BIAŁOWIESKI PARK NARODOWY

Położony jest w północno-wschodniej części Polski, w województwie podlaskim. Zajmuje centralną część Puszczy Białowieskiej.

HISTORIA Za początki jego istnienia przyjmuje się rok 1921, kiedy na części obecnego obszaru Parku utworzono leśnictwo „Rezerwat”. W roku 1932 leśnictwo „Rezerwat” zostało przekształcone w „Park Narodowy w Białowieży”. W 1947 roku jednostkę tę restytuowano jako Białowieski Park Narodowy, pod tą nazwą funkcjonuje do dziś.

POWIERZCHNIA Park zajmuje powierzchnię 10 517,27 ha, co stanowi 1/6 polskiej części Puszczy Białowieskiej. Pod ochroną ścisłą znajduje się 5725,75 ha, pod ochroną czynną 4438,20 ha, ochrona krajobrazowa prowadzona jest na obszarze 353,32 ha. Wokół Parku utworzona jest strefa ochronna – otulina, która obejmuje lasy zagospodarowane o powierzchni 3224,26 ha.

W skład parku wchodzą 3 jednostki administracyjne: Obręb Ochronny Orłówka, Obręb Ochronny Hwoźna, Ośrodek Hodowli Żubrów (z trzema rezerwatami hodowlanymi i Rezerwatem Pokazowym Żubrów).

SYMBOLEM PARKU JEST ŻUBR- największy ssak lądowy europy Puszcza Białowieska okazała się dla żubra nizinnego ostatnią ostoją. Tu także rozpoczęto proces jego restytucji, czyli przywracania go naturze. Obecnie w Puszczy Białowieskiej żyje najliczniejsza populacja wolnościowa żubra na świecie. W polskiej jej części liczy ona ok. 430 osobników.

W rezerwacie, w warunkach zbliżonych do naturalnych, eksponowane są żubry, koniki polskie typu tarpana, łosie, jelenie, sarny, dziki, żubronie (krzyżówka żubra z bydłem domowym) i wilki. Rezerwat pokazowy jest znaczną atrakcją turystyczną, służy również edukacji przyrodniczej młodzieży szkolnej odwiedzającej Białowieżę.

PRAWNA OCHRONA ŻUBRA W Polsce żubr jest prawnie chroniony już od XVI wieku. Aktualnie obowiązującym aktem prawnym jest rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 6 stycznia 1965 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Żubr figuruje w wykazie gatunków podlegających ochronie pod pozycją 125. Ponadto żubr został umieszczony na liście zwierząt ginących i zagrożonych, w tak zwanej Czerwonej Księdze (Red Data Book), wydanej po raz pierwszy w 1966 roku przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN).

OCHRONA PRZYRODY OCHRONA ŚCISŁA OCHRONA CZYNNA OCHRONA KRAJOBRAZOWA

OCHRONA ŚCISŁA Ochroną ścisłą objęto łącznie areał 5725,75 ha (54,4 % obszaru Parku). Zawiera się w tym 4747,17 ha dawnego Rezerwatu Ścisłego BPN, chroniącego las od 1921 r.

Polega na całkowitym pozostawieniu wytypowanego obszaru siłom przyrody i sprowadza się do zaniechania bezpośredniej ingerencji człowieka. Ochrona ścisła umożliwia swobodny przebieg procesów ekologicznych.

Przejawem tego jest na przykład regeneracja lasu po zaprzestaniu cięć oraz zmiany składu gatunkowego i struktury zbiorowisk leśnych, wynikające z naturalnego rozwoju drzewostanów i procesów sukcesji.

OCHRONA CZYNNA Dopuszcza ingerencję człowieka, w postaci zabiegów ochronnych w celu przywrócenia stanu najbardziej zbliżonego do naturalnego ekosystemów i składników przyrody lub zachowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt i grzybów. Ochroną czynną objęty jest łącznie areał 4438,20 ha (42,2 % obszaru Parku).

Utrzymanie otwartego charakteru tych miejsc wymaga wstrzymywania naturalnej sukcesji, tj. zarastania krzewami i drzewami. Zabiegi wykonywane są w okresie letnim, po przekwitnięciu rzadkich gatunków roślin i wyprowadzeniu lęgów przez ptaki.

OCHRONA KRAJOBRAZU Zgodnie z Ustawą o ochronie przyrody polega na zachowaniu cech charakterystycznych danego krajobrazu. Niezwykle cenną wartością Białowieskiego Parku Narodowego jest krajobraz Parku Pałacowego. Ochrona krajobrazowa polega tu na cięciach pielęgnacyjnych drzew i krzewów oraz wykaszaniu łąk.

W praktyce często ochrona krajobrazowa części terenu parku narodowego lub rezerwatu przyrody pozwala na utrzymanie gospodarczego użytkowania danego obszaru. Ten status nadaj się zwykle gruntom prywatnym w parku lub rezerwacie, a także terenom technicznym W Parku zostały wyodrębnione strefy ochrony krajobrazowej o łącznej powierzchni 353,32 ha (3,4 % obszaru Parku).

Dziękuje za uwagę. Nina Topór gr. d Źródło: www.bpn.com.pl