PSYCHOLOGIA a SĄD prof. dr hab. Ewa Gruza

PSYCHOLOGIA A SĄD PRZESŁUCHANIE ŚWIADKA PRZESŁUCHANIE BIEGŁEGO PRZESŁUCHANIE OSKARŻONEGO PSYCHOLOGIA A WYROKOWANIE

PSYCHOLOGICZNE PODSTAWY PRZESŁUCHANIA PRZESŁUCHANIE = PROCES KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ przesłuchujący przesłuchiwany wzajemne oddziaływanie przebieg czynności wynik czynności PODSTAWĄ PRZESŁUCHANIA SŁUCHANIE OBSERWACJA

UMIEJĘTNOŚĆ AKTYWNEGO SŁUCHANIA Unikać elementów rozpraszających uwagę wspomagać koncentrację uwagi nie oceniać rozmówcy Słuchać aktywnie parafrazować precyzować przekazywać informacje zwrotne utrzymywać kontakt wzrokowy Tworzyć mapę zdarzenia rekonstruować zdarzenia nastawienie na czas i przestrzeń Rozumieć emocje i postawy

UMIEJĘTNOŚĆ AKTYWNEGO SŁUCHANIA BARIERY: 1. Skłonność do porównywania 7. Utożsamianie się 2. Domyślanie się 8. Udzielanie rad 3. Przygotowywanie odpowiedzi 9. Sprzeciwianie się 4. Filtrowanie 10. Przekonanie o swojej racji 5. Osądzanie 11. Zmiana toru 6. Skojarzenia 12. Zjednywanie

PRZYGOTOWANIE DO PRZESŁUCHANIA Zaznajomienie się z dotychczasowymi wynikami postępowania i analiza informacji 2. Poznanie topografii terenu, warunków obserwacji Odtworzenie sytuacji na podstawie protokołów oględzin, materiału poglądowego Poznanie danych osobopoznawczych 5. Uzupełnienie wiedzy z określonej dziedziny

SWOBODA WYPOWIEDZI możliwość dokonania obserwacji zachowania aktywne słuchanie styl wypowiedzi, słownictwo, używane zwroty uwaga na dezinformacje człowiek nie jest urządzeniem rejestrującym

PYTANIA Rodzaje pytań: Porządkowanie pytań: - piramida pytania zamknięte: - rozstrzygnięcia (czy) - prostego dopełnienia (kto, co, kiedy, gdzie) 2. pytania otwarte: - wymagające wyjaśnienia (dlaczego) - wymagające wyjaśnienia w postaci narracji (w jaki sposób) otwarte Porządkowanie pytań: - piramida - odwrócona piramida zamknięte

PYTANIA zwracać uwagę na słownictwo dostosowanie pytań do poziomu, słowa wieloznaczne, ocenne, slang wpływ słownictwa na odpowiedź dostosowanie pytań do poziomu, mentalności i możliwości percepcyjnych jedno pytanie – jedna kwestia do wyjaśnienia ton zadawania pytań, tempo, proste zdania pytające

MITY PRZESŁUCHANIA 1. (Nie) można nauczyć się przesłuchiwania 2. Przesłuchanie to lista pytań - (nie) 3. Przesłuchania rodzą się, a nie są tworzone 4. Przesłuchanie to tylko fakty (nie – to emocje) 5. Słuchanie to naturalna zdolność, a nie umiejętność 6. Zapisywanie jest najważniejsze (nie – ważniejsze słuchanie i obserwowanie) 7. Przesłuchujący „panem” sytuacji (nie - kontroluj, ale nie dominuj)

PSYCHOLOGIA A WYROKOWANIE oceniając osobę kierujemy się m.in. tzw. „pierwszym wrażeniem” nastrój ma wpływ na to, jak oceniamy siebie i innych oceniając kierujemy się stereotypami na ocenę osoby ma wpływ atrakcyjność jej wyglądu chętnie wierzymy autorytetom jednoznaczne rozstrzygnięcie problemu przenosimy na biegłego efekt kontrastu efekt pierwszeństwa i świeżości kierujemy się zasadą dostępności kierujemy się zasadą reprezentatywności

Dziękuję za uwagę egruza@wpia.uw.edu.pl