEGO - SZKOLNEGO OŚRODKA KARIERY uczestnictwo w spotkaniach zespołu metodycznego do spraw doradztwa zawodowego opracowanie programu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego we współpracy z radą pedagogiczną i doradcą metodycznym w zakresie doradztwa zawodowego szkolenie rady pedagogicznej w zakresie doradztwa zawodowego

gromadzenie i aktualizacja informacji zawodowej w ramach SzOK ZADANIA LIDERA/ KOORDYNATORA WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU ORIENTACJI I PORADNICTWA ZAWODOWEGO - SZKOLNEGO OŚRODKA KARIERY C.D. nawiązanie współpracy z doradcą metodycznym w zakresie doradztwa zawodowego, z poradnią psychologiczno – pedagogiczną, Ochotniczym Hufcem Pracy i innymi instytucjami organizowanie warsztatów dla uczniów w zakresie orientacji i poradnictwa zawodowego gromadzenie i aktualizacja informacji zawodowej w ramach SzOK

koordynacja działań dotyczących opracowania: bazy informacyjnej ZADANIA LIDERA/ KOORDYNATOR WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU ORIENTACJI I PORADNICTWA ZAWODOWEGO - SZKOLNEGO OŚRODKA KARIERY C.D. koordynacja działań dotyczących opracowania: bazy informacyjnej o kierunkach kształcenia, narzędzi wspierających proces decyzyjny, scenariuszy zajęć aktualizacja informacji w gablotach dotyczących doradztwa zawodowego współpraca z instytucjami wspierającymi szkolny system doradztwa zawodowego

ZADANIA LIDERA /KOORDYNATORA WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU ORIENTACJI I PORADNICTWA ZAWODOWEGO - SZKOLNEGO OŚRODKA KARIERY współtworzenie bazy informacyjnej w zakresie orientacji i poradnictwa zawodowego

wspieranie dziecka w podejmowaniu decyzji dotyczącej wyboru dalszej ścieżki kształcenia pomoc dziecku w diagnozowaniu predyspozycji i umiejętności udział w spotkaniach na terenie szkół ponadgimnazjalnych – „drzwi otwarte” ZADANIA RODZICÓW

ZADANIA RODZICÓW rozpoznanie aktualnej oferty edukacyjnej znajomość prognoz lokalnego rynku pracy identyfikowanie mocnych stron dziecka ZADANIA RODZICÓW

Formy pracy z uczniem – pomoc w procesie podejmowania decyzji edukacyjno - zawodowych konsultacje indywidualne konsultacje grupowe konkur-sy spotkania z praco-dawcami spotkania z przedsta-wicielami zawodów spotkania z przedsta-wicielami szkół ponadgimnazjal-nych wycieczki do szkół ponad-gimna-zjalnych wycieczki do zakładów pracy

Poradnictwo indywidualne proces podczas którego doradca zawodowy w sposób świadomy i celowy wykorzystuje procedury i techniki rozmowy doradczej motywując klienta do swobodnego wypowiadania się oraz aktywnego współdziałania w rozwiązaniu jego problemów. (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe, MGPiPS, 2003)

metody pracy z indywidualnym klientem – rozmowa doradcza – indywidualne poradnictwo zawodowe – testy psychologiczne (stosowane przez doradców – psychologów) – indywidualny plan działania

Poradnictwo grupowe sposób pracy z ludźmi, którzy jako członkowie grupy, w atmosferze akceptacji i otwartości, mają możliwość zbadania i zdefiniowania własnego problemu zawodowego, dokonania adekwatnej oceny siebie oraz rozwijania umiejętności podejmowania decyzji dotyczących planowania własnej kariery zawodowej. (Standard usługi - Poradnictwo Zawodowe, MGPiPS, 2003)

metody aktywizujące w pracy z grupą – burza mózgów – dyskusja dydaktyczna: związana z wykładem, okrągłego stołu, wielokrotna, panelowa – gry dydaktyczne: symulacyjne, decyzyjne – inscenizacja – metoda przypadków – metoda sytuacyjna – metaplan – metoda projektów

Konkursy organizacja konkursów szkolnych i pozaszkolnych, rozwijających zainteresowania uczniów zawodami udział w zewnętrznych konkursach zawodoznawczych np. Zawody przyszłości – ŁCDNiKP, O przyszłości marzę teraz - ŁCDNiKP

spotkania z pracodawcami Spotkania organizowane na terenie szkół, podczas których: - uczniowie uzyskują informacje o środowisku pracy, ofertach pracy, bezpośrednio od pracodawców, - mają możliwość zadawania pytań, - zyskują możliwość prowadzenia bezpośredniej konwersacji

spotkania z przedstawicie-lami zawodów Spotkania organizowane na terenie szkół, podczas których: - uczniowie uzyskują informacje o specyfice pracy w danym zawodzie, bezpośrednio od przedstawiciela tego zawodu, - mają możliwość zadawania pytań, - zyskują możliwość prowadzenia bezpośredniej konwersacji, - ewentualnie (w zależności od charakteru spotkania) podjąć próbę wykonania określonych czynności zawodowych np. wizażystka, fryzjer

spotkania z przedsta-wicielami szkół ponadgimna-zjalnych Spotkania organizowane na terenie gimnazjów, podczas których uczniowie zapoznają się z ofertą kształcenia szkoły, uzyskują informacje (m.in. o możliwościach kształcenia w określonych zawodach - szkoły zawodowe), bezpośrednio od przedstawicieli szkół (uczniów, nauczycieli), - mają możliwość zadawania pytań, - zyskują możliwość prowadzenia bezpośredniej konwersacji - spotkania podczas mini – targów organizowanych w gimnazjach

wycieczki do szkół ponad-gimnazjalnych Spotkania organizowane na terenie szkół 1. zawodowych - uczniowie uczestniczą w lekcjach, warsztatach, pokazach, konkursach rozwijających zainteresowanie zawodem, akcjach Dni Otwarte Szkoły - mają możliwość zadawania pytań, - zyskują możliwość prowadzenia bezpośredniej konwersacji 2. ogólnokształcących - uczniowie uczestniczą w lekcjach, pokazach, konkursach, akcjach Dni Otwarte Szkoły - mają możliwość zadawania pytań, - zyskują możliwość prowadzenia bezpośredniej konwersacji; Spotkania z absolwentami tych szkół

wycieczki do zakładów pracy Uczniowie poznają środowisko pracy, mają możliwość zadawania pytań

INFORMACJA EDUKACYJNO - ZAWODOWA Informacja edukacyjna - zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania decyzji związanych z dalszym kształceniem. (opr. G.Sołtysińska) Informacja zawodowa - zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania kolejnych decyzji zawodowych oraz związanych z zatrudnieniem. Zakres treści, metod i kanały przekazywanych informacji są dostosowane do etapu rozwoju zawodowego jednostki oraz rodzajów podejmowanych decyzji. (K.Lelińska: Przygotowanie uczniów do wyboru zawodu metodą zajęć praktycznych, 1985, WSiP, s.35)

FORMY PRACY Z UCZNIEM propozycje tematów zajęć warsztatowych z zakresu zawodoznawstwa

Świadomy wybór szkoły i zawodu zewnętrzne czynniki wyboru zawodu: - poznanie zawodów - poznanie ścieżek kształcenia - poznanie tendencji na rynku pracy wewnętrzne czynniki wyboru zawodu: - zainteresowania, - uzdolnienia, - temperament, - cechy charakteru, - system wartości, - stan zdrowia predyspozycje zawodowe predyspozycja - wrodzona skłonność lub zdolność do czegoś Uniwersalny słownik języka polskiego

zewnętrzne czynniki wyboru zawodu - znajdujące się poza człowiekiem, czynniki sytuacyjne, wpływające na niego w mniejszym bądź większym stopniu, ale które należy brać pod uwagę wewnętrzne czynniki wyboru zawodu - związane bezpośrednio z człowiekiem, z jego indywidualnymi cechami, rozwojem, z tym, jaki on jest predyspozycje zawodowe - wrodzone cechy psychiczne i fizyczne człowieka, powodujące u niego naturalną skłonność do pewnych zachowań, zdolności do wykonywania określonych czynności i prac; wrodzone skłonności do wykonywania danego zawodu

Planowanie kariery ustalenie celów oraz wybór najodpowiedniejszej dla nas ścieżki zawodowej w celu osiągnięcia sukcesu zawodowego.

PLANOWANIE WŁASNEJ KARIERY ZAWODOWEJ ETAP I - Poznanie siebie - czynniki wewnętrzne ETAP II - Poznanie zawodów, rynku pracy - czynniki zewnętrzne ETAP III - Konfrontacja obu ww. czynników ETAP IV - Właściwe zaplanowanie kariery - określenie drogi rozwoju zawodowego, w tym znalezienie ścieżek kształcenia prowadzących do wybranego zawodu lub grupy zawodów

PLANOWANIE WŁASNEJ KARIERY ZAWODOWEJ 1. POZNAJĘ SIEBIE poprzez poznanie swoich: cech charakteru, zainteresowań, umiejętności, zdolności, temperamentu, mocnych i słabych strony, preferencji zawodowych, przeciwwskazań zdrowotnych 2. POZNAJĘ MOŻLIWOŚCI KSZTAŁCENIA: strukturę systemu oświaty, zasady rekrutacji, możliwości zdobycia i podnoszenia kwalifikacji zawodowych, możliwości przekwalifikowania 3. POZNAJĘ ZAWODY: wymagania w danym zawodzie, zakresy zadań i czynności wykonywanych w danym zawodzie, specjalizacje w zawodzie, środowisko pracy, możliwości podnoszenia kwalifikacji. 4. POZYSKUJĘ INFORMACJE O RYNKU PRACY

PLANOWANIE WŁASNEJ KARIERY ZAWODOWEJ 5. ROZPOCZYNAM PROCES PODEJMOWANIA DECYZJI Krok 1 Jaki zawód wybrać? Krok 2 Wybieram równolegle jeszcze dwa, trzy zawody, w których mogę w przyszłości pracować. Krok 3 Dokonuję analizy SWOT, analizuję: - mocne strony Strengths (zalety danego zawodu), - słabe strony Weaknesses (słabości, bariery, wady decyzji), - możliwości Opportunities (to, co stanowi perspektywę korzystnej zmiany), - zagrożenia Threats (niebezpieczeństwo zmiany na niekorzyść). Krok 4 - Podejmuję decyzję, - w przypadku zmiany tej decyzji, planuję od początku kolejne kroki.

Wybór zawodu (cel główny):……………………………..………………………………………. Dokonanie samooceny (przydatność do wybranego zawodu pod względem zainteresowań, uzdolnień, stanu zdrowia, temperamentu, charakteru itd.): ……………………………………………………………………………………………………… Informacje (Twoje oczekiwania) dotyczące tego zawodu: zadania i czynności jakie będziesz wykonywał w tym zawodzie: ……………………………………………………………..…………………………………..…… warunki pracy, płace, czas pracy …………………………………………………………………..…………………………………. Drogi zdobycia kwalifikacji: pozyskanie środków finansowych na kształcenie (sposoby i termin) ……………………………………………………………………………………………………... wybór dalszej ścieżki kształcenia - szkoły ( typ szkoły, warunki przyjęć i termin) ……………………………………………………………………………………………............... - dokształcanie - np. kursy (rodzaj kursu, warunki przyjęć i termin) ……………………………………………………………………………………………………... Sposoby poszukiwania pracy ……………………………………………………………………………………………...……… Osoby i instytucje wspierające Cię w realizacji kolejnych celów: ………………………………………………………………………………………………..……. Ułatwienia w realizacji celów: ………………………………………..……………………………………………………….……. Stopień realizacji celów:

Indywidualny Plan Działania/ Planer Kariery Tworzenie osobistej, indywidualnej wizji kariery Nowa wizja kariery POWTÓRNA OCENA Poszukiwanie pracy, podjęcie nowej pracy REALIZACJA DECYZJI Ogólny plan działania, szczegółowe cele, plan rozwoju kwalifikacji PODJĘCIE DECYZJI Trendy na rynku pracy, informacje o zawodach, informacje o kształceniu, warunki indywidualne POSZUKIWANIE INFORMACJI Zainteresowania, zdolności, cechy, wartości i oczekiwania, wiedza SAMOOCENA