Podstawy prawne doradztwa zawodowego w Polsce

Ustawa z dnia 7 września 1991 r Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zmianami ) Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności: [ ... ]       14) przygotowywanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia [ ... ] Art. 71.1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa, w drodze rozporządzenia: [ ... ]      2) szczegółowe zasady działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych,  ( w tym poradni specjalistycznych)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1) z dnia 30 kwietnia 2013 r ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1) z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (…)poradnie psychologiczno-pedagogiczne w tym publiczne poradnie specjalistyczne, zwane dalej "poradniami", udzielają dzieciom (w wieku od urodzenia) i młodzieży pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym pomocy logopedycznej, pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu, a także udzielają rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej związanej z wychowaniem i kształceniem

§ 4. 1. Poradnia wydaje opinie w sprawach: [ § 4.1. Poradnia wydaje opinie w sprawach: [ ... ]        7) przyjęcia ucznia gimnazjum do oddziału przysposabiającego do pracy;        8) przyjęcia do klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej: zasadniczej szkoły zawodowej,  liceum ogólnokształcącego, technikum, kandydata z problemami zdrowotnymi, ograniczającymi możliwości wyboru  kierunku kształcenia ze względu na  stan zdrowia;

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1) z dnia 30 kwietnia 2013 r ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1) z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach zawiera definicję pomocy pedagogiczno-psychologicznej w odniesieniu do doradztwa zawodowego: rozpoznawanie potencjalnych możliwości oraz indywidualnych potrzeb ucznia i umożliwianie ich zaspokojenia, wspieranie uczniów, aktywnymi metodami, w dokonywaniu wyboru kierunku dalszego kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej oraz udzielanie informacji w tym zakresie, wspieranie nauczycieli w organizowaniu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu. [ ... ]

§ 4. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolu, szkole lub placówce może być udzielana na wniosek:  [ ... ]       7) doradcy zawodowego;

§ 5.2. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole jest organizowana w szczególności w formie:  [ ... ]       7) zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;  [ ... ]    5. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w placówce, stosownie do zakresu jej działań, jest         organizowana w szczególności w formie:       4) zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;

§ 12.1. Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu organizuje się w celu wspomagania uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, przy wykorzystaniu aktywnych metod pracy.   2. Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzone są w grupach odpowiadajacych liczbie uczniów w oddziale   3. Zajęcia, o których mowa w ust. 1, prowadzą: doradca zawodowy lub nauczyciel, wychowawca,  psycholog albo pedagog, posiadający przygotowanie do prowadzenia zajęć związanych wyborem kierunku kształcenia

§ 15.1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczną organizuje dyrektor przedszkola, szkoły lub placówki.   2. W przedszkolu, szkole i placówce mogą być zatrudnieni pedagog, psycholog i logopeda.        W szkole i placówce może być zatrudniony również doradca zawodowy.   3. Do zadań pedagoga należy w szczególności:  [ ... ]      6) planowanie i koordynowanie zadań realizowanych przez szkołę na rzecz uczniów, rodziców          i nauczycieli w zakresie wyboru przez uczniów kierunku kształcenia i zawodu, w przypadku,          gdy w szkole nie jest zatrudniony doradca zawodowy; [ ... ]   4. Do zadań psychologa należy w szczególności:  [ ... ]      4) zapewnienie uczniom doradztwa w zakresie wyboru kierunku kształcenia i zawodu, 

& 2.1.Statut określa w szczególności: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U., z 2001 r. Nr 61, ze zm.) wprowadza funkcjonowanie wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, realizowanego we współpracy z poradniami psychologiczno - pedagogicznymi (załączniki nr 2, 3, 4, 5 -§ 2.1) & 2.1.Statut określa w szczególności: 11) organizacje wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia

Ustawa z dnia 15.07.2004 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2004 r, nr 179, poz. 1845), usankcjonowała warunki zatrudnienia i pracy doradców zawodowych prowadzących zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu w celu wspomagania uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych. Minister Edukacji w rozporządzeniu określa tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć logopedycznych oraz doradców zawodowych prowadzących zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu w celu wspomagania uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.

Opracowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu „Strategia rozwoju edukacji w latach 2007-2013” w pkt 5.11 określa warunki zapewnienia dzieciom i młodzieży dostępu do doradztwa i poradnictwa wychowawczo-zawodowego: Wszyscy uczniowie powinni mieć dostęp do darmowego poradnictwa wychowawczo- zawodowego, które powinno zapewni pomoc przy wyborze ścieżki edukacyjnej i przyszłej kariery zawodowej odpowiednio do potrzeb i możliwości uczniów. W szkolnictwie ogólnokształcącym wszystkich szczebli system doradztwa i poradnictwa powinien by rozbudowany, m.in. w oparciu o odpowiednio przeszkolonych wychowawców oraz nauczycieli pełniących funkcję doradcy. Planuje się także rozbudowanie funkcji doradczych poradni psychologiczno-pedagogicznych. Niezbędne jest skorelowanie poradnictwa i doradztwa funkcjonującego w systemie edukacji z poradnictwem zawodowym prowadzonym przez instytucje rynku pracy. Wskazana jest równie budowa sieci informacji młodzieżowej, która ułatwi młodym ludziom podejmowanie decyzji dotyczących wyboru ich ścieżki zawodowej.

Strategia uczenia się przez całe życie wymaga umiejętności podejmowania ważnych decyzji – poczynając od wyboru szkoły ponadgimnazjalnej, kierunku studiów lub konkretnej specjalizacji zawodowej, poprzez decyzje o wyborze miejsca pracy, sposobie podnoszenia oraz poszerzania swoich kwalifikacji, aż do ewentualnych decyzji o zmianie zawodu.

Biuro Edukacji m.st. Warszawy Dziękuję za uwagę Joanna Daria Odzeniak Biuro Edukacji m.st. Warszawy tel.22 44 33 507 jodzeniak@um.warszawa.pl