Włoskie inspiracje transportowe na przykładzie Mediolanu. Warszawa, 13 grudnia 2017 r.

Mediolan Miasto i gmina w północnych Włoszech Stolica prowincji Mediolan i regionu Lombardia Drugie co do wielkości miasto Włoch (po Rzymie) Populacja: około 1 mln 359 tys. mieszkańców Jeden z trzech najważniejszych ośrodków turystyki Włoch Milan Malpensa (MXP) – jeden z dwóch największych portów lotniczych Włoch, położony 48 km od Mediolanu

Struktury transportowe - AMAT AMAT – Agenzia Mobilita Ambiente Territorio - biuro mobilności powołane w 2000 roku przez władze Mediolanu. Przedmiotem działalności biura jest wspieranie funkcji gminnych w planowaniu urbanistycznym oraz zarządzaniu mobilnością i transportem, monitorowaniu i kontroli związanej z rozwojem miasta.

Struktury transportowe - ATM ATM – Azienda Trasporti Milanesi – spółka miejska założona w 1931 roku, będąca organizatorem transportu publicznego w stolicy Lombardii i 46 prowincjonalnych miastach, obsługująca obszar o populacji 2,51 mln ludzi. ATM zarządza czterema liniami metra, dobrze rozbudowaną siecią linii tramwajowych, a także poruszającymi się głównie w obszarach peryferyjnych liniami autobusowymi i trolejbusowymi.

Problemy transportowe Najbardziej odczuwalnym problemem metropolitalnym Mediolanu jest duże natężenie ruchu na obszarze miasta, jego zanieczyszczenie oraz kwestia nieuregulowanego parkowania (w tym również na przystankach komunikacji miejskiej i przejściach dla pieszych). Władze miasta, chcąc ograniczyć liczbę pojazdów indywidualnych stawiają na rozwój różnych form transportu publicznego.

Sieć podziemnej kolejki Sieć linii metra i pociągów podmiejskich (ATM)

Sieć podziemnej kolejki Mediolan posiada dobrze rozwiniętą sieć linii metra i pociągów podmiejskich, zintegrowanych wspólnymi węzłami przesiadkowymi. Przesiadki pomiędzy liniami metra i pociągami podmiejskimi odbywają się bez konieczności wychodzenia na powierzchnię. Pociągami metra można dotrzeć do wszystkich ważniejszych obiektów w mieście.

Sieć podziemnej kolejki Mediolańska sieć linii metra składa się z czterech linii oznaczonych różnymi numerami i kolorami o łącznej długości 101 kilometrów: M1 – czerwona (pierwsza linia, zainaugurowana w 1964 roku) M2 – zielona M3 – żółta M5 – fioletowa (bezzałogowa, otwarta w 2013 roku przed targami EXPO) Obecnie budowana jest kolejna linia bezzałogowa (M4 – niebieska).

Dworzec kolejowy Milano Centrale Jeden z największych dworców kolejowych w Europie, oddany do użytku w 1931 roku. Jest mieszanką różnych stylów architektonicznych, zwłaszcza stylu secesyjnego i Art deco. Zaskakuje monumentalnymi przestrzeniami publicznymi. Fasada ma 200 metrów wysokości i 72 metry wysokości. Dworzec dysponuje aż 24 krawędziami peronowymi i obsługuje około 330 tysięcy pasażerów dziennie.

Linie tramwajowe Komunikacja tramwajowa w Mediolanie jest bardzo gęsta, rozległa i dobrze rozbudowana. Stanowi najbardziej popularny naziemny środek transportu dla mieszkańców miasta i turystów.

Linie tramwajowe Tramwaje w Mediolanie, zwłaszcza w dzielnicach centralnych, mają często przebieg jednokierunkowy, docierając w trudnodostępne miejsca.

Linie tramwajowe Mediolan pod względem taboru tramwajowego łączy tradycję z nowoczesnością. Większość taboru stanowią współczesne, kilkuletnie składy oraz wagony z lat 70. i 80. ubiegłego wieku. Uwagę przykuwają również bardzo dobrze utrzymane wagony z lat 20. i 30. ubiegłego wieku, które obsługują wytypowane linie, przejeżdżające przez historyczne dzielnice miasta.

Linie autobusowe i trolejbusowe Funkcją przewozową autobusów i trolejbusów jest zapewnienie dojazdu z rejonów podmiejskich i peryferyjnych dzielnic Mediolanu do węzłów przesiadkowych znajdujących się poza centrum miasta. Stąd kontynuacja podróży do centrum aglomeracji odbywa się z wykorzystaniem transportu szynowego - kolei, metra i linii tramwajowych. Z tego względu rola publicznego transportu kołowego w centrum ograniczona jest do minimum.

Area „C” Strefa „C” czyli historyczna, centralna część Mediolanu o ograniczonym dostępie pojazdów indywidualnych znajduje się wewnątrz obwodnicy miejskiej i obejmuje obszar 8,2 km kw.

Area „C” Wprowadzenie strefy „C” w Mediolanie nastąpiło w 2012 roku. Od tego czasu natężenie ruchu na tym obszarze zmniejszyło się o jedną trzecią. Wjazd do strefy jest możliwy w 43 punktach dostępu, w tym w 7 tylko dla pojazdów komunikacji miejskiej. Opłaty za wjazd do strefy obowiązują od poniedziałku do piątku w godzinach 7:30 – 19:30, a cena biletu wstępu wynosi 5 euro. Sprzedaż biletów prowadzona jest w punktach ogólnodostępnych, można je nabyć również online. Motocykle i skutery, pojazdy elektryczne, hybrydowe, a także napędzane gazem ziemnym są zwolnione z opłat. Zwolnienie przewidziane jest również dla pojazdów transportujących osoby niepełnosprawne, poddanych zabiegom ratującym życie lub dla osób, które muszą udzielić pierwszej pomocy. Dostęp do strefy „C” zabroniony jest dla pojazdów z kategorią ekologiczną 0 (dla pojazdów benzynowych) oraz kategorią 0, 1, 2, 3 (dla pojazdów dłuższych niż 7,5 metra). Specjalne kamery monitorują wjazd wszystkich pojazdów fotografując ich numery rejestracyjne. Wjazd do strefy bez wykupionego biletu wynosi 76 euro.

Agent mobilności W Mediolanie, przy biurze mobilności AMAT działają Agenci mobilności, których zadaniem jest działanie na terenie dzielnic miejskich i obszarów podmiejskich. Ich celem jest rozeznanie w przyzwyczajeniach transportowych, pozyskiwanie informacji na temat preferencji przewozowych pracowników dużych instytucji, firm czy szkół. Agenci mają za zadanie przygotować plan transportowy indywidualnie dla każdego z ośrodka, skupiającego dużą liczbę grup pasażerskich. Celem tego działania jest opracowanie i zaproponowanie optymalnego modelu komunikacji miejskiej przeznaczonej dla danej grupy, w celu zachęcenia do korzystania z transportu publicznego i tym samym zmniejszenia natężenia ruchu pojazdów prywatnych.

Car-sharing, skuter-sharing i bike-sharing Mediolan, zachęcając mieszkańców do pozostawienia samochodów w domach stawia na rozwój różnych form alternatywnego transportu. Na terenie miasta działają publiczne wypożyczalnie aut elektrycznych, skuterów i rowerów (o napędzie tradycyjnym i elektrycznym).

Inspiracje: Rozwinięty układ torowisk, na wielu skrzyżowaniach rozjazdy we wszystkich relacjach; Jednokierunkowe przebiegi tras linii tramwajowych w miejscach trudnodostępnych; Zintegrowane węzły przesiadkowe umożliwiające przesiadki bez konieczności wychodzenia na powierzchnię; Area „C” czyli ograniczony dostęp do ścisłego centrum Mediolanu dla pojazdów indywidualnych; Agent mobilności.

Dziękuję za uwagę. Iwo Kwiatkowski (Dział Organizacji Przewozów - Zarząd Transportu Miejskiego), e-mail: i.kwiatkowski@ztm.waw.pl