Wirusowe Zapalenia Wątroby - etiologia, diagnostyka, profilaktyka. Prof. Anna Piekarska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii UM w Łodzi

Wirusowe Zapalenia Wątroby – etiologia A.wirusy pierwotnie hepatotropowe: 1. WZW A (HAV) 2. WZW B (HBV) 3. WZW C (HCV) 4. WZW D (HDV, koinfekcja z HBV) 5. WZW E (HEV) B. wirusy o wtórnie hepatotropowe: EBV, CMV, VZV, HSV

Wirusowe Zapalenie Wątroby typu B /WZW B/ Wykryty w 1968r „antygen Australia” – HBsAg (Blumberg) Wirus należący do rodziny Hepadnaviride, zawierający podwójnie skręconą nić DNA zawierającą 3200 par zasad

Wirus B zapalenia wątroby (Hepatitis B Virus) 28

Epidemiologia HBV Ponad 400 mln zakażonych na świecie Nosicielstwo HBsAg na świecie od 1-20% W Polsce nosicielstwo HBsAg - ok. 1-2 % Spadek liczby zakażonych od 1990r (szczepienia p/wzw B) 1..1....... ...., m m

Występowanie zakażeń HBV na świecie HBsAg Prevalence ³8% = High 2%-7% = Intermediate <2% = Low 36

Wirusowe zapalenie wątroby (hepatitis virusalis) 1961 – 57 088 przyp. zgony 102, 1970 – 70 355 przyp. zgony 369 2014- wg danych PZH: Interesujące obserwacje przyniosły badania w kierunku zakażeniu grzybami w kolejmnych dniach hospitalizacji i oczywiście antybiotykoterapii. Już wykonane pierwszego dnia posiewy w kierunku grzybów z różnych pięter ustroju wykazały obecność Cadnida w 17,6%, II badanie w 3–4 dniu – 23% a w 5-7 dobie hospitalizacji – 58,8% chorych wykazywało obecność Candida. Wyniki badań antygenów grzybiczych, które są jeszcze nieopublikowane w pełni potwierdzaja narastające zagrożenie zakażeniem grzybiczym w kolejnych dniach szerokowidmowej antybiotykoterapii.

Schematyczna budowa HBV

WZW B definicja przypadku od 2014 r Kryteria kliniczne i epidemiologiczne: Nie dotyczy Kryteria laboratoryjne: Ostre WZW B Wykrycie anty-HBcIgM Przewlekłe ZW B Co najmniej jedno z 3 kryteriów: Wykrycie HBsAg Wykrycie HBeAg Wykrycie HBV DNA

Drogi transmisji HBV (HCV, HIV) Seksualna Parenteralna Perinatalna

Wirus B – przebieg kliniczny Okres inkubacji: 45–180 dni średnio 60–90 dni Klinicznie jawne zakażenia: <5 r.ż. <10% >5 r.ż. 30%–50% Nadostre zapalenie wątroby: 0.5%–1% Przewlekłe zapalenie wątroby <5 r.ż. 30%–90% >5 r.ż 2%–10% Marskość pozapalna wątroby: 15%–25%

HBV – diagnostyka Markery wirusa HBV DNA HBeAg HBsAg Badania biochemiczne ALT AST Bilirubina P/ciała w surowicy Anty-HBc Anty-HBe Anti-HBs Albuminy Wsk. protrombinowy

Interpretacja markerów serologicznych HBV - osoba nie mająca nigdy kontaktu z HBV Markery wirusa HBsAg - HBeAg - HBV DNA- P/ciała w surowicy: Anti-HBc - Anti-HBs - Anti-HBe -

Interpretacja markerów serologicznych HBV: ostre wzw B Markery wirusa: HBsAg + HBeAg + HBV DNA+ Odpowiedź serologiczna ustroju na zakażenie: Anty-HBs- Anty-HBe- Anty-HBc+ W ostrym zakażeniu Anty-HBc IgM +

Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby t Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby t.B – interpretacja markerów serologicznych Odpowiedź serologiczna ustroju: Anty-HBc + Anty-HBs - Anty-HBe - Markery wirusa utrzymujące się > 6 miesięcy: HBsAg + HBeAg + HBV DNA + Anty-HBc IgM – Anty-HBc IgG +

Koncentracja HBV w różnych płynach w ustrojowych Duża: krew osocze, sączące rany Średnia: nasienie, wydzielina pochowa, sączące rany Mała: mocz, kał, łzy, pot, pokarm

Rekomendowane postępowanie po ekspozycji na zakażenie HBV Status pracownika Postępowanie w zależności od statusu serologicznego żródła ekspozycji HBsAg+ HBsAg - Nieznany Nieszczepiony HBIG + I dawka szczepienia Rozpoczęcie szczepienia Rozpoczęcie szczenienia Odpowiadający na szczepienie (anty-HBs >10j brak Nieodpowiadający na szczepienie HBIG + I dawka szczepienia lub HBIG 2x Szczepiony ale odpowiedź nieznana 1.Ocena przeciwciał 2. Ew. rozpoczęcie szczepienia + HBIG 2. Ew. booster- I dawka szczepionki i ocena przeciwciał po miesiącu

WZW C- definicja przypadku Kryteria kliniczne i epidemiologiczne Nie dotyczy Kryteria laboratoryjne ( brak rozgraniczenia na ostre i przewlekłe) Co najmniej jedno z 3 kryteriów: Wykrycie HCV RNA Wykrycie HCV Ag (badanie nie jest komercyjne) Wykrycie przeciwciał anty- HCV u osób starszych niż 18 miesięcy, bez dowodu zwalczenia zakażenia

Epidemiologia zakażeń HCV Na świecie ok 170 mln zakażonych HCV W Polsce ok 1-1,5% populacji zakażonej HCV Brak szczepionki Bardzo wysoki odsetek wyleczeń dzięki nowym technologiom medycznym (do 100%)

Czy są pytania? W leczeniu posocznic i ciężkich zakażeń bardzo ważne jest przestrzeganie zasady kontrolowanego stosowania antybiotyków –tj, włączenie antybiotyku dopiero po ustaleniu etiologii i lekooporności z czym wiąże się prawidłowe pobieranie i transport materiałów biologicznych. Zacytowałem tu zasadę podaną tu w Bydgoszczy w 2001r przez P dr Zielińska, która jest oczywiście nadal aktualna, zwłaszcza, że obecne techniki mikrobiologiczne np.. Bactec skracają czas oczekiwania na wyniki badań do kilkunastu godzin erę kilkudniowego oczekiwania na wyniki posiewów. Powoli więc mija również era włączania w okresie tego kilkudniowego oczekiwania na wyniki antybiotykoterapii wg. wcześniejszych schematów czy wręcz przyzwyczajeń.