Opracowały: Anna Rosińska Małgorzata Socha Ekonomia III rok LEASING Opracowały: Anna Rosińska Małgorzata Socha Ekonomia III rok
Definicja Leasing jest umownym stosunkiem cywilnoprawnym. W ramach leasingu jedna ze stron umowy (finansujący, leasingodawca) przekazuje drugiej stronie (korzystającemu, leasingobiorcy) prawo do korzystania z określonej rzeczy na pewien uzgodniony w umowie leasingu okres, w zamian za ustalone ratalne opłaty (raty leasingowe)
Leasing stanowi przede wszystkim formę finansowania inwestycji, skupiającą w sobie zarówno cechy umowy dzierżawy, jak i kredytu. Z jednej strony, korzystającemu (leasingobiorcy) przysługuje prawo do używania towarów nie będących jego własnością, z drugiej natomiast korzystający dokonując płatności za używanie przedmiotu leasingu spłaca jednocześnie jego wartość. Do końca lat 80-tych leasing niemalże nie funkcjonował w polskiej praktyce gospodarczej. Swój dynamiczny rozwój w latach 90-tych leasing zawdzięcza przemianom systemowym i gospodarczym w Polsce oraz towarzyszącym im zmianom prawa gospodarczego.
W początkowym okresie głównymi przedmiotami umów leasingu były środki transportu oraz maszyn i urządzenia wykorzystywane w działalności gospodarczej. Z czasem, zakres środków trwałych finansowanych za pomocą leasingu uległ poszerzeniu obejmując także sprzęt i licencje komputerowe, nieruchomości oraz wszelkie inne środki trwałe. Pierwszym obszarem, w ramach, którego pojawiły się uregulowania dotyczące leasingu było prawo podatkowe.
Wyróżnia się 3 podmioty umowy leasingu Leasingodawca (finansujący), to właściciel przedmiotu, który daje ten przedmiot w odpłatne użytkowanie drugiej osobie na określony czas i na określonych warunkach. Najczęściej jest to wyspecjalizowana firma zajmująca się świadczeniem usług leasingu. Rzadziej wytwórca przedmiotów, dla którego leasing jest dodatkową formą zarobkowania. Forma prawna leasingodawcy może być dowolna. W praktyce najbardziej liczą się na rynku spółki prawa handlowego, tj. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne. Leasingobiorca (korzystający), to osoba korzystająca z przedmiotu leasingu na warunkach określonych w umowie. Najczęściej jest to przedsiębiorca, rzadziej ze względu na niekorzystne przepisy podatkowe, osoba fizyczna. Przeważają więc spółki handlowe, spółki cywilne i osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, które prowadzą pełną księgowość. Zbywca to osoba, od której finansujący nabywa własność rzeczy. Finansujący obowiązany jest wydać korzystającemu razem z rzeczą odpis umowy ze zbywcą lub odpisy innych posiadanych dokumentów dotyczących tej umowy, w szczególności odpis dokumentu gwarancyjnego co do jakości rzeczy, otrzymanego od zbywcy lub producenta.
Najważniejsze cechy umowy leasingu Umowa leasingu powinna być, pod rygorem nieważności zawarta na piśmie Suma rat do spłaty uzgodnionych pomiędzy Leasingodawcą i Leasingobiorcą musi być co najmniej równa cenie zakupu przedmiotu leasingu Po stronie Leasingobiorcy leży obowiązek dokonywania na własny koszt napraw, przeglądów i konserwacji przedmiotu leasingu oraz płacenia podatków związanych z własnością i posiadaniem rzeczy Z chwilą zawarcia przez Leasingodawcę umowy sprzedaży z Dostawcą, na Leasingobiorcę przechodzą wszystkie uprawnienia związane z rękojmią i gwarancją. Wyjątkiem jest możliwość odstąpienia od umowy sprzedaży, które to uprawnienie przysługuje wyłącznie Leasingodawcy Do obowiązków Leasingobiorcy należy terminowa płatność rat, zgodnie z zaakceptowanym przez niego harmonogramem. W przypadku opóźnień w płatnościach rat lub ich braku, Leasingodawcy przysługuje prawo do wypowiedzenia umowy i zwrotu przedmiotu leasingu Po zakończeniu umowy leasingu własność przedmiotu leasingu jest zwykle przenoszona przez Leasingodawcę na Leasingobiorcę, chyba że obie strony uzgodniły inny sposób zadysponowania rzeczą po zakończeniu umowy
Opłaty leasingowe miesięczne opłaty leasingowe – płatne z góry, w odstępach miesięcznych, opłaty stanowiące spłatę wartości przedmiotu leasingu, a także opłaty za używanie przedmiotu leasingu oraz sfinansowanie umowy kaucja wstępna – opłata wnoszona przez Leasingobiorcę na zabezpieczenie ewentualnych roszczeń Leasingodawcy w związku z podjętymi przez niego działaniami mającymi na celu doprowadzenie do zawarcia umowy leasingu z Leasingobiorcą opłata wstępna – opłata początkowa, wnoszona przez Leasingobiorcę przy zawieraniu umowy leasingu, na poczet opłaty wstępnej Leasingodawca zalicza kwotę kaucji wstępnej kaucja gwarancyjna – opłata zwrotna, wnoszona przez Leasingobiorcę wraz z ostatnią opłatą leasingową na zabezpieczenie ewentualnych roszczeń Leasingodawcy z tytułu umowy leasingu operacyjnego. Z uwagi na jej zwrotny charakter nie może być zaliczona przez Leasingobiorcę do kosztów uzyskania przychodu. Niewykorzystaną cześć kaucji gwarancyjnej Leasingodawca może zaliczyć na poczet ceny sprzedaży przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy cena sprzedaży (zwana również wartością resztową) – kwota, do uiszczenia której zobowiązany jest Leasingobiorca z tytułu nabycia własności przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy.
Harmonogram opłat leasingowych równomierny - harmonogram, w którym wysokość opłat jest stała przez cały okres trwania umowy leasingu degresywny - harmonogram, w którym wysokość opłat zmniejsza się wraz z upływem okresu trwania umowy leasingu sezonowy - harmonogram, w którym wysokość opłat dostosowana jest do sezonowości przychodów Leasingobiorcy
Przepisy prawne normujące umowę leasingu Kodeks Cywilny (Art. 7091-18) Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych Ustawa o podatku dochodowym od osób prawych Ustawa o podatku od towarów i usług
RODZAJE UMÓW LEASINGU
Leasing operacyjny Leasing finansowy cel umowy używanie środka trwałego bądź jego używanie i zakup używanie i zakup środka trwałego okres trwania umowy ze względów podatkowych zazwyczaj okres ten jest krótszy niż okres amortyzacji podatkowej (jednak nie krótszy niż 40% tzw. normatywnego okresu amortyzacji środków trwałych bądź 10 lat - w przypadku nieruchomości) brak ograniczeń prawnych w tym zakresie - okres ten może być w pełni dowolny, choć w praktyce często jest on zbliżony do okresu amortyzacji podatek dochodowy odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu umowy dokonuje finansujący; czynsz leasingowy, opłaty wstępne i inne wydatki związane z używaniem przedmiotu umowy są kosztem uzyskania korzystającego odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu umowy dokonuje korzystający; kosztem uzyskania przychodów korzystającego jest element odsetkowy każdej z rat leasingowych ustawa o rachunkowości przedmiot umowy leasingu zaliczany jest do środków trwałych finansującego (jednak kryteria podziału na leasing operacyjny i finansowy są w tym przypadku zupełnie inne od kryteriów stosowanych dla potrzeb podatkowych) przedmiot umowy leasingu zaliczany jest do środków trwałych korzystającego (jednak kryteria podziału na leasing operacyjny i finansowy są w tym przypadku zupełnie inne od kryteriów stosowanych dla potrzeb podatkowych) VAT leasing traktowany jako usługa; podatek VAT naliczany jest od każdej raty leasingowej i podlega odliczeniu przez korzystającego pod warunkiem używania przedmiotu dla potrzeb działalności opodatkowanej VAT (z pewnymi ograniczeniami) w większości przypadków leasing traktowany jako dostawa towarów; podatek VAT naliczany jest „z góry" z chwilą wydania przedmiotu umowy; VAT podlega odliczeniu przez korzystającego pod warunkiem używania przedmiotu dla potrzeb działalności opodatkowanej VAT (z pewnymi ograniczeniami)
Umowy leasingu - inne kryteria podziału Leasing konsumencki Leasing zwrotny Leasing denominowany w walucie i leasing złotówkowy Leasing bezpośredni i pośredni Analizując umowy leasingu od strony ich przedmiotu, można mówić o: Leasingu rzeczy ruchomych Leasingu nieruchomości Leasingu rzeczy używanych
Cele zawarcia umowy leasingu Możliwości kształtowania zobowiązań wynikających z umowy rat leasingowych wartości wykupu przedmiotu umowy okresu trwania umowy Cele podatkowe umowy leasingu - wpływ rodzaju umowy na zobowiązania podatkowe
Kredyt czy leasing?
Przewaga leasingu nad kredytem Leasing daje możliwość: sfinansowania dóbr inwestycyjnych dla tych przedsiębiorców, którzy relatywnie niedawno rozpoczęli działalność gospodarczą. Zazwyczaj banki wymagają, by działalność taka prowadzona była od co najmniej 12 miesięcy. dostosowania struktury rat leasingowych do indywidualnych potrzeb korzystających, w tym poprzez ustalenie poziomu wartości początkowego zaangażowania (początkowych rat leasingowych) opłaty wstępnej, ceny wykupu i poszczególnych rat. optymalizacji podatkowej poprzez bezpośrednie obniżenie podstawy opodatkowania dla potrzeb podatku dochodowego o pełną wysokość rat leasingowych. kompleksowej obsługi przedmiotu leasingu oraz wynegocjowania korzystniejszych cen poszczególnych świadczeń. mniejszego obciążenia dla przedsiębiorcy (zabezpieczenia związane z korzystaniem z leasingu). przeniesienia wszelkich praw i obowiązków z nich wynikających na inny podmiot (innego przedsiębiorcę), czyli dokonania tzw. cesji umowy, która jest prostszym i szybszym rozwiązaniem niż np. sprzedaż rzeczy bądź nieruchomości obarczonej hipoteką bankową. Leasing to nie tylko i wyłącznie usługa finansowa, tak jak kredyt, ale również usługa polegająca na oddaniu środka trwałego do korzystania. korzystający ma nie tylko dostęp do tanich źródeł finansowania (firmy leasingowe finansują się praktycznie z tych samych źródeł co banki), ale także mają możliwość uzyskania korzystniejszych warunków zakupu i użytkowania (ubezpieczenie, serwis, usługi dodatkowe), niż przy skorzystaniu z kredytu lub zakupu ze środków własnych.
Przewaga kredytu nad leasingiem leasing operacyjny każdorazowo podlegać będzie opodatkowaniu VAT według stawki standardowej (22%). Podatek ten podwyższał będzie koszty związane z używaniem środka trwałego. Dla podmiotów, które dysponują ograniczonym prawem do odliczenia podatku VAT korzystniejszym rozwiązaniem może okazać się leasing finansowy (traktowany na równi z dostawą towarów) bądź też sfinansowanie nabycia towaru kredytem. Leasing operacyjny, w szczególności o relatywnie krótkim okresie umownym, nie powinien być stosowany wtedy, gdy działalność przedsiębiorcy przynosi straty podatkowe bądź z innych powodów przedsiębiorca ten nie płaci podatków (np. ze względu na odpisywanie strat podatkowych z lat ubiegłych). Leasing operacyjny nie okaże się w pełni przydatny również dla tych podmiotów, które rozliczają się na zasadach zryczałtowanego podatku dochodowego bądź karty podatkowej. zawierając umowę leasingu operacyjnego korzystający musi zdawać sobie sprawę z konsekwencji rozwiązania takiej umowy przed upływem okresu, na który została zawarta. atutem kredytu jest to, że nabyte środki trwałe stanowią własność kredytobiorcy, niemniej jednak od razu wskazać należy, iż wiąże się to jednak z ustanowieniem na rzecz banku zastawu rejestrowego lub hipoteki, co z kolei wiąże się z poniesieniem dodatkowych kosztów oraz, niejednokrotnie, długotrwałą procedurą. efektywnie leasing jest droższą od kredytu metodą finansowania inwestycji.
Należy przeprowadzić analizę składającą się z kilku kroków: Kredyt czy leasing? Należy przeprowadzić analizę składającą się z kilku kroków: Szacujemy nasze przyszłe przychody i koszty (z pominięciem kosztów leasingu, odsetek i amortyzacji dotyczących badanego zakupu inwestycyjnego) Sumujemy całkowite koszty leasingu w kolejnych okresach i koszty odsetek od kredytu (należy zsumować odsetki wg harmonogramu) Sprawdzamy stawki amortyzacji środka trwałego, który zamierzamy nabyć Obliczamy zysk brutto, podatek i zysk po opodatkowaniu Następnie zestawiamy źródła finansowania (w przypadku leasingu będzie to sam zysk po opodatkowaniu; w przypadku kredytu- zysk po opodatkowaniu, powiększony o amortyzację i zaciągnięty kredyt) Zestawiamy zastosowania wygenerowanej gotówki (w przypadku leasingu będzie to nakład na zakup środka trwałego w ostatnim okresie leasingu; w przypadku kredytu będzie to nakład na zakup środka trwałego i spłata rat kredytu- części kapitałowej) Otrzymane przepływy środków pieniężnych dyskontujemy i porównujemy wyniki
Zalety Leasingu Możliwość wliczenia całości opłat w koszty prowadzenia działalności gospodarczej Prostsze procedury i mniejsze wymogi Możliwość lepszego dostosowania harmonogramu opłat do specyfiki działalności
Zalety wg Getin Leasing Szansa na poprawienie płynności finansowej Oszczędność czasu i pieniędzy Rozwój nowych technologii w Twojej firmie Leasing szyty na miarę Twoich możliwości Dodatkowo usługi i przywileje
Wady leasingu Leasing jest umową na czas określony i możliwość odkupienia przedmiotu leasingu mamy dopiero po zakończeniu umowy, tak więc wcześniejsze jej rozwiązanie jest dla nas niekorzystne, w przypadku kredytu możemy go po prostu wcześniej spłacić W trakcie trwania umowy nie jesteśmy właścicielami przedmiotu leasingu, więc w przypadku upadłości firmy leasingowej jej wierzyciele mogą zaspokoić swoje roszczenia z użytkowanego przez nas środka trwałego Dla firm płacących podatek wg tzw. karty podatkowej, podatek zryczałtowany oraz nie będących płatnikami VAT leasing jest niekorzystny
(dane dla Polski na podstawie informacji dostępnych ze ZLP) Leasing w liczbach (dane dla Polski na podstawie informacji dostępnych ze ZLP)
Łączna wartość rynku leasingu w latach 1997-2008 (netto w mld zł)
Łączna wartość leasingu nieruchomości w latach 1997-2008 (netto w mld zł)
Struktura rynku leasingu nieruchomości w 2007 w 2008
Udział firm w rynku leasingu nieruchomości w 2008
Łączna wartość rynku leasingu ruchomości w latach 1997-2008 (netto w mld zł)
Struktura rynku leasingu ruchomości w 2007 i 2008
Dynamika rynku leasingu ruchomości (2008 do 2007)
Udział 10 czołowych firm w rynku leasingu ruchomości w 2008
Struktura rynku leasingu pojazdów w 2007 i 2008
Udział 10 czołowych firm w rynku leasingu pojazdów w 2008
Struktura rynku leasingu maszyn i urządzeń w 2007 i 2008
Struktura rynku leasingu IT w 2007 i 2008
Wartość aktywnego portfela leasingu ruchomości na koniec 2008 (w mld zł)
Struktura walutowa nowego portfela w rynku ruchomości w 2007 i 2008
Struktura walutowa nowego portfela w rynku nieruchomości w 2007 i 2008
Dziękujemy za uwagę