Umowy o pracę mgr Sabina Pochopień
Ustawowe określenie rodzaju umów o pracę Kodeks pracy ściśle i w sposób bezwzględnie obowiązujący określa rodzaje umów o pracę, jakie mogą stanowić podstawę stosunku pracy. Stosunek pracy nie może być nawiązany na podstawie umowy nienazwanej. Niemożliwe jest ponadto uznanie, że umowa ma charakter mieszany łączący elementy umowy o pracę i umowy zlecenia albo umowy o pracę i umowy o zarządzanie.
Umowa o pracę na okres próbny Umowę o pracę na okres próbny, nieprzekraczający trzech miesięcy , zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania pracy określonego rodzaju (art. 25 § 2 k.p.) Ponowne zawarcie umowy na okres próbny jest możliwe w celu wykonywania innego rodzaju pracy, a tego samego rodzaju- po upływie 3 lat od dnia zakończenia poprzedniej umowy. (art. 25 §3 k.p.)
Umowa o pracę na czas określony Umowa na czas określony jest zawierana do końca okresu ustalonego kalendarzowo albo momentu dającego się oznaczyć przez wskazanie faktu, który powinien w przyszłości nastąpić.
Umowa o pracę na czas określony Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech ( art. 25 (1)§1 k.p.). Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po dniu, w którym miało nastąpić jej rozwiązanie, nowej umowy o pracę na czas określony.
Umowa o pracę na czas określony Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dłuższy niż okres 33 miesięcy , lub jeżeli liczba zawartych umów jest większa niż trzy, uważa się, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie okresu, o którym mowa w §1 , lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony , jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Umowa o pracę na czas określony Określonego w art. 25 (1) § 1 k.p. limitu czasu trwania umowy nie stosuje się do umów o pracę zawartych na czas określony: w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym, w celu wykonywania pracy przez okres kadencji, w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie ( konieczność zawiadomienia okręgowego inspektora pracy w formie pisemnej lub elektronicznej wraz ze wskazaniem przyczyny zawarcia takiej umowy, w terminie 5 dni roboczych od dnia jej zawarcia) - jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.
Umowa o pracę na czas nieokreślony Umowa o pracę na czas nieokreślony zawierana jest bez oznaczenia końcowego terminu jej obowiązywania. Umowa o pracę na czas nieokreślony jest najkorzystniejszą dla pracownika podstawą stosunku pracy, gdyż stwarza najdalej idącą ochronę jego trwałości. Umowa o pracę na czas nieokreślony zostaje zawarta wówczas, gdy strony wyraźnie to ustaliły lub gdy brak jest ustalenia , jaką zawarto umowę, a z okoliczności występujących przy zawarciu umowy nie wynika, że zawarto umowę innego rodzaju.
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego Umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego odróżniają się od umów o pracę wymienionych w art. 25 k.p. celem, treścią oraz warunkami rozwiązania. Celem charakteryzowanych tu umów o pracę jest przygotowanie zawodowe, a nie tylko świadczenie pracy zarobkowej na rzecz pracodawcy. Przygotowanie zawodowe młodocianego pracownika może odbywać się przez naukę zawodu bądź przyuczenie do wykonywania określonej pracy.
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego Nauka zawodu ma na celu przygotowania młodocianego do pracy w charakterze wykwalifikowanego robotnika lub czeladnika i obejmuje praktyczną naukę zawodu organizowaną u pracodawcy na zasadach określonych w odrębnych przepisach oraz dokształcanie teoretyczne. Nauka zawodu trwa nie krócej niż 24 miesiące i nie dłużej niż 36 miesięcy. Przyuczenie młodocianego do wykonywania określonej pracy trwa od 3 do 6 miesięcy i kończy się egzaminem sprawdzającym.
Treść umowy w celu przygotowania zawodowego Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego powinna określać: - rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy), - czas trwania i miejsce odbywania przygotowania zawodowego, - sposób dokształcania teoretycznego, -wysokość wynagrodzenia
Warunki rozwiązania umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego Pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego w razie: 1) niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się pomimo stosowania wobec niego środków wychowawczych, 2) ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, 3) reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie przygotowania zawodowego, 4) stwierdzenie nieprzydatności młodocianego do pracy w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe Młodociany może wypowiedzieć umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego na ogólnych zasadach.
Spółdzielcza umowa o pracę Spółdzielcza umowa o pracę jest umową związaną ze stosunkiem członkostwa w spółdzielni pracy w tym znaczeniu, że może być zawarta wyłącznie z członkiem spółdzielni pracy, a wygasa z ustaniem członkostwa w tej spółdzielni. Art. 182 ustawy z dnia 16 września 1982 roku Prawo spółdzielcze przewiduje, że spółdzielnia pracy i członek tej spółdzielni mają obowiązek pozostawania ze sobą w stosunku pracy. Stosunek pracy nawiązany na podstawie spółdzielczej umowy o pracę określany jest w piśmiennictwie mianem ,, spółdzielczego stosunku pracy”.
Forma umowy o pracę Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej pracodawca powinien przed dopuszczeniem pracownika do pracy potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do rodzaju umowy i jej warunków. ( art. 29 § 2 k.p.). Pisemna forma umowy o pracę nie została zastrzeżona pod rygorem nieważności, czy tez dla celów dowodowych w rozumieniu art. 74 k.c. Umowa o pracę może zostać skutecznie zawarta ustnie czy też przez czynności dorozumiane. Niezachowanie pisemnej formy umowy o pracę powoduje konsekwencje w postaci obowiązku potwierdzenia na piśmie ustaleń co do rodzaju umowy oraz jej warunków. Brak zachowania formy pisemnej nie czyni umowy o pracę nieważną. Powstanie stosunku pracy nie jest uwarunkowane pisemną formą umowy o pracę.
Treść umowy o pracę Umowa o pracę powinna określać strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności: 1) rodzaj pracy, 2) miejsce wykonywania pracy, 3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia, 4) wymiar czasu pracy, 5) termin rozpoczęcia pracy
Treść umowy o pracę Rodzaj pracy jest elementem koniecznym umowy o pracę. W przypadku braku jego określenia umowa o pracę nie zostanie skutecznie zawarta. Art. 29 § 1 pozostawia stronom swobodę określenia rodzaju pracy. Mogą to uczynić przez wskazanie stanowiska pracy, zawodu lub specjalności. Wynagrodzenie za pracę określone w umowie o pracę powinno odpowiadać rodzajowi pracy ze wskazaniem składników wynagrodzenia. W systemie taryfowym wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy, to wynagrodzenie ustalone zgodnie z tabelą płac oraz taryfikatorem kwalifikacji. Strony mogą określić wynagrodzenie bezpośrednio – ustalając w umowie jego składniki i ich wysokość lub pośrednio-przez odesłanie w umowie do konkretnych przepisów płacowych.
Treść umowy o pracę Miejsce wykonywania pracy oznacza jednostkę przestrzeni, gdzie stale (z reguły) pracownik rozpoczyna i kończy codzienną pracę. Miejsce to może mieć charakter stały lub zmienny. Miejsce wykonywania pracy powinno być tak określone, by pracownik miał możliwość wykonania zadań, wliczając w to czas dojazdu do miejsca ich wykonywania, w ramach umówionej dobowej i tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Umowa o pracę powinna określać czy pracownik jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, czy w wymiarze niepełnym. W tym ostatnim wypadku należy określić wymiar czasu pracy przez podanie ułamkowej części pełnego wymiaru.
Kazus nr 1 Dwie przyjaciółki jeszcze z czasów szkolnych Karolina P. i Joanna K. postanowiły spotkać się po latach aby powspominać stare czasy. Podczas miłej rozmowy, która miała miejsce w jednej z wrocławskich kawiarni okazało się, że Karolina P. prowadząca dobrze prosperujący salon fryzjerski w centrum Wrocławia pilnie poszukuje pracownicy na stanowisko fryzjerki. Joanna K., która w związku z poważnymi problemami finansowymi zmuszona była przed miesiącem zamknąć własny salon powitała tę wiadomość z wielkim entuzjazmem. Koleżanki porozumiały się, że Joanna K. rozpocznie pracę na stanowisku fryzjerki już nazajutrz. Kobiety nie poczyniły jednak żadnych dodatkowych ustaleń, nie sporządziły też umowy na piśmie. Proszę ocenić czy umowa o pracę została skutecznie zawarta.
Kazus nr 2 Łukasz J. został zatrudniony przez pracodawcę na podstawie umowy o pracę na okres próbny na stanowisku magazyniera. Po jej upływie Łukasz J. zawarł kolejną umowę na okres próbny, przy czym określonym w niej rodzajem pracy była funkcja kasjera. Proszę ocenić dopuszczalność zawarcia drugiej umowy na okres próbny w powyższym stanie faktycznym. Opracowano na podstawie M. Wujczyk, Prawo pracy. Testy.