Klasa „3”
Klasa „3” Obszary do pracy: Mocne strony: Zaangażowanie Ciekawość świata Duża energia Otwartość Umiejętność współpracy Silne więzi Duża różnorodność Nadmierna negatywna rywalizacja Konflikty rówieśnicze Obszar dotyczący tzw. „dobrych manier” (słownictwo, zwroty grzecznościowe, komunikacja)
Obszary do pracy, czyli problemy i dylematy klasy 3 Co robi szkoła? Co mogą zrobić rodzice?
Obszary do pracy, czyli problemy i dylematy klasy 3 Nadmierna negatywna rywalizacja praca w małych grupach kontrolowany dobór dzieci do grup (każdy z każdym) wyznaczanie różnych liderów (każdy może się sprawdzić) podkreślanie mocnych stron dzieci zajęcia warsztatowe z obszaru wspierania poczucia własnej wartości podkreślanie znaczenia współpracy i „mocy grupowej”
Obszary do pracy, czyli problemy i dylematy klasy 3 1. Nadmierna negatywna rywalizacja nie nadawaj dziecku ról i etykietek nie porównuj dziecka do innych dzieci reaguj, gdy dziecko nadmiernie odnosi się do kontekstu innych chwal i wspieraj swoje dziecko promuj postawę otwartości na różnice między ludźmi Miej realistyczne oczekiwania
Pozytywne skutki rywalizacji Umiarkowanie dozowana rywalizacja oparta o zasady szacunku do drugiej osoby przyczynia się do rozwoju umiejętności, wzrostu zaangażowania oraz motywacji w wykonywanie zadania.
Negatywne skutki rywalizacji: Fałszywa komunikacja Dziecko kłamie i oszukuje, by lepiej zaprezentować się przed innymi. Problemy ze współpracą Dziecko nieustanne sprawdza innych, odrzuca pomysły przeciwnika i stosuje nasiloną krytykę wobec jego działań. Pojawiają się problemy z zaistnieniem w grupie, konflikty. Częste błędy Zaślepienie wygraną tylko po to by pokonać przeciwnika powoduje, że dziecko nie dostatecznie koncentruje się na zadaniu. Nie potrafi przewidzieć oczywistych konsekwencji swoich działań i popełnia więcej błędów.
Negatywne skutki rywalizacji: Mniejsza kreatywność i blokady w swobodnym uczeniu się Nadmierna rywalizacja utrudnia uczenia się i oryginalność myślenia bo dziecko zamiast na celu skupione jest na pokonaniu kolegi. Odrzucenie ze strony rówieśników Dzieci, które ciągle się porównują, oceniają i mierzą są odpychane przez grupę. Obniżanie się motywacji wewnętrznej Dziecko podejmuje działania tylko wtedy gdy inni je wykonują (potrzebuje kontekstu innych).
Negatywne skutki rywalizacji: Przeżywanie silnego lęku U dziecka mogą pojawić się lęki przed wstydem, upokorzeniem, straconą szansą, utrata zaufania u innych. Demonizowanie własnej porażki Dziecko, które postrzega kolegę jako przeciwnika panicznie boi się być gorsze, dlatego każdy błąd jest nieakceptowany i poniżający. Problemy ze zdrowiem Dziecko doświadcza przewlekłego stresu, który zakłóca system odporności i przyczynia się do m.in. częstszych przeziębień, nastrojów depresyjnych, zachowań neurotycznych.
Konflikty rówieśnicze
Przyczyny konfliktów Najczęściej musi również zaistnieć sytuacja naruszenia przez jedną lub obie strony zasad współżycia, dążenie do zaspokojenia własnych potrzeb, a nieuwzględnienie potrzeb innych, oraz nieumiejętność postępowania i brak tolerancji.
Konflikty rówieśnicze Konflikty między dziećmi ujawniają się bardzo wyraźnie we wczesnym etapie edukacji. Stany emocjonalne dzieci cechuje ogromna reaktywność i niska umiejętność ich redukowania.
Obszary do pracy, czyli problemy i dylematy klasy 3 2. Konflikty rówieśnicze Podkreślanie znaczenia współpracy i przynależności do grupy Omawianie na bieżąco sytuacji trudnych, na forum lub indywidualnie „Sekretna skrzynka” Wzmacnianie pozytywnych postaw w grupie Podkreślanie wagi poprawnej komunikacji w klasie Uświadamianie różnorodności dzieci i ich umiejętności, cech, charakterów Promowanie postawy otwartości na inny punkt widzenia Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów, wskazywanie różnych form działania w trudnych sytuacjach
Rola nauczyciela w sytuacji konfliktu w klasie Stworzenie atmosfery bezpieczeństwa i zaufania, w której każdy może otwarcie, tak jak potrafi powiedzieć o trudnej sytuacji Umożliwienie udzielenia głosu każdej stronie i opowiedzenia swojej wersji sytuacji Pomoc w nazwaniu przedmiotu konfliktu i przeżyć mu towarzyszących Pokazanie, jakie są pozytywy rozwiązania konfliktu, a jakie są konsekwencje nierozwiązanej sytuacji Organizacja przestrzeni do rozmowy każdej ze stron konfliktu oraz do ustalenia kompromisu, czy rozwiązania typu "wygrana/wygrana"
Rola rodzica/opiekuna w sytuacji konfliktu dziecka
Co rodzic powinien robić? 1. Uważnie słuchać dziecka. Codziennie porozmawiać o tym, jak minął dzień. 2. Zachować czujność – jeśli dziecko opowiada o jakimś konflikcie, delikatnie dopytać, co było jego przyczyną, jak dziecko się zachowało, co zrobili inni i jak zareagował nauczyciel. 3. Monitorować, czy sytuacja była jednorazowym wydarzeniem, czy powtarza się. Nie biec z „ratunkiem” na pierwszą skargę, ale też jej nie bagatelizować.
Co rodzic powinien robić? 4. Wzmacniać poczucie wartości dziecka 5. Wzmocnić pozycję dziecka poprzez umożliwienie mu funkcjonowania w różnych grupach 6. Przygotowywać dziecko na różnorodne sytuacje, np. bawiąc się w grę „co byś zrobił, gdyby...” - tu wymyślać przykłady różnych trudnych sytuacji i wysłuchać rozwiązań dziecka, a w razie potrzeby skorygować je.
Co rodzic powinien robić? 7. Jeśli jesteśmy zaniepokojeni (sytuacją, reakcją naszego dziecka, zagrożeniem, powtarzalnością zaczepek) powinniśmy udać się do nauczyciela z prośbą o rozmowę i wyjaśnienie sprawy. 8. Jeżeli konflikt przeradza się w przemoc (fizyczną lub psychiczną) – reagować- zgłaszać sprawę do wychowawcy. Szkoła powinna pomóc w rozwiązaniu konfliktu – może w tym celu np. zorganizować spotkanie dzieci i rodziców. 9. Nie bać się pomocy specjalistów. Często w takich sytuacjach emocje biorą górę, a spojrzenie kogoś z boku pomaga przywrócić właściwe proporcje.
Czego rodzic nie powinien robić? 1. Reagować przesadnie – dziecko powinno podjąć samodzielną próbę rozwiązania konfliktu, czasem jednak trudno rodzicowi ocenić skalę problemu. Nie zawsze i nie od razu rodzicielska interwencja jest potrzebna. 2. Nie narzucać się z radami – pomóc dziecku samemu wymyślić rozwiązanie, to może zadziałać lepiej i pomoże dziecku uwierzyć we własne siły. 3. Nie próbować samemu rozwiązać konfliktu, np. poprzez rozmowę z agresywnym dzieckiem. 4. Nie działać pochopnie i pod wpływem emocji.
Obszary do pracy, czyli problemy i dylematy klasy 3 3. „Dobre maniery” Pogadanki na temat formy komunikowania się ze sobą Podkreślanie znaczenia szacunku wobec siebie i innych Podkreślanie zasad panujących w klasie Promowanie postawy życzliwości
Obszary do pracy, czyli problemy i dylematy klasy 3 Pogadanka w domu po otrzymaniu informacji o niewłaściwym zachowaniu dziecka Reagowanie na słownictwo, jakim dziecko się posługuje w domu, na podwórku, względem nas samych, czy osób starszych Podkreślanie znaczenia języka życzliwości i empatii Obserwacja naszych własnych sposobów komunikowania się w rodzinie
Dziękuję za uwagę Zofia Piersa-Poddębniak Psycholog/Psychoterapeutka Godziny pracy: wt. 9.00-15.00 czw. 9.00-15.00 email: zofia.piersa-poddebniak@internationalschool.pl
Źródła: Pinterest www.dziecisawazne.pl www.szkolnictwo.pl www.dziecirosna.pl www.abczdrowie.pl