Postawy studentów wychowania fizycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego wobec zdrowia Dr Jaromir Grymanowski Uniwersytet Rzeszowski Wydział Wychowania Fizycznego Stalowa Wola 2007

Cel główny badań Celem głównym badań była ocena zmian postaw studentów wobec zdrowia w toku trzyletnich studiów uniwersyteckich.

Metody, techniki i narzędzia badawcze 1. Metoda sondażu diagnostycznego 1. 1. Technika skali i ankiety (ankieta audytoryjna) 1.1.1. Narzędzia badawcze: 1) skala postaw „PRO-ZET” 2) kwestionariusz ankiety pt. „Zdrowie-sport-aktywność ruchowa”

Metody, techniki i narzędzia badawcze 2. Metody i techniki statystyczne 2.1. Test niezależności Chi-kwadrat 2.2. Jednoczynnikową analizę wariancji (ANOVA) Analizę zebranych wyników przeprowadzono przy pomocy oprogramowania statystycznego SPSS v.11.5 dla Windows Przyjęto poziom istotności α = 0,05

Materiał i organizacja badań W badaniach zastosowano celowy dobór próby. Materiał empiryczny wykorzystany w badaniach zebrano w ramach badań statutowych Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Badano młodzież studiującą w Uniwersytecie Rzeszowskim na kierunku wychowania fizycznego na studiach stacjonarnych I stopnia. Badania empiryczne przeprowadzono w dwóch etapach. Pierwszy w roku akademickim 2004/2005 a drugi w roku akademickim 2006/2007.

Materiał i organizacja badań Każdy etap badań realizowany był na początku roku akademickiego i obejmował badania sondażowe tej samej populacji studentów na I i III roku ich studiów uniwersyteckich. W pierwszym etapie badań przebadano 164 studentów przyjętych na I rok studiów. W drugim etapie badań tj. na III roku studiów w wyniku sesji egzaminacyjnych, liczebność badanych uległa zmniejszeniu i do analizy statystycznej zakwalifikowano 118 osób.

Charakterystyka badanej zbiorowości 30,5% 50% Mężczyźni Kobiety Ryc. 1. Badani wg płci

Charakterystyka badanej zbiorowości 80,0% 70,3% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 21,2% 20,0% 8,5% 10,0% 0,0% Liceum ogólnokształcące Technikum Liceum zawodowe Ryc. 2. Typ ukończonej szkoły średniej

Charakterystyka badanej zbiorowości 40,0% 32,2% 33,9% 35,0% 26,3% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 7,6% 0,0% Wieś Miasto do 50 tys. Miasto powyżej 50 Miasto powyżej mieszkańców tys. do 100 tys. 100 tys. mieszkańców mieszkańców Ryc. 3. Badani wg miejsca stałego zamieszkania

Charakterystyka badanej zbiorowości 40,0% 36,4% 35,0% 28,0% 30,0% 24,6% 25,0% 20,0% 15,0% 11,0% 10,0% 5,0% 0,0% Poniżej średniego Średnie (N=43) Powyżej średniego Wyższe (N=13) (N=33) (N=29) Ryc. 4. Poziom wykształcenia obojga rodziców

Wyniki badań 147 146,5 160 140 120 100 80 54,9 54 42,1 43 50 49,5 60 40 20 Poznawczy Emocjonalny Behawioralny Wskaźnik ogólny I rok III rok Ryc. 5. Porównanie średnich wartości wskaźników ogólnych postaw kobiet wobec zdrowia i ich formalnych komponentów (dane w pkt.)

Wyniki badań 160 147,1 147 140 120 100 80 55,1 54,5 41,7 42,5 50,3 50 60 40 20 Poznawczy Emocjonalny Behawioralny Wskaźnik ogólny I rok III rok Ryc. 6. Porównanie średnich wartości wskaźników ogólnych postaw mężczyzn wobec zdrowia i ich formalnych komponentów (dane w pkt.)

Wyniki badań 30 27,2 27,4 25 21,6 21,6 21,2 20,1 19,8 19,4 20 15,2 15,4 13,9 13,6 15 11,3 10,9 10,3 10 10 7,2 6,7 5 Zdrowie jako Edukacja Działania na Zdrowy styl Kształtowanie Odżywianie Nałogi i używki Aktywność Kontrola wartość zdrowotna rzecz zdrowia życia środowiska ruchowa zdrowia, leczenie I rok III rok Ryc. 7. Porównanie średnich wartości składników treściowych postaw kobiet wobec zdrowia I i III roku studiów (dane w pkt.)

Wyniki badań 30 27,8 26,9 25 21,2 21,6 21 20,8 19,8 20 20 15,2 15,4 15 14 13,4 11,1 10,4 10,9 10,1 10 7,6 6,8 5 Zdrowie jako Edukacja Działania na Zdrowy styl Kształtowanie Odżywianie Nałogi i używki Aktywność Kontrola wartość zdrowotna rzecz zdrowia życia środowiska ruchowa zdrowia, leczenie I rok III rok Ryc. 8. Porównanie średnich wartości składników treściowych postaw mężczyzn wobec zdrowia I i III roku studiów (dane w pkt.)

Ryc. 9. Deklarowana postawa studentów wobec dbałości o zdrowie Wyniki badań 100 92,3 93 90 80 70 60 50 40 30 20 10 4,6 3,2 3 3,8 Pozytywna Obojętna Zmienna I rok III rok Ryc. 9. Deklarowana postawa studentów wobec dbałości o zdrowie

Ryc. 10. Styl życia studentów w ich autoocenie Wyniki badań 80,0% 71,2% 70,0% 61,9% 60,0% 50,0% 35,6% 40,0% 30,0% 21,2% 20,0% 10,0% 0,0% I rok III rok Prowadzę zdrowy styl życia Prowadzę raczej zdrowy styl życia Ryc. 10. Styl życia studentów w ich autoocenie

Wybrane wnioski 1. Negatywne postawy studentów I i III roku studiów wobec zdrowia opisane na podstawie skali postaw „PRO-ZET” można tłumaczyć tym, iż edukacja zdrowotna na uczelni, niestety, nie daje oczekiwanych rezultatów, gdyż dla tej części społeczeństwa perspektywa wystąpienia zaburzeń zdrowotnych w przyszłości nie stanowi wystarczającego argumentu do zmiany postaw.

Wybrane wnioski 2. Negatywne postawy studentów wobec zdrowia przejawiające się w ich opiniach na temat zachowania się w konkretnych sytuacjach życiowych związanych z problemami zdrowia są sprzeczne z ich pozytywnymi opiniami na temat dbałości o zdrowie oraz ich pozytywnym stosunkiem emocjonalnym do zdrowia. Fakt ten potwierdza zjawisko powszechnie obserwowane w społeczeństwie, że opinie jednostki nie zawsze są zgodne z jej zachowaniami.

Wybrane wnioski 3. Studenci wychowania fizycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego, w świetle innych wyników badań tego zagadnienia w Polsce, uzyskali zdecydowanie niższe wartości zarówno w zakresie wskaźnika ogólnego postawy wobec zdrowia jak i jej formalnych komponentów. Na podstawie wyników badań można wnioskować, że skuteczność oddziaływania edukacji zdrowotnej, zarówno w szkole średniej jak i wyższej, na kształtowanie właściwych postaw wobec zdrowia i zdrowego stylu życia badanych jest znikoma. Fakt ów może potwierdzać tezę, iż edukacja zdrowotna w uczelni nie była w stanie zmienić negatywnych postaw studentów wobec zdrowia.

Dziękuję za uwagę

Postawy studentów wychowania fizycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego wobec zdrowia Dr Jaromir Grymanowski Uniwersytet Rzeszowski Wydział Wychowania Fizycznego Zakład Teorii Turystyki i Rekreacji Stalowa Wola 2007