GOSPODAROWANIE KAPITAŁEM LUDZKIM I NIEMATERIALNYM W ORGANIZACJI

KAPITAŁ INTELEKTUALNY Wszystko co jest niewidoczne, a co decyduje o wartości przedsiębiorstwa i jego przewadze konkurencyjnej – wiedza, doświadczenie, informacja, umiejętności. Wartość wyznaczona jest przez podnoszenie zysków przedsiębiorstwa.

STRUKTURA KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO Kapitał strukturalny – patenty, koncepcje, modele, systemy komputerowe i administracyjne, kultura organizacyjna; Kapitał strukturalny zewnętrzny – relacje z klientami i dostawcami, marki handlowe, reputacja i wizerunek; Kapitał ludzki – kompetencje, wiedza, doświadczenie pracowników (nie staje się własnością przedsiębiorstwa).

KAPITAŁ LUDZKI Cechy fizyczne i psychiczne pracowników organizacji – potencjał pracowników, Jest strategicznym zasobem, Polityka kadrowa wynika ze strategii organizacji. Zróżnicowanie, zmienność – nieprzewidywalność zachowań, aktywność. Gospodarowanie – takie pozyskiwanie i wykorzystanie tego potencjału aby umożliwiało realizację celów przedsiębiorstwa, a jednocześnie uwzględniało potrzeby pracowników (społeczna odpowiedzialność).

CECHY KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO Możliwość jednoczesnego wielorakiego wykorzystania; Długotrwała akumulacja; Urzeczywistnianie poprzez ludzi – zależy wyłącznie od pracowników – relacje z partnerami, kultura organizacyjna...

NIEKTÓRE ELEMENTY KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO Kultura organizacyjna; Zasoby technologiczne; Reputacja, marka; Lokalizacja.

KULTURA ORGANIZACYJNA system założeń, wartości, norm społecznych, które mają znaczenie dla realizacji celów organizacji (bo wpływają na zachowania ludzi). Ma decydujący wpływ na rozwijanie kapitału intelektualnego organizacji; Jest metazasobem.

KULTURA PROEFEKTYWNOŚCIOWA Łączenie całej organizacji poprzez integrację pracowników; Poprawa współdziałania członków grupy poprzez osiąganie wspólnych celów; Podkreślanie przynależności do organizacji poprzez np. używanie słowa „my”; Traktowanie swoich podwładnych jako współpracowników; Dostrzeganie w menedżerach swoich przywódców.

KULTURA ANTYEFEKTYWNOŚCIOWA Dzieli należących do niej ludzi; Nie tworzy konstruktywnych rozwiązań; Wewnątrz organizacji występują wyraźne podziały (utrudniają współpracę).

ZASOBY TECHNOLOGICZNE Działania organizacji wiążące się z poprawą produktu i technologii, zapewniania ich jakości; Są źródłem przewagi konkurencyjnej (udział w rynku, dochody itp.); Ich rola rośnie; Łatwość imitacji innowacji.

REPUTACJA Wypadkowa wyobrażeń interesariuszy o organizacji; Informacja dla pracowników, klientów, społeczeństwa; Odzwierciedla atrakcyjność organizacji; Widoczna jest w percepcji nazwy organizacji.

REPUTACJĘ TWORZY: Solidność – głównie dla klientów – zgodność z oczekiwaniami; Wiarygodność – głównie dla inwestorów i kontrahentów– wierność twierdzeniom i zobowiązaniom; Zaufanie – głównie dla pracowników Odpowiedzialność – głownie dla społeczności lokalnej.

MARKA Środek do ustalania reputacji Znak towarowy – wszystko co oznacza produkt i odróżnia go od konkurencji LUB Zespół cech związanych z przeświadczeniem konsumentów o korzyściach z użytkowania produktu. Obiecuje dostarczenie klientowi określonych korzyści; Traci na znaczeniu w wypadku imitacji.

FUNKCJE MARKI Gwarancja autentyczności produktu; Powtarzalność rezultatów; Upraszczanie procesów decyzyjnych – skojarzenia z marką; Wsparcie, gwarancje – ufność w niezawodność; Wzbogaca przeżycia związane z konsumpcją; Odróżnienie od innych produktów; Tworzy wartość dodaną produktu.

LOKALIZACJA Umiejscowienie organizacji w określonym obszarze; Coraz mniejsze znaczenie; W rozumieniu czynnościowym – decyzja o lokalizacji; W rozumieniu rezultatowym – co wynika z naszej lokalizacji. Nie ma obiektywnie dobrej lokalizacji.

UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE LOKALIZACJI Warunki naturalne – ukształtowanie terenu, (cechy gruntu itp.); Stan prawny (własność, obciążenia hipoteczne); Istniejący sposób zagospodarowania i użytkowania – czy jest dostosowany.

WARUNKI OTOCZENIA Warunki naturalne; Warunki społeczno – demograficzne; Relacja przestrzenna do rynków zbytu; Wyposażenie w infrastrukturę; Uwarunkowania prawne; Sytuacja gospodarcza.

DECYZJA O LOKALIZACJI ZALEŻY OD: Inwestora – gdzie mu się najbardziej opłaca zlokalizować firmę; Władzy regionalnej – jak lokalizacja wpłynie na interesy regionu; Gospodarki jako całości – na ile sprzyja przedsiębiorcom – klimat inwestycyjny, koszty produkcji.

MIERNIKI ZASOBÓW NIEMATERIALNYCH Obszar finansowy: Aktywa ogółem, Aktywa ogółem na jednego zatrudnionego, Wskaźnik straconych klientów do średniej w sektorze %, Przychody od nowych klientów / przychody ogółem %, Zwrot z aktywów netto, Inwestycje w technologię informacyjną.

OBSZAR KLIENTÓW Liczba klientów, Udział w rynku, Roczna sprzedaż na jednego klienta, Rating klienta, Liczba wizyt klienta w przedsiębiorstwie, Liczba dni poświęconych na wizyty u klienta, Klienci / pracownicy, Przeciętny czas od kontaktu klienta do odpowiedzi w postaci sprzedaży.

OBSZAR PROCESÓW Koszty administracyjne / przychody ogółem, Liczba komputerów osobistych i laptopów na pracownika, Koszty administracyjne na pracownika, Koszty informacyjne na pracownika, Koszty informatyczne na pracownika, Wydajność komputerów, Wdrożone systemy jakości.

OBSZAR ROZWOJU Koszty podnoszenia kwalifikacji na jednego pracownika, Indeks satysfakcji pracowników, Udział godzin szkoleniowych w ogólnej liczbie godzin pracy, Nakłady na badania i rozwój / koszty administracyjne, Przeciętna długość kontaktów klienta z przedsiębiorstwem, Inwestycje w rozwój nowych rynków, Inwestycje w rozwój kapitału strukturalnego.

OBSZAR LUDZKI Fluktuacja pracowników, Przeciętna długość zatrudnienia, Liczba kierowników, Liczba kobiet na stanowiskach kierowniczych, Przeciętny wiek pracowników, Umiejętności komputerowe pracowników.

OCHRONA DÓBR NIEMATERIALNYCH Dobra wolne – nie są chronione prawnie; Dobra chronione – można ustanowić wyłączne prawo do korzystania - utwory, rozwiązania, oznaczenia.

RODZAJE OCHRONY Prawa autorskie – utwory wyrażane słowem, symbolem matematycznym, znakiem graficznym (do 70 lat po śmierci) Patenty – wynalazki, projekty, wzory użytkowe, nowe odmiany roślin (20 lat); Prawo z rejestracji – wzory przemysłowe, topografie układów scalonych (25 lat). Prawo ochronne - rozwiązania (wzory użytkowe), oznaczenia (znaki towarowe) (10 lat); Tajemnica handlowa – na ogół dokumenty, informacje firmy.