FUNDACJE I STOWARZYSZENIA Piotr Kępiński III C

Co to jest fundacja ? Fundacja – forma prawna organizacji pozarządowej, której istotnym substratem jest kapitał przeznaczony na określony cel oraz statut zawierający reguły dysponowania tym kapitałem. Fundacje są po stowarzyszeniach drugą co do popularności formą prawną wśród organizacji pozarządowych. Fundacja jest zakładem (osobą prawną typu zakładowego), a więc – w odróżnieniu od np. stowarzyszeń, związków zawodowych, partii, samorządów zawodowych i innych korporacji – nie ma członków (jest bezosobowa). W Polsce podstawowym aktem prawnym regulującym problematykę fundacji, ich zakładania i funkcjonowania jest ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz. U. z 1991 r., nr 46, poz. 203 z późn. zm.).

CO TO JEST STOWARZYSZENIE? Stowarzyszenie - organizacja społeczna (zrzeszenie) powoływana przez grupę osób mających wspólne cele lub zainteresowania. Specjalnymi odmianami stowarzyszeń, oddzielnie skodyfikowanymi i mającymi specjalne cele, są w Polsce partie polityczne, komitety wyborcze, związki wyznaniowe, organizacje pracodawców, związki zawodowe, cechy rzemieślnicze. Cechą wspólną wszystkich tych organizacji jest działalność niezarobkowa. Najwyższym aktem prawnym regulującym istnienie stowarzyszeń w Polsce jest Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r., która w artykule dwunastym stanowi, iż „Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji”.

DLACZEGO FUNDACJA , A NIE STOWARZYSZENIE? Stowarzyszenie jest natomiast związkiem osób, które postanawiają realizować jakiś wspólny cel. Do założenia stowarzyszenia konieczne jest współdziałanie co najmniej 15 członków założycieli, którzy podejmują uchwałę o powołaniu stowarzyszenia. W wypadku, kiedy ilość członków stowarzyszenia spadnie poniżej tej liczby podlega ono rozwiązaniu. Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków oraz samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności. Najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków. Członkowie stowarzyszenia, w sposób przyjęty w statucie, mogą zmieniać cele działania stowarzyszenia, mogą podjąć decyzję o jego rozwiązaniu lub wystąpieniu ze stowarzyszenia. Cel stowarzyszenia nie musi być celem społecznie użytecznym w tym znaczeniu, że stowarzyszenie może realizować partykularne interesy jakiejś wąskiej grupy osób (np. stowarzyszenie wielbicieli gier komputerowych RPG). Sąd Najwyższy w jednym ze swoich orzeczeń określił istotę fundacji jako: „formalnie spersonifikowany majątek, o którego przeznaczeniu decyduje wola fundatora wyrażona w statucie”. Definicja ta wskazuje najważniejsze cechy fundacji, którymi sąm majątek oraz cel, dla realizacji, którego fundacja zostaje powołana. Zgodnie z art. 3 ustawy o fundacjach „w oświadczeniu woli o ustanowieniu fundacji fundator powinien wskazać cel fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego realizację”. Wyrazem znaczenia majątku fundacji jest przyjęcie, że w razie wyczerpania się środków finansowych i majątku fundacji, podlega ona likwidacji1. Fundacja może zostać powołana jedynie dla realizacji celów społecznie lub gospodarczo użytecznych. Zarówno stowarzyszenie, jak i fundacja uzyskują osobowość prawną z chwilą rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Stowarzyszenia i fundacje zostały zwolnione z opłat sądowych, związanych z wpisem do KRS. Jednakże zwolnienie dotyczące fundacji ma szerszy zakres, ponieważ fundacje nie ponoszą również opłat z tytułu wpisów do rejestru przedsiębiorców.

TRYB UTWORZENIA FUNDACJI 1. OŚWIADCZENIE FUNDATORA O USTANOWIENIU FUNDACJI (AKT FUNDACYJNY) Fundacje mogą ustanawiać: a) osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i miejsca zamieszkania, b) osoby prawne mające siedzibę w Polsce lub za granicą (art. 2 ust. 1). Oświadczenie o ustanowieniu fundacji powinno być złożone w formie aktu notarialnego (art. 3 ust. 1). Zgodnie z ustawą o fundacjach jego sporządzenie jest wolne od opłat notarialnych (w praktyce jest pobierana tzw. taksa notarialna). 2. USTALENIE STATUTU Statut fundacji ustalany jest przez fundatora. Możliwe jest również ustalenie statutu fundacji przez osobę (fizyczną lub prawną) upoważnioną do tego przez fundatora (art. 6 ust. 1 ustawy). Ponieważ sam statut musi być sporządzony w formie pisemnej, również pełnomocnictwo do jego ustalenia winno być udzielone w tej samej formie. Jeżeli fundator ustanowił fundację w testamencie, a nie ustalił jej statutu i nie upoważnił do tej czynności innej osoby, stosuje się odpowiednio przepisy księgi IV Kodeksu cywilnego o poleceniu. Oznacza to, że osobą upoważnioną do ustalenia statutu fundacji będzie w takiej sytuacji spadkobierca lub zapisobiorca. Statut musi być podpisany przez wszystkie osoby, które fundację ustanowiły. Statut powinien określać: A) nazwę fundacji, B) siedzibę fundacji, C) majątek fundacji, D) cele, zasady, formy i zakres jej działalności, E) skład i organizację Zarządu, sposób powoływania, obowiązki i uprawnienia tego organu oraz jego członków. 3. POSTĘPOWANIE REJESTROWE odwołania, Otrzymanie numeru REGON.

NAJWAŻNIEJSZE FUNDACJE W POLSCE -Caritas Polska -Fundacja na rzecz Nauki Polskiej -Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa -Fundacja Polsat -Fundacja TVN -Fundacja Polska Akcja Humanitarna -Fundacja Tygodnika Polityka -Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej -Polska Fundacja Upowszechniania Nauki -Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy -Fundacja Braci Śniadeckich -Fundacja Episkopatu Polski Dzieło Nowego Tysiąclecia -Fundacja Jolanty Kwaśniewskiej Porozumienie Bez Barier

Stowarzyszenie sportowe Stowarzyszenia zwykłe: RODZAJE STOWARZYSZEŃ Stowarzyszenie sportowe Stowarzyszenia zwykłe: Stowarzyszenia sportowe, nazywane przez przepisy stowarzyszeniami kultury fizycznej działają na podstawie ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej oraz ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach. Zgodnie z polskimi przepisami kluby sportowe mogą działać w dwóch formach organizacyjnych: - sportowych spółek akcyjnych, - stowarzyszeń kultury fizycznej. Stowarzyszenia kultury fizycznej tworzy się zgodnie z przepisami Prawa o stowarzyszeniach, na zasadach dotyczących ogółu stowarzyszeń. Jednakże zgodnie z art. 7 a ustawy o kulturze fizycznej, stowarzyszenia sportowe, nieprowadzące działalności gospodarczej nie są rejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym, lecz podlegają wpisowi do ewidencji, prowadzonej przez starostów/prezydentów. Stowarzyszenia te uzyskują osobowość prawną z chwilą wpisania ich do ewidencji. Natomiast stowarzyszeniami kultury fizycznej rejestrowanymi przez starostów/prezydentów są stowarzyszenia, których cele statutowe obejmują wyłącznie działalność związaną z kulturą fizyczną i turystyką. Mogą je utworzyć co najmniej trzy osoby. Uchwalają one nazwę, cele, określają regulamin działalności, siedzibę i wybierają swojego przedstawiciela, który będzie reprezentował stowarzyszenie. Następnie zgłaszają (pisemnie) utworzenie stowarzyszenia do organu nadzorującego. Stowarzyszenie zwykłe może rozpocząć działalność, jeśli w ciągu 30 dni od dnia uzyskania informacji o założeniu stowarzyszenia zwykłego, w starostwie powiatowym/urzędzie miasta nie zostanie wydany zakaz jego działalności. Stowarzyszenie zwykłe nie może: powoływać swoich oddziałów terenowych, łączyć się w związki stowarzyszeń, zrzeszać osób prawnych, prowadzić działalności gospodarczej oraz przyjmować darowizn, spadków, zapisów, otrzymywać dotacji, korzystać z ofiarności publicznej. Za zobowiązania związane z działalnością stowarzyszenia odpowiadają całym swoim majątkiem ci członkowie stowarzyszenia, którzy je zaciągnęli. Organem nadzoru dla stowarzyszenia zwykłego, tak jak dla stowarzyszenia zarejestrowanego, jest starosta (lub prezydent miasta, jeśli stowarzyszenie ma siedzibę w mieście na prawach powiatu).

Statut stowarzyszenia Stowarzyszenie zarejestrowane musi powołać co najmniej 15 osób, które uchwalają statut stowarzyszenia i wybierają komitet założycielski. Statut musi zawierać następujące dane: nazwę stowarzyszenia, teren jego działania i siedzibę, cele i sposoby ich realizacji, sposób nabycia / przyczyny utraty członkostwa, prawa i obowiązki członków, władze stowarzyszenia, sposób ich wyboru. Ponadto sposób reprezentowania, zaciągania zobowiązań majątkowych, warunki ważności uchwał, uzyskiwania środków finansowych i płacenia składek członkowskich, zasady wprowadzania zmian w statucie, a także sposób rozwiązania się stowarzyszenia. Jeśli stowarzyszenie ma zamiar tworzyć oddziały lokalne powinno określić w statucie swoją strukturę organizacyjną i zasady tworzenia oddziałów.

JAK ZAŁOŻYĆ WŁASNE STOWARZYSZENIE Zebranie założycielskie Pierwszym krokiem prowadzącym do zarejestrowania stowarzyszenia jest zwołanie zebrania założycielskiego. Na zebraniu założycielskim zostaje podjęta oficjalna decyzja (uchwała) o powołaniu do życia stowarzyszenia. W zebraniu musi wziąć udział, co najmniej piętnaście osób - tym samym staną się one członkami założycielami naszego stowarzyszenia. Na tym zebraniu dokonuje się spisu członków założycieli, przyjmuje się statut stowarzyszenia oraz uchwały: - o powołaniu organizacji, - o przyjęciu statutu, - o wyborze Komitetu Założycielskiego i o wyborze Zarządu, - o wyborze organu kontroli wewnętrznej, np. Komisji Rewizyjnej. Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym Dokumenty dotyczące rejestracji składa się do sądu rejonowego mającego siedzibę w mieście będącym siedzibą wojewody. Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) dotyczy tych podmiotów, na które przepisy ustaw nakładają obowiązek takiego wpisu, w tym stowarzyszeń. Wniosek o rejestrację (podpisany przez członków komitetu założycielskiego) musi być złożony na specjalnym formularzu - KRS W20 "Wniosek o rejestracje podmiotu w Krajowym Rejestrze Sądowym" wraz z załącznikami - formularzami: a) KRS -WK "Organy podmiotu" - ten formularz należy dołączyć zawsze. Jeśli powołano organ nadzoru wewnętrznego należy złożyć dwa formularze: jeden z informacjami o członkach organu reprezentującego (Zarząd) i osobny z informacjami o członkach organu nadzorującego (zależnie od statutu Rada Fundacji lub Komisja Rewizyjna). b) KRS-WM - jeśli stowarzyszenie zamierza prowadzić działalność gospodarczą powinno złożyć również formularz KRS-WM - Przedmiot działalności. W formularzu KRS-WM znajdują się pola, w które należy wpisać poszczególne rodzaje działalności podmiotu w oparciu o wykaz działań przyjęty w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Wszystkie dokumenty składa się w dwóch egzemplarzach. Powinny być oryginałami lub kopiami notarialnie poświadczonymi. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie o wniesieniu opłaty. Należy też dołączyć uwierzytelnione notarialnie albo złożone przed sędzią lub upoważnionym pracownikiem sądu wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentowania tego podmiotu. Członkowie Komitetu Założycielskiego muszą, w ciągu 7 dni od dnia zamknięcia zebrania założycielskiego, złożyć we właściwym sądzie wniosek o rejestrację w Krajowym Rejestrze Sądowym wraz z wymaganymi dokumentami. W przypadku niezłożenia wniosku lub innych wymaganych dokumentów w terminie, sąd rejestrowy wzywa do ich złożenia wyznaczając nowy 7-dniowy termin. Jeżeli osoby obowiązane nie złożą wniosku wraz z dokumentami w tym dodatkowym wyznaczonym terminie, sąd rejestrowy może ukarać je karą grzywny. Grzywna taka może być nakładana wielokrotnie, aż do wymuszenia pożądanego działania. Sąd ma 3 miesiące (od dnia złożenia wniosku) na zarejestrowanie stowarzyszenia, przy braku uchybień. W przypadku stwierdzenia błędów formalnych zarejestrowanie może się przedłużyć.

STOWARZYSZENIA W POLSCE Stowarzyszenia Stop Korupcji Stowarzyszenia Edukatorów Caritas Stowarzyszenia Wolontariuszy Wobec AIDS Stowarzyszenia Młoda Socjaldemokracja Stowarzyszenia Sportów Ekstremalnych Mielec Stowarzyszenia Popierania Inicjatyw SpołecznycH Stowarzyszenia Inspektorów Ochrony Radiologicznej Stowarzyszenia Chorych na Łuszczycę   Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków Forum - Stowarzyszenia Edukacji Menedżerskiej Stowarzyszenia Inżynierów Techników i Mechaników Polskich Stowarzyszenia Aktywności Społeczno-Artystycznej Nie Po Drodze Forum Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół 49 LO Fundacja Dar Serca  Szkoły Stowarzyszenia Kultury i Edukacji - Okopowa Forum Polskiego stowarzyszenia Chorych na Hemofilię Stowarzyszenie Obrony Praw Ojca XVI Oddział Stowarzyszenia Hodowców Kotów Rasowych Podlaski oddział Stowarzyszenia Młoda Socjaldemokracja Usługowy Zakład Rachunkowości Stowarzyszenia Księgowych w Polsce Młodzieżowy Klub Internauty Stowarzyszenia SkauT  Centralny Ośrodek Szkolenia Zawodowego Stowarzyszenia Księgowych   Centrum Edukacji Obywatelskiej w Warszawie

SŁOWNICZEK REGON (akronim od Rejestr Gospodarki Narodowej) - Krajowy Rejestr Urzędowy Podmiotów Gospodarki Narodowej, rejestr statystyczny prowadzony przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Pod pojęciem REGON-u rozumiany jest także numer REGON, czyli dziewięciocyfrowy numer statystyczny podmiotu gospodarczego w powyższym rejestrze. USTAWA – akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym, najczęściej obecnie uchwalany przez parlament (w niektórych państwach zatwierdzany później przez organ władzy wykonawczej). W porządkach prawnych różnych państw występują ustawy: zasadnicze (konstytucje), organiczne i zwykłe. ORGANIZACJA POZARZĄDOWA (ang. non-governmental organization) – organizacja obywatelska (założona przez obywateli lub ich organizacje) działająca z własnej inicjatywy na rzecz wybranego interesu publicznego i niedziałająca dla osiągnięcia zysku. W prawie międzynarodowym, w odróżnieniu od organizacji międzyrządowych, organizacje pozarządowe grupują nie państwa lecz osoby fizyczne lub prawne, i to z reguły z różnych krajów (najczęściej przyjmuje się, że minimum z trzech). Działają w oparciu o prawo krajowe siedziby organizacji, a powstają w wyniku nie umowy międzynarodowej, ale umowy cywilno-prawnej. AKT PRAWNY- rezultat tworzenia prawa przez właściwy organ państwowy lub organ do tego upoważniony. Akt prawny rozumiany jest też jako działanie organu państwa lub podmiotu prawnego, zgodne z obowiązującymi przepisami w celu wywołania skutków prawnych w konkretnym stosunku prawnym (orzeczenie lub inna czynność prawna). Akt prawny w tym rozumieniu może być jednostronny albo dwustronny czy też konstytutywny lub deklaratoryjny. KAPITAŁ, to pojęcie z dziedziny ekonomii i finansów, oznaczające dobra (bogactwa, środki, aktywa) finansowe, szczególnie, gdy służą one rozpoczęciu lub kontynuacji działalności gospodarczej. Jest jednym ze środków wytwórczych, obok: pracy, przedsiębiorczości i ziemi, które są potrzebne do rozpoczęcia produkcji. ORGANIZACJA SPOŁECZNA w rozumieniu polskiego Kodeksu postępowania administracyjnego to organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne. W rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego organy organizacji społecznych zalicza się do organów administracji publicznej

K O N I E C