Rynek karpi w Polsce i Niemczech Sytuacja, perspektywy, wyniki badań

Ceny karpi (PL) Zmiany ceny średniej to wypadkowa zmian ceny detalicznej oraz struktury sprzedaży produktów. Średnia cena sugeruje, że zdecydowana większość karpia w koszyku zakupowym to nadal karp żywy/cały świeży oraz płat w super-promocjach.

Wolumen zakupu karpi (PL) ? Na wykresie nie pokazano jednostki — kwestia estymacji jest bowiem dyskusyjna, a wielkości podawane przez GfK Polonia są dużo niższe niż dane IRS i IERiGŻ. Ważne jest jednak odnotowanie wzrostu konsumpcji w 2015 r. i stabilizacja w roku kolejnym

Sezonowość sprzedaży karpi (PL) Sezonowość sprzedaży karpia, wyrażona jako odsetek sprzedaży przypadającej na grudzień pozostaje na bardzo wysokim, zbliżonym do 90% poziomie.

Sezonowość sprzedaży karpi (PL) Warto odnotować rosnącą sprzedaż karpi w listopadzie, przy jednoczesnym braku zmian w wolumenie sprzedaży w miesiącach styczeń-październik (także w 2017 r.)

Ceny karpi 2012-2016 (DE) Średnie ceny płacone za karpie w Niemczech są niemal 3-krotnie wyższe niż w Polsce. Wynika to zarówno z dużo wyższych cen karpi, jak i większej roli płatów/filetów.

Zakupy karpi 2012-2016 (DE) Rynek karpi w Niemczech, po znacznym regresie w poprzedniej dekadzie, obecnie wykazuje niewielką tendencję rosnącą

Sezonowość sprzedaży karpi (DE) W Niemczech tylko połowa sprzedaży przypada na grudzień. Ważnymi miesiącami są też: styczeń, luty, marzec oraz październik i listopad.

Sezonowość sprzedaży karpi (DE) Sprzedaż karpia w I półroczu nie jest stabilna (zapewne zależna od dostępności ryby) — w 2017 r. była najniższa od lat.

Czy rynek karpia jest silnie związany z rynkiem innych ryb świeżych? Wzrost wielkości wydatków na karpia w latach 2012-2016 jest słabo skorelowana ze spadkiem wydatków na łososia. Innymi słowy: mniejsze zakupy (ilościowo, czy wartościowo) łososia nie oznaczają automatycznie większych zakupów karpia.

Konsumenci i ich zainteresowanie kupowaniem ryb świeżych Odsetek konsumentów kupujących ryby świeże (w Polsce, Norwegii, Włoszech, Irlandii), źródło: badania MIR-PIB, realizator badania: PBS często czasem

Konsumenci i ich skłonność do kupowania ryb świeżych Odsetek konsumentów kupujących produkty rybne wygodne w użyciu, np. paluszki rybne, pakowane sushi (w Polsce, Norwegii, Włoszech, Irlandii), źródło: badania MIR-PIB, realizator badania: PBS często często czasami czasem

Opinie konsumentów „Gdy myślę o mojej mamie, babci, cioci, starsze osoby umiały przygotować karpia. Młode osoby słabo radzą sobie z całą rybą.” FG/DE „Moja teściowa przygotowuje świetnego karpia, moja mama — nie.” FG/PL „Jemy karpia tylko gdy przyrządza go moja siostra” FG/PL „Wigilia. Słodkawe tłuste mięso. Idealne na zupę” FG/PL „Karpia trzeba smażyć na maśle. Najlepszy jest do przygotowania zupy. Grudniowego karpia mrozimy na zapas” FG/PL

Propozycje produktów przetworzonych (Niemcy) Frytki z karpia Filet bez ości Kotlety z karpia Kiełbasa z karpia

Propozycje produktów przetworzonych (Polska) Filet bez ości Szyneczka z karpia Pulpety z karpia Frytki z karpia

Opinie konsumentów “Frytki z karpia to dziwna propozycja” FG/DE “Z pewnością do kotletów rybnych wrzucono by taki sam przemielony chłam, jak wrzuca się do kiełbasy” FG/DE “W kiełbasie czy kotlecie z karpia może być wszystko” FG/DE “Chętnie spróbowałbym filetów bez ości czy wędzonego karpia. Szynka z pewnością byłaby bardzo droga. Pulpeciki – kto zagwarantuje, że wyprodukowane je ze świeżej ryby i tylko naturalnych składników?” FG/PL

Opinie konsumentów “Jeśli degustacja przekonałaby mnie do nowego produktu, musiałbym jeszcze wiedzieć gdzie go kupić” FG/PL „Wolałabym, aby nowatorski produkt z karpia wprowadzał znany mi tradycyjny, producent karpia o uznanej renomie” FG/PL “Najlepszą promocją byłoby rozdawanie próbek takich produktów podczas grudniowej sprzedaży żywych karpi” FG/DE “Chciałabym mieć informację o walorach zdrowotnych takiego produktu, zawartości omega-3” FG/PL

Konkluzje z przedstawionych danych Sprzedaż karpi w latach 2015-2016 kształtowała się na poziomie wyższym niż w latach 2012-2014. Zarówno w Polsce, jak i w Niemczech. Sugeruje to albo odwrócenie się negatywnych trendów konsumenckich, albo poprawę podaży, która była wcześniej czynnikiem limitującym? Sezonowość sprzedaży karpia w Polsce pozostaje bardzo wysoka. Następuje jednak pozytywny wzrost sprzedaży w miesiącu listopadzie. Przykład niemiecki pokazuje, że sprzedaż karpi może być rozciągnięta z powodzeniem na miesiące: październik-marzec. Podstawowa różnica pomiędzy rynkiem polskim, a niemieckim to (pomijając różnice w wolumenie) — cena. W Niemczech średnie ceny uzyskiwane przez karpie są niewiele niższe od cen uzyskiwanych przez łososie, w Polsce średnie ceny uzyskiwane przez karpie są niemal 3-krotnie niższe. Brak jest dowodów na to, że spadek sprzedaży ryb importowanych – np. łososia (czy wcześniej pangi) na polskim rynku wpływa pozytywnie na sprzedaż karpi. Młodsi konsumenci rzadziej kupują ryby i produkty rybne, zwłaszcza osoby w wieku 18-30 lat. Produkty świeże (zarówno ryby całe, jak i filety) kupowane są dwukrotnie częściej przez osoby najstarsze (55 lat+) Młodzi konsumenci (zwłaszcza w wieku 31-40 lat) są grupą wiekową, która coraz częściej sięga po produkty rybne łatwe w przygotowaniu lub gotowe do spożycia.

Konkluzje z przedstawionych danych Konsumenci oczekują wygodnych produktów (bo coraz częściej nie potrafią sobie poradzić z całą rybą), ale mają duży poziom nieufności wobec produktów wysokoprzetworzonych Z prezentowanych produktów tylko filety bez ości mają realnie wysoki potencjał rynkowy Implikacje dla rynku nie muszą być gwałtowne, jednak zmiana stylu życia konsumentów (coraz mniej czasu poświęconego na gotowanie i wspólne spożywanie posiłków, coraz mniejsza wiedza i umiejętności obróbki całych ryb) w skali kolejnych dekad będzie powodowała presję na dostarczanie do sklepów ryb w postaci bardziej wygodnej w użyciu niż obecnie. Zapraszam do dyskusji w formie Debaty Karpiowej

Dziękuję za uwagę! Tomasz Kulikowski Morski Instytut Rybacki Państwowy Instytut Badawczy tkulikowski@mir.gdynia.pl