Reasekuracja w ubezpieczeniach Reasekuracja finansowa MGR ALEKSANDRA Luterek Wydział Zarządzania Uniwersytet Warszawski

Reasekuracja finansowa Inaczej nazywana reasekuracją ograniczonego ryzyka; Jest alternatywną formą reasekuracji; Może być stosowana samoistnie jak i w połączeniu z tradycyjnymi formami reasekuracji; Koncentruje się na ryzyku odmiennego przebiegu zdarzeń w czasie, np. przyspieszona wypłata świadczeń; Umowy transferują ryzyko ubezpieczeniowe i obejmują ryzyko finansowe: Ryzyko rozkładu w czasie – uwzględnia zmianę wartości pieniądza w czasie; Ryzyko ubezpieczeniowe – związane z niespodziewanym znacznym wzrostem szkodowości.

Cechy reasekuracji finansowej Ograniczona odpowiedzialność reasekuratora; Wieloletni charakter umów (najczęściej 3-5 lat); Zależność ceny ochrony reasekuracyjnej od wyników technicznych chronionego portfela ubezpieczeniowego; Bezpośrednie włączenie przyszłych przychodów inwestycyjnych do kalkulowanej ceny ochrony reasekuracyjnej.

Zadania reasekuracji finansowej Zmniejszenie ryzyka techniczno-ubezpieczeniowego w wielu okresach rozliczeniowych; Zarządzanie wynikiem finansowym poprzez interakcje w przepływach pieniężnych zobowiązań i należności.

Reasekuracja finansowa dostarcza: OCHRONY RETROSPEKTYWNEJ Obejmuje portfel ubezpieczeń zawartych w przeszłości; Dotyczy zazwyczaj ubezpieczeń długoterminowych; Długi okres od zawarcia umowy ubezpieczeniowej do wydarzenia się szkody i rozliczeń finansowych pozwala na wykorzystanie czynnika wartości pieniądza w czasie. OCHRONY PROSPEKTYWNEJ Obejmuje ubezpieczenia z roku bieżącego i lat przyszłych; Dotyczy z reguły strat katastroficznych oraz wyrównania przyszłych wahań wyników finansowych.

Rodzaje kontraktów reasekuracji finansowej

1. Transfer portfela szkód Reasekuracja retrospektywna; Transfer portfela koncentruje się na: Ryzyku odmiennego przebiegu zjawiska rozliczania szkód w czasie (szybsza niż oczekiwana wypłata z rezerw); Ryzyku zaistnienia nowych szkód, na które nie ma jeszcze rezerw, bądź rezerwy są zbyt małe. W reasekuracji występuje cesja rezerw technicznych; Pozwala na szybkie i skuteczne zamknięcie ksiąg dla ubezpieczeń, z których ZU chce się wycofać; ZU może wtedy skupić się na pozyskiwaniu nowego portfela ubezpieczeń.

Transfer portfela szkód REASEKURATOR: Przejmuje przyszłe zobowiązania z tytułu płatności szkód wynikających z ubiegłych lat polisowych; Przejmuje rezerwy na niezrealizowane ryzyko oraz otrzymuje premię od ZU; Ponosi koszt utrzymywania rezerw, ale osiąga zyski w wyniku inwestowaniu środków.

Transfer portfela szkód CEDENT: Korzyści z umowy: Poprawia mu się struktura bilansu; Ma korzystniejsze podstawowe wskaźniki finansowe; Wzrasta płynność firmy w wyniku poprawy relacji kapitału do składki na udziale własnym; Przyszły dochód z lokat zamieniany jest na bieżący dochód z działalności ubezpieczeniowej; Nie musi utrzymywać rezerw i ponosić związanych z nimi kosztów.

Transfer portfela szkód a rachunek zysków i strat Przedsiębiorstwo tworzy rezerwy w wysokości 400 Reasekuracja 50% rezerw, składka = 100 Bez umowy reasekuracji Z umową reasekuracji Składka zarobiona (A) 1000 900 Odszkodowania wypłacone (B) 500 Zmiana stanu rezerw (C) 400 200 Koszty działalności ubezpieczeniowej (D) Wynik techniczny (E = A-B-C-D) -100 Przychody z lokat (F) 100 Wynik finansowy (G = E+F)

Transfer portfela szkód a bilans Bez umowy reasekuracji Z umową reasekuracji Aktywa 1000 900 Pasywa, w tym: kapitał własny 100 200 rezerwa 400 inne zobowiązania 500

2. Ochrona przed niekorzystnym przebiegiem Nazywana też Ubezpieczeniem niekorzystnego kształtowania się szkodowości; Ochrona retrospektywna; Chroni cedenta przed nowymi dodatkowymi szkodami powstałymi w skutek umów ubezpieczenia zawartych w przeszłości; Umowa dotyczy wyłącznie nadwyżki szkód ponad już utworzone rezerwy techniczne; Zabezpiecza przed: Niekorzystnym rozwojem szkodowości; Nieregulowaniem pełnych zobowiązań przez tradycyjnych reasekuratorów; Przed jeszcze nie zgłoszonymi szkodami.

Czas Udział własny cedenta Udział reasekuratora Rzeczywisty poziom szkodowości Wysokość szkód Ochrona przed niekorzystnym przebiegiem Przewidywany poziom szkodowości Transfer portfela szkód Czas Udział własny cedenta Udział reasekuratora

3. Ograniczone umowy kwotowe Ochrona prospektywna; Wykorzystywana ze względu na różne zasady księgowania przychodów (składka - memoriałowo) oraz kosztów (k. akwizycji – w pełnej wysokości w roku powstania) skutkujące efektem zaniżenia bieżącego wyniku technicznego kosztem jego poprawy w latach kolejnych; Istotą działania jest cesja części przyszłej składki i ryzyka w zamian za zmienną prowizję (im wyższy wskaźnik szkodowości tym wyższa prowizja) i środki odpowiadające udziałowi reasekuratora w szkodach.

40% składki przypisanej dla reasekuratora Szkodowość 80% => prowizja 20% (wzrost o 1% => wzrost prowizji o 1%) Rok 1 Rok 2 Rok 3 Rok 4 Składka przypisana (A) 800 Składka reasekuracyjna (B) 320 Odszkodowania (C) 700 680 600 640 Wskaźnik szkodowości 87,5% 85% 75% 80% Koszty (D) 200 Udział reasekuratora w szkodach (E) 280 87,5% * 320 272 85% * 320 240 75% * 320 256 80% * 320 Prowizja reasekuracyjna (F) 88 27,5% * 320 80 25% * 320 48 15% * 320 64 20% * 320 Wynik techniczny dla cedenta (A – B – C – D + E + F) -52 -48 -32 -40 Wynik techniczny dla reasekuratora (B – E – F) 32 Różnica bezwzględnych wartości wyników cedenta i reasekuratora 4 16 40 Skumulowana różnica po 4 latach: 60 = (4 + 16 – 0 + 40); 30 zwraca reasekurator Wynik techniczny bez umowy dla cedenta (A – C – D) -100 -80

4. Umowy o rozłożeniu szkód Ochrona prospektywna; Pomagają przy problemie z oceną rozkładu wypłat szkód w czasie; Dostarczają dodatkowego kapitału; Wygładzają wynik finansowy w czasie; Pozwalają na lepsze planowanie finansowe.

Umowy o rozłożeniu szkód - działanie Cedent wpłaca na specjalne konto rozliczeniowe uzgodnioną składkę roczną; Z tego konta następują później wypłaty szkód oraz prowizji reasekuratorom; Jeśli na koncie jest deficyt to cedent zwiększa składkę oraz pokrywa część rozliczeń końcowych; Jeśli saldo końcowe jest dodatnie t0 reasekurator wypłaca część osiągniętej nadwyżki i cedent otrzymuje część środków.

Składka przypisana (A) 800 Cedent przekazuje reasekuratorowi składkę w wysokości 500, jeśli saldo będzie ujemne to zwiększa ją w następnym roku o 100 Środki na rachunku oprocentowane 10%, a odsetki powiększają stan rachunku Odszkodowania wypłacane przez cedenta pokrywane są z rachunku do wysokości 650 Saldo końcowe dzielone jest po równo Rok 1 Rok 2 Rok 3 Rok 4 Składka przypisana (A) 800 Składka reasekuracyjna (B) 500 600 Odszkodowania (C) 700 680 640 Koszty (D) 200 Odsetki od bieżącego salda rachunku (E) 10% * 500 = 50 10% * (-100 + 600) = 50 10% * (-50 + 600) = 55 Saldo rachunku rozliczeń (F) 500 + 50 – 650 = -100 -100 + 600 + 50 – 650 = -100 -100 + 600 + 50 – 600 = -50 -50 + 600 + 55 – 640 = -35 Wynik techniczny z umową(A – B – [(C-650) jeśli >=0] – D) 50 -30 Wynik techniczny bez umowy (A – C – D) -100 -80 -40 Końcowa płatność cedenta 17,5