Sądy Administracyjne w Polsce Opr. Jakub Mrożek
Art. 10. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały.
Art. 175 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. Sąd wyjątkowy lub tryb doraźny może być ustanowiony tylko na czas wojny.
Struktura Judykatury w Rzeczpospolitej Polskiej JUDYKATURA TRYBUNAŁY SĄDY SĄDY WOJSKOWE TRYBUNAŁ STANU SĄD NAJWYŻSZY SĄDY POWSZECHNE TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY KONSTYTUCYJNE ORGANY WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI W RP SĄDY ADMINISTRACYJNE
Art. 183. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania. Sąd Najwyższy wykonuje także inne czynności określone w Konstytucji i ustawach. Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego powołuje Prezydent Rzeczypospolitej na sześcioletnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego.
Art. 1. ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym Sąd Najwyższy jest organem władzy sądowniczej, powołanym do: 1) sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez: zapewnienie w ramach nadzoru zgodności z prawem oraz jednolitości orzecznictwa sądów powszechnych i wojskowych przez rozpoznawanie kasacji oraz innych środków odwoławczych, podejmowanie uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne, rozstrzyganie innych spraw określonych w ustawach; 2) rozpoznawania protestów wyborczych oraz stwierdzania ważności wyborów do Sejmu i Senatu oraz wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a także ważności referendum ogólnokrajowego i referendum konstytucyjnego; 2a) rozpoznawania protestów wyborczych w wyborach do Parlamentu Europejskiego; 3) opiniowania projektów ustaw i innych aktów normatywnych, na podstawie których orzekają i funkcjonują sądy, a także innych ustaw w zakresie, w którym uzna to za celowe; 4) wykonywania innych czynności określonych w ustawach.
Ramowa struktura Sądownictwa Powszechnego w Polsce SĄD NAJWYŻSZY SĄD APELACYJNY SĄD OKRĘGOWY SĄD OKRĘGOWY SĄD REJONOWY SĄD REJONOWY SĄD REJONOWY SĄD REJONOWY
Struktura Sądów Rejonowych w Polsce (w roku 2010)
Struktura Sądów Okręgowych w Polsce (w roku 2010)
Ramowa struktura Sądownictwa Wojskowego w Polsce SĄD NAJWYŻSZY WOJSKOWY SĄD OKRĘGOWY WOJSKOWY SĄD GARNIZONOWY WOJSKOWY SĄD GARNIZONOWY
Art. 184. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują, w zakresie określonym w ustawie, kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej.
Art. 1 oraz 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r Art. 1 oraz 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych. Art. 1. § 1. Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej. § 2. Kontrola, o której mowa w § 1, sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Art. 2 Sądami administracyjnymi są Naczelny Sąd Administracyjny oraz wojewódzkie sądy administracyjne
Art. 3 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r Art. 3 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych. § 1. Sprawy należące do właściwości sądów administracyjnych rozpoznają, w pierwszej instancji, wojewódzkie sądy administracyjne. § 2. Naczelny Sąd Administracyjny sprawuje nadzór nad działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych w zakresie orzekania w trybie określonym ustawami, a w szczególności rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń tych sądów i podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne oraz rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy innych ustaw.
Ramowa struktura Sądownictwa Administracyjnego w Polsce NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY WOJEWÓDZKI SĄD ADMINISTRACYJNY WOJEWÓDZKI SĄD ADMINISTRACYJNY ORGANY ADMINISTRACI RZĄDOWEJ ORGANY ADMINISTRACI PAŃSTWOWEJ ORGANY ADMINISTRACI SAMORZĄDOWEJ
Procedura wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Organ administracji publicznej I instancji Naczelny organ administracji publicznej ODWOŁANIE WNIOSEK O PONOWNE ROZPATRZENIE Organ administracji publicznej II instancji Naczelny organ administracji publicznej SKARGA WOJEWÓDZKI SĄD ADMINISTRACYJNY SKARGA KASACYJNA SKARGA KASACYJNA NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY
Art. 52. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r Art. 52. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi § 1. Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka. § 2. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie. § 3. Jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu - w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do usunięcia naruszenia prawa. § 4. W przypadku innych aktów, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej, należy również przed wniesieniem skargi do sądu wezwać na piśmie właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa. Termin, o którym mowa w § 3, nie ma zastosowania.
Art. 173 i 174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r Art. 173 i 174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Art. 173. § 1. Od wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. § 2. Skargę kasacyjną może wnieść strona, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka po doręczeniu im odpisu orzeczenia z uzasadnieniem. Art. 174. Skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Art. 101 ustawy o samorządzie gminnym 1. Każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w sprawie orzekał już sąd administracyjny i skargę oddalił. 2a. Skargę na uchwałę lub zarządzenie, o których mowa w ust. 1, można wnieść do sądu administracyjnego w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców gminy, którzy na to wyrażą pisemną zgodę. 3. W sprawie wezwania do usunięcia naruszenia stosuje się przepisy o terminach załatwiania spraw w postępowaniu administracyjnym. 4. W sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 94.
Podmioty oraz przedmiot sporu przed sądem administracyjnym WOJEWÓDZKI SĄD ADMINISTRACYJNY STRONA LUB PODMIOT NA PRAWACH STRONY ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ ROZSTRZYGNIĘCIE LUB CZYNNOŚĆ ORGANU ADM. PUB. NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY STRONA LUB PODMIOT NA PRAWACH STRONY WOJEWÓDZKI SĄD ADMINISTRACYJNY ORZECZENIE WSA
Struktura Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 1980 – 1981
Struktura Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 1981 – 1983
Struktura Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 1983 – 1986
Struktura Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 1986 – 1993
Struktura Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 1993 – 1995
Struktura Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 1995 – 1999
Struktura Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 1999 – 2002
Struktura Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 2003 – 2004
Struktura Sądownictwa Administracyjnego w Polsce w latach 2004 – 2005
Struktura Sądownictwa Administracyjnego w Polsce w latach 2005 – 2007
Struktura Sądownictwa Administracyjnego w Polsce od roku 2007
Ceterum censeo Carthaginem delendam esse